BETONKERNACTIVERING STELT BIJZONDERE UITDAGINGEN INZAKE NAGALM EN AKOESTIEK

school, nagalm, akoestiek, systeemplafond — Een klassieke oplossing voor de akoestiek, het systeemplafond, is bij projecten met betonkernactivering doorgaans niet geschikt (foto Knauf)

PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGEN

Ruimtes en gebouwen waarin gebruikgemaakt wordt van betonkernactivering vormen een uitzonderlijke uitdaging met betrekking tot akoestiek. Zowel de geometrie van deze ruimtes, doorgaans met hoge plafonds, als de materialen hebben namelijk een negatieve impact op de nagalmtijd. Bovendien zijn klassieke akoestische oplossingen zoals systeemplafonds hier doorgaans niet geschikt. In ruimtes met betonkernactivering is het namelijk cruciaal dat de lucht vrij tot aan de betonnen plafonds kan circuleren. Maar wat zijn de alternatieven?

UITDAGINGEN

Om het akoestische comfort binnen een ruimte te voorspellen en te omschrijven, wordt er gebruikgemaakt van verschillende parameters. De belangrijkste basisparameter bij het evalueren van het akoestische comfort in omgevingen zoals kantoren en schoolgebouwen is de nagalmtijd of reverberation time, met geometrie en materiaalgebruik als cruciale invloedsfactoren.

Beide kunnen bij het gebruik van betonkernactivering echter voor problemen zorgen. Zo hebben heel wat ruimtes waar betonkernactivering wordt toegepast een moeilijke geometrie: ze hebben hoge plafonds of het gaat om grote, vaak langgerekte ruimtes zonder noemenswaardige onderverdeling. De afwerking, of eerder het gebrek daaraan, maakt het alleen maar moeilijker. Want het toevoegen van extra geluidsabsorberende materialen - de klassieke oplossing - is bij betonkernactivering doorgaans niet wenselijk. In dergelijke ruimtes moet de lucht immers vrij tot aan de betonnen plafonds kunnen circuleren. De meeste systeemplafonds zijn daarom niet geschikt, met als gevolg dat er naar alternatieve oplossingen gezocht moet worden.

OPLOSSINGEN

akoestiek, nagalm, baffles — Baffles bestaan vandaag in diverse uitvoeringen (foto DOX acoustics)

Plafonds

Als grootste vrije oppervlak in de ruimte is het plafond de meest bepalende factor voor de akoestische prestaties binnen die ruimte. Bij betonkernactivering mag het plafond weliswaar niet met andere materialen bedekt of geblokkeerd worden, maar dat wil niet zeggen dat er geen oplossingen bestaan. Er zijn systeemplafonds op de markt die de overdracht van thermische energie wel toelaten, en daarnaast produceren heel wat fabrikanten als aanvulling op de akoestische eilanden en systeemplafonds ook baffles. Dit zijn panelen die net zoals de klassieke eilanden vervaardigd zijn uit minerale wol of melamineschuim, maar verticaal opgehangen worden, om zo een volledige luchtcirculatie tot aan het plafond door te laten. De absorptiefactor van een dergelijke oplossing wordt in grote mate bepaald door de hoeveelheid baffles, maar ook hun hoogte speelt een rol. Hoe hoger de baffles zijn, hoe beter de prestaties met betrekking tot lage frequenties.

Om dichter aan te sluiten bij de vaak strenge esthetische eisen van architecten en opdrachtgevers, kunnen de meeste van deze oplossingen overigens gepersonaliseerd worden. Baffles kunnen bijvoorbeeld in verschillende kleuren, vormen of designvarianten uitgevoerd worden. Om een lange levensduur te garanderen, wordt steeds meer gezocht naar materialen die gemakkelijk afwasbaar en onderhoudsvriendelijk zijn, en om plaats te besparen, bestaan er zelfs producten die absorptie en verlichting combineren.

Muren

Wanneer een akoestische plafondoplossing technisch niet mogelijk is, of als aanvulling op baffles, kan men zich op de wanden richten. Met akoestische voorzetwanden kunnen, afhankelijk van de wandopbouw (diep of ondiep), namelijk absorptiecoëfficiënten tussen 0,65 en 0,9 gerealiseerd worden. Akoestische voorzetwanden bestaan uit een laag absorberend materiaal - minerale wol of melamineschuim - en een beschermende en decoratieve afwerkingslaag. Die laatste kan bestaan uit geperforeerde metalen platen, houtwolplaten of spanwanden. Ook houten Helmholtzabsorbers bieden hier een goede en esthetische oplossing.

Bij de keuze van een wandoplossing dient men alvast twee aspecten in acht te nemen. Enerzijds moet de afwerkingslaag poreus zijn, om zo de nodige absorptie te kunnen realiseren; anderzijds moet ze ook stevig en onderhoudsvriendelijk zijn. Vooral houten platen en houtwolpanelen zijn goed bestand tegen mechanische schade.

akoestiek, nagalm — In Dienstencentrum De Leiespiegel in Deinze werd ervoor gekozen om de centrale kern met akoestische wand- en kastdeurpanelen te bekleden. In de landschapskantoren werd dit gecombineerd met een tapijt (foto Print Acoustics by Triplaco)

Meubilair

Wat het meubilair betreft, wordt het best een onderscheid gemaakt tussen kasten en kastwanden enerzijds, en stoelen, tafels ... anderzijds. Vooral de impact van die laatste is beperkt, aangezien het om veel kleinere oppervlakken gaat dan die van wanden, vloeren en plafonds. Toch wordt er aangeraden om voor een stoffen bekleding te kiezen.

Kasten en kastwanden, daarentegen, kunnen wel een belangrijke bijdrage leveren aan de geluidsabsorptie. Toch wanneer ze voldoende wandoppervlak in beslag nemen. Geperforeerde houten kastfronten en/of een absorberende bekleding tegen de kastruggen zorgen in dat geval voor verhoogde prestaties.

Hoe nagalm vermijden bij betonkernactivering?