Waarom kiezen voor baksteenstrips?

keuzecriteria, tips en aandachtspunten

baksteenstrips motivatie De laatste jaren worden baksteenstrips gebruikt in zowel nieuwbouw als renovatie. In renovatie zijn ze vooral handig omdat op die manier ook buitenisolatie kan worden aangebracht, zonder dat er ruimte verloren gaat.

Ideaal voor energetische renovatie

project architect Thibault MErcier — Baksteenstrips vinden echter niet enkel hun toepassing in energetische renovaties. Ze kunnen ook worden ingezet in nieuwbouw (© Architect Thibault Mercier)

Een van de grootste uitdagingen waarmee de bouw vandaag geconfronteerd wordt, is het bereiken van een goed niveau van energieprestatie voor het volledige Belgische woningbestand. Thermische isolatie speelt daarbij een belangrijke rol, maar toch beschikt een groot deel van de bestaande Belgische woningen nog niet over isolatie. Daarom werden er isolatiesystemen voor buitengevels ontwikkeld die gemakkelijk kunnen worden afgewerkt met baksteenstrips.

Baksteenstrips worden dus heel vaak gebruikt in combinatie met een buitengevelisolatiesysteem. Dankzij dergelijk systeem kan niet alleen heel wat energie worden bespaard, maar kunnen ook bestaande problemen in de gevel – zoals koudebruggen en bouwknopen – gemakkelijk worden aangepakt. Dankzij de dampopen eigenschappen van het systeem beschikt het gebouw over een gezond binnenklimaat.

Een voordeel bij renovatie, ten slotte, is dat door de geringe dikte van het isolatiesysteem en de baksteenstrips de bouwschil optimaal geïsoleerd wordt binnen het rooilijndecreet, waardoor de isolatie van bijvoorbeeld een gevel aan een voetpad mogelijk is.

Ook geschikt voor nieuwbouw

Baksteenstrips vinden echter niet enkel hun toepassing in energetische renovaties. Ze kunnen ook worden ingezet in nieuwbouw. Het volledige systeem - isolatie inclusief baksteenstrips - maakt dat de muuropbouw dunner wordt, waardoor er dus aanzienlijk wat ruimte kan worden bespaard. En dat is vaak nodig in een stad of op percelen met een beperkte oppervlakte.

moeilijke plaatsen baksteenstrips — Baksteenstrips blijven een handige oplossing om moeilijk bereikbare plaatsen te bereiken (© Vandersanden)

Esthetisch met de look van volle bakstenen

Het merendeel van de fabrikanten biedt al hun baksteenmodellen ook aan als baksteenstrips, dus het product kent geen beperkingen inzake kleur- en combinatiemogelijkheden. Bovendien zou er zelfs kunnen gesteld worden dat baksteenstrips meer creatieve vrijheid bieden, aangezien ze geen rol spelen in de stabiliteit van de gevel. Daardoor is er dan ook een groter aantal metselverbanden mogelijk, zowel gevoegd als voegloos.

baksteenstrips esthetiek — Baksteenstrips bieden meer creatieve vrijheid, aangezien ze geen rol spelen in de stabiliteit van de gevel (© Architect Thibault Mercier)

Verder kan er, dankzij deze gevelbekleding, met creatieve reliëfs gewerkt worden. Dit is mogelijk door gebruik te maken van baksteenstrips met verschillende diktes. Maar los van de combinatie met isolatieplaten blijven baksteenstrips ook gewoon een handige oplossing om moeilijk bereikbare plaatsen – zoals oversteken en plafondafwerkingen – te bekleden zodat dit mooi matcht met het metselwerk.

Vervaardiging

Net zoals een klassieke baksteen is een baksteenstrip een keramisch product dat is vervaardigd uit klei. Meestal worden ze gemaakt door van beide zijden van een volledige baksteen een strip te zagen. Voor speciale afwerkingen kunnen ook nog enkele alternatieven worden gezaagd:

Hoeksteenstrips, gezaagd uit de lange zichtzijde en de korte zijde van de baksteen, voor de afwerking van hoeken, ramen, deuren ...
Zoolstrips, gezaagd uit de onderzijde van de baksteen, voor het bekleden van oversteken en plafondafwerkingen.
Hoekzoolstrips, gezaagd uit de onder- en zichtzijde van de baksteen, voor het afwerken van de overgang tussen plafondafwerkingen of oversteken en de muur.

Recent werd echter ook nog een methode ontwikkeld waarbij de baksteenstrips rechtstreeks in een speciale mal kunnen worden geproduceerd, gedroogd en gebakken. Daardoor is er nog minder verlies van materiaal, grondstoffen en energie. Met de nieuwe ecologische steenstrips op de markt wint u overigens drie keer: ecologisch, esthetisch en financieel.

soorten steenstrips bakstenen — Hoekzoolstrip (1) - Hoeksteenstrip (2) - Zoolstrip (3) - Steenstrip (4)

Plaatsing van baksteenstrips

plaatsing steenstrips tips Baksteenstrips kunnen worden aangebracht op nagenoeg elke ondergrond, maar die ondergrond moet steeds beantwoorden aan enkele eisen. Daarnaast dient de plaatsing van baksteenstrips steeds te gebeuren volgens de ‘buttering floating’-methode.

Ondergrond voorbereiden

Baksteenstrips kunnen worden aangebracht op nagenoeg elke ondergrond, bijvoorbeeld bestaand metselwerk, steenachtige ondergronden, beton, cellenbeton, kalkzandsteen, houtskeletbouw, staalbouw, pleisterwerk (mits daarvan de hechting werd gecontroleerd) enz. De ondergrond moet echter steeds voldoen aan enkele eisen:

Er mag geen abnormale vochtigheid aanwezig zijn (zoals een gebrekkige waterafvoer).
De ondergrond moet stabiel zijn. Bij nieuwbouw is het daarom aangeraden om drie maanden na het voltooien van de ruwbouw te wachten alvorens baksteenstrips of een isolatiesysteem met baksteenstrips te plaatsen. In enkele ongewone gevallen - bijvoorbeeld wanneer het drogen wordt belemmerd door klimatologische omstandigheden - is het beter om langer te wachten.
Naast stabiel moet de ondergrond ook zuiver en cohesief zijn. Dat wil zeggen dat deze vrij moet zijn van mos, vet, stof, verfresten, uitbloeiingen, niet-hechtende delen, stoffen die kunnen opzwellen enz. Oneffenheden en gebreken in de gevel moeten vooraf worden aangepakt. Voor ruwe oppervlakken (zoals baksteen) kan dat met een egalisatiemortel.
De ondergrond mag niet bevroren zijn.

ondegrrond baksteenstrips — Baksteenstrips kunnen worden aangebracht op nagenoeg elke ondergrond

Grondlaag aanbrengen

Indien de ondergrond overmatig vervuild is of het niet zeker is dat de ondergrond over een goede hechtingskwaliteit beschikt, is het aanbevolen om een grondlaag of primer aan te brengen.

Dergelijke producten zorgen ervoor dat de lijm(mortel) beter hecht en verhogen tevens de duurzaamheid van de gevelbekleding. De grondlaag of primer vraagt manuele aanbrenging, met verfroller of kwast.

Maatprofielen plaatsen

Uiteraard moeten de baksteenstrips in perfecte rechte lagen worden verlijmd. Daarom moeten aan de hoeken steeds loodrechte maatprofielen worden voorzien. Daarop kunnen de lagen van de baksteenstrips, ook wel lagenmaat genoemd, duidelijk worden aangegeven.

Wanneer u de maten aanduidt op de maatprofielen, moet u ook rekening houden met de gewenste voegbreedte. Die wordt toegevoegd door de lagenmaat te berekenen aan de hand van de gemiddelde hoogte van de baksteenstrips vermeerderd met de voorziene voegbreedte. De gemiddelde hoogte van de baksteenstrips is gelijk aan de hoogte van tien willekeurige baksteenstrips op elkaar gestapeld, gedeeld door tien.

Voorwaarden voor verlijmen van baksteenstrips

De plaatsing van baksteenstrips dient steeds te gebeuren volgens de ‘buttering floating’-methode. Dat is een specifieke techniek waarmee 100% verlijming wordt bekomen. Er moet immers zowel op de ondergrond als op het kleefvlak van de baksteenstrips lijm(mortel) worden aangebracht.

Wanneer er schadegevallen zijn met baksteenstrips, komt dit meestal omdat de bevestiging verkeerd werd uitgevoerd, bijvoorbeeld als er enkel op het kleefvlak lijm(mortel) werd aangebracht en niet op de ondergrond.

Het verlijmen van de baksteenstrips moet altijd plaatsvinden bij een normale omgevingstemperatuur, dat wil zeggen tussen de 5 °C en 30 °C. De gevelbekleding kan zowel binnen als buiten worden toegepast, maar bij plaatsing buiten moet wel steeds gewerkt worden met een vorstbestendige cementlijm.

Baksteenstrips stap voor stap verlijmen

Meer concreet moeten bij het verlijmen van baksteenstrips volgens de ‘buttering floating’ methode volgende stappen worden doorlopen:

Begin steeds door met een getande lijmkam een fijne laag lijm(mortel) aan te brengen op de ondergrond.
In sommige gevallen moet daarboven nog een nieuwe laag lijm(mortel) worden aangebracht. Dat dient te gebeuren met een kam met een geschikte vertanding – welke vertanding correct is, hangt af van de fabrikant – onder een hoek van 45° tot 60°. Daarbij is het cruciaal dat de kam niet tegen de ondergrond aanschuurt (d.i. floating).
Daarna moet met een gladde of getande lijmspatel ook lijm worden aangebracht op het plaatsingsvlak van de bekleding (d.i. buttering). Indien gewerkt werd met een getande lijmspatel, moet steeds worden nagegaan bij de fabrikant of de lijmrillen op de twee verlijmde zijden parallel met elkaar of dan wel loodrecht op elkaar moeten lopen.
Bij het bevestigen moeten de baksteenstrips stevig en op homogene wijze worden aangedrukt op de ondergrond.

steenstrips ondergrond voorbereiden steenstrips plaatsen

Voegen

Indien de baksteenstrips met voegen werden geplaatst, moeten deze voegen nog worden opgevuld met een voegmortel (die eventueel gemodificeerd is met kunsthars). Maar zoals hierboven al werd aangegeven, kunnen baksteenstrips ook voegloos worden geplaatst. Om praktische redenen raden fabrikanten aan om bij een verlijmd uitzicht een minimale voegbreedte van 5 mm te voorzien.