Hoe asset management duurzaam maken?

De aarde, onze belangrijkste asset

Duurzaamheid is een containerbegrip geworden waaronder alles valt wat met een betere leefomgeving te maken heeft. Het ligt voor de hand dat je in Asset Management dan vooral denkt aan circulariteit in onderdelen en onderhouds­technieken die toegepast worden om installaties en hun componenten langer in gebruik te houden. Allemaal waar, maar het zijn slechts fracties van duurzaam Asset Management, zoals een tijdje terug bleek tijdens de NVDO-inloopmiddag ‘Asset Management Duurzaam Maken’.

Onze kern-asset

Wat is onze ‘kern-asset’?

Dat is de vraag die Nico Groen (docent aan de leergang Asset Management en Directeur & Principal Consultant Asset Management bij adviesbureau Traduco) stelde bij aanvang van de inloopnamiddag van NVDO.

Het antwoord is even voor de hand liggend als bijzonder: onze aarde, waar alle andere assets aan ondergeschikt zijn. Samen met Roger Ham (Continuous Improvement Engineering Lead Europe & Russia van de Kerry Group) en Senior Adviseur Jos Voeten van Rijkswaterstaat wordt uit de doeken gedaan hoe Asset Management tegen deze achtergrond inspeelt op de toekomst.

Thuiswerken?

Een infrastructurele evenwichtsoefening

Rijkswaterstaat is eigenaar van de Nederlandse infrastructuur en kunstwerken (zoals bruggen) en verantwoordelijk voor het onderhoud en het toekomstbestendig maken daarvan. Om deze taak te kunnen vervullen, krijgt het agentschap jaarlijks bijna 5 miljard euro ter beschikking. De uitdaging voor de toekomst ligt voornamelijk bij duurzame mobiliteit. Dat overstijgt de vraagstelling rond infrastructuur omdat daarbij ook de waarde en de (maatschappelijke) kosten van het gebruik worden meegerekend. Jos Voeten maakt dat duidelijk aan de hand van een casestudie over connected adaptive mobility: een toekomstige techniek waardoor auto’s die met elkaar verbonden zijn en de onderlinge snelheid op elkaar afstemmen zowat met de bumper tegen elkaar kunnen rijden.

“Door deze techniek neemt de rijstrookcapaciteit toe van 1700 voertuigen per uur met een vijf- tot tienvoud. Wegverbreding en de aanleg van nieuwe snelwegen zijn niet meer nodig en dus is er minder ruimtebeslag voor asfalt. De theorie lijkt mooi, maar hoe zit het met de praktijk? Het gebruiksgemak neemt toe omdat mensen niet meer zelf hoeven te rijden.

De hoeveelheid mensen die met de trein reizen wordt echter minder, de auto biedt onderweg immers een individuele huiskamer. Hierdoor neemt het totale autogebruik toe en dus ook de CO2- en NOx-uitstoot. Bij elektrisch rijden krijg je rond de wegen dan wel minder vervuiling, maar energiecentrales moeten wel ineens meer elektriciteit produceren, ter compensatie van zowel de hogere consumptie van elektriciteit als transportverlies (verlies van elektrische energie tijdens het transport van elektriciteit ten gevolge van de elektrische weerstand van de installaties van het net). Deze nieuwe manier van gebruik van de infrastructuur zou dus wel eens minder duurzaam kunnen zijn dan de huidige en kan alleen maar succesvol worden als er andere maatschappelijke basisvragen worden beantwoord. Moeten we reizen? Waarom moeten we reizen? En op welke wijze doen we dat dan? Een duurzamer antwoord is misschien om thuiswerken de norm te maken. Daarmee zorg je voor minder vervoersbewegingen. Als 15% van de mensen blijvend thuis werkt, is het fileprobleem voorbij, is er geen extra ruimtebeslag nodig om de mobiliteit te handhaven, neemt het wegonderhoud en de overlast daarvan af en vermindert de luchtverontreiniging substantieel. Bovendien kan dat zonder inzet van nog niet bewezen technieken en zonder veel weerstanden.”

Kosten slecht Asset Management

Het besef van aansprakelijkheid

Een andere vorm van duurzaamheid wordt gepresenteerd door Roger Ham, werkzaam bij de Kerry Group, ’s werelds grootste leverancier van additieven in de voedingsmiddelenindustrie. Het bedrijf heeft 125.000 medewerkers, verdeeld over 147 productielocaties in 32 landen. Ham gaat in op de vragen van het ‘waarom, hoe en wat’ van Asset Management en op de manier waarop binnen Kerry de lage status ervan is aangepakt.

“De achterliggende reden voor goed Asset Management is vooral om niet negatief in nieuws komen”, meent Ham. “Imagoschade kost omzet en dus winst en de sitemanager van een productiefaciliteit en uiteindelijk de eigenaar van het bedrijf zijn aansprakelijk voor problemen. In de praktijk zie je vaak dat sitemanagers niet betrokken zijn bij Asset Management en er vooral tegen aankijken als kostenpost … tot je hen wijst op hun aansprakelijkheid voor problemen die veroorzaakt worden door slecht onderhoud of andere vermijdbare fouten. Als de kosten daarvan inzichtelijk worden, is hun interesse meteen gewekt. Ze bedragen namelijk een veelvoud van de initiële en totale operationele kosten (TOC). Het voorkomen hiervan is een duurzaamheidsaspect, nog los van bijvoorbeeld eventuele milieu- en letselschade die op het bedrijf kunnen worden verhaald. En dus moet men zich hoeden niet lichtzinnig om te gaan met Asset Management.”

Lifecycle management is essentieel

Zo is lifecycle management absoluut fundamenteel om tot een goede planmatige aanschaf, onderhoud en vervanging van apparatuur over te gaan, zo meent Ham.

“De kosten die hier aan verbonden zijn, zijn vrijwel altijd voorspelbaar en dus planbaar. Dit betekent dus ook dat ze in een jaarbudget kunnen worden opgenomen en dat de sitemanager niet voor onaangename financiële verrassingen zal komen te staan. Er is dus bij voorbaat financiële ruimte om Asset Management uit te voeren. Goed Asset Management gaat verder dan de korte termijnvisie van de P van Profit. De P’s van People en Planet en dus de lange termijn komen nu op de eerste plaats omdat met goede zorg ook de P van Profit op lange termijn gegarandeerd is. Het zorgt er immers voor dat de productiefaciliteit veiliger, compliant en stabiel is en dat verborgen mogelijkheden ervan ontsloten worden. Ook dit is een duurzaamheidsaspect.”

Vijf aandachtspunten

Als afsluiter ging sessieleider Nico Groen in op vijf aandachtsgebieden bij duurzaam Asset Management. Groen maakt daarbij meteen ook de verwijzing naar de NVDO-leergang waarin deze verder worden uitgespit.

1. Resource depletion
   Met Resource Depletion doelt men op het niet meer afval produceren dan de natuur in een bepaalde tijd kan herstellen.
   
   
2. Material pollution
   Hoeveel grondstoffen kun je aan de aarde onttrekken in verhouding tot de aanvulling daarvan?
   
   
3. Chemical pollution
   Hoeveel chemische stoffen kun je produceren, hoe gevaarlijk en afbreekbaar zijn deze?
   
   
4. Health and wellbeing
   Kun je aanvaardbaar produceren als je de gezondheid en het welzijn van mensen in gevaar brengt?
   
   
5. Economic profit
   Hier gaat het logischerwijs om rendement.
   

Deze vijf aandachtsgebieden staan met elkaar in verbinding en gaan dus verder dan de traditionele opvatting van Asset Management: het zo lang mogelijk meegaan van een Asset. Een goede afweging maken tussen de vijf is essentieel en vormt de basis voor een duurzaamheidsmatrix. Daarin wordt een beslissing afgezet tegen de waarschijnlijkheid van schade en dus kosten. Niet minder belangrijk is dat een eigenaar van assets de verantwoordelijkheid neemt over die assets en als zodanig ook naar de duurzaamheidsaspecten van de assets kijkt. 

Gesprekswijzer

Aan de hand van een nieuw ontwikkelde gesprekswijzer maakte Voeten duidelijk dat duurzaamheid veel aspecten heeft die onderling met elkaar verbonden zijn. De gesprekswijzer bestaat uit een magnetisch bord met concentrische cirkels die zijn onderverdeeld in taartpunten. Elke taartpunt geeft een aspect aan dat van invloed is op het oplossen van een vraagstuk. Met magnetische pionnen geef je daarop aan hoe ver je per sector met een bepaalde ontwikkeling staat. Het einddoel is om in de middelste cirkel te komen en alle aspecten van een vraagstuk met elkaar in balans te brengen.