Hoe selecteer je de gereedschapsleverancier?

Alles op één plek inkopen? Of voor niche leveranciers kiezen? Hoe belangrijk is ondersteuning?

Als het om CNC-machines gaat, willen metaalondernemers huisshows of beurzen bezoeken om zich te overtuigen voordat ze besluiten honderdduizenden euro’s te investeren. Hoe zit het met de gereedschappen? Over de hele levensduur van een machine besteden ze daar misschien wel meer geld aan dan aan de initiële aanschaf van de frees- of draaimachine. Hoe selecteer je de beste leverancier?

Zeker met de komst van CAM-programma's met geavanceerde freesstrategieën én een dito innovatie-impuls aan de kant van de frees- en draaigereedschappen, kan de keuze van een gereedschap wel degelijk een verschil maken. Niet alleen wat de standtijd betreft, vooral wat de productiviteit aangaat. Kortere cyclustijden leveren niet alleen bedrijfsmatig een voordeel op; denk aan de machinebezetting en de capaciteit met de huidige bezetting aan schaarse vakmensen. Ook die profiteren van de nieuwe gereedschapstechnologie.

Over de hele levensduur van een machine besteden maakbedrijven misschien wel meer aan gereedschappen dan aan de initiële aanschaf van de machine zelf

De gereedschappen hebben een belangrijke invloed op de productiviteit, de proceszekerheid en de kosten in verspaning. Vanuit deze gedachte heeft Sandvik Coromant de Silent Tools ontwikkeld, draaigereedschappen met geïntegreerde trillingsdemping. Onlangs is hiervan de nieuwe generatie gepresenteerd waarvoor het aantal beschikbare adapters is uitgebreid tot 187 (Foto Sandvik Coromant)

Versnipperde markt

Wie van buiten de sector voor het eerst naar de markt van gereedschapsleveranciers kijkt, is misschien verbaasd over het relatief groot aantal leveranciers. Behalve dat de grote A-merken direct aan verspanende bedrijven leveren en er enkele grotere distributeurs (technische groothandels) actief zijn, zijn er veel gereedschapsleveranciers die zich ofwel met speciale, niche oplossingen op de markt begeven ofwel toegevoegde waarde leveren middels kennis en ondersteuning.

Daarnaast zijn er leveranciers die onder hun eigen merk in feite white label gereedschappen aanbieden. Het zijn gereedschappen die de fabrikanten voor meerdere leveranciers in de wereld produceren, voorzien van het merk van de partij die verkoopt aan de eindgebruiker. Afhankelijk van hoe groot zo’n partij is, kan de producent besluiten tooling met bepaalde features alleen voor deze partij te produceren. Of deze bij een nieuwe ontwikkeling een poos het alleenrecht te geven.

De opmars van e-commerce heeft invloed op de manier waarop gereedschapsleveranciers werken. Online bestellen is gangbaar. Automatische levering via de zogenaamde uitgiftekasten is de overtreffende trap. Deze digitalisering en ook de automatisering in de orderafhandeling zet druk op de markt omdat niet iedere speler kapitaalkrachtig genoeg is om de investeringen te dragen.

Hoewel nog op bescheiden schaal, zijn er vandaag tekenen van consolidatie. Aangevuld met andere ontwikkelingen, zoals Europese wet- en regelgeving, kan die consolidatie komende jaren versnellen, waarbij kleinere spelers worden overgenomen of zich nog verder specialiseren in specifieke niches.

Hoeveel leveranciers wil ik?

Hoe selecteer je in zo'n versnipperde markt de beste gereedschapsleverancier? Deze selectie kan je vanuit meerdere invalshoeken aanvliegen. De eerste vraag die men zich moet stellen, is: wil ik het aantal leveranciers minimaliseren of is het niet erg als meerdere partijen leveren?

Achter deze op het eerste zicht simpel lijkende vraag gaan tal van afwegingen schuil. De eerste is: ben je tevreden met een oplossing die misschien niet de allerbeste is, maar wel ervoor zorgt dat je een deel van jouw gereedschappen (niet) bij een andere leverancier moet bestellen? Het is immers niet waarschijnlijk dat één leverancier de beste oplossing voor elke verspanende bewerking heeft. Zoals vaak kan de 80-20-procentregel hier zinvol zijn. Bestel 80% van de tooling bij één leverancier; kies voor de overige 20% waarin het gereedschap echt het verschil maakt voor een leverancier die een betere oplossing kan leveren. Standaardisatie van gereedschapsgebruik helpt hierbij.

Hanteer de 80-20-procentregel: bestel 80% van je gereedschappen bij één leverancier en kies voor de overige 20% waarin het gereedschap echt het verschil maakt voor een leverancier die een betere oplossing kan leveren

Een andere afweging kunnen de kosten zijn. Wie op jaarbasis meer bestelt bij één partij, weet waarschijnlijk een betere prijs te bedingen.

Nog een andere reden kan zijn dat men controle wil houden over het gebruik van frezen, boren en wisselplaten en met een geautomatiseerd uitgiftesysteem werkt. De meeste van deze systemen zijn tegenwoordig geschikt voor multi-vendor situaties. Maar als men optimaal wil profiteren, met automatisch aanvullen van de voorraad, is de keuze voor een vaste leverancier voor de hand liggend. De standaardgereedschappen worden dan automatisch aangevuld. En men kan altijd nog voor de specials aparte afspraken maken met eventuele andere leveranciers

Ceratizit was de eerste gereedschapsfabrikant die de globale CO₂-voetafdruk van een gereedschap meelevert. Met dergelijke extra’s onderscheiden de fabrikanten zich, nu meer toeleveranciers data over de milieu-impact van hun bewerkingen moeten meeleveren samen met het product

Hoeveel support heb ik nodig?

Men kan de selectie ook vanuit een ander punt benaderen: de ondersteuning die men wil krijgen. Sinds de handel deels naar het web is verschoven, is deze ondersteuning voor de leveranciers een aspect waarmee ze zich kunnen onderscheiden. Dikwijls hebben zij echte specialisten in dienst met een brede ervaring, mede omdat ze in veel bedrijven meekijken aan de machines.

Bij moeilijke bewerkingen of als men weinig ervaring heeft met een bepaald materiaal, kunnen deze specialisten de noodzakelijke ondersteuning bieden. Denkt men dit nodig te hebben, dan is het goed om een leverancier te kiezen die ervaring heeft in de sectoren of de bewerkingen waarin men deze ondersteuning nodig heeft.

De mate waarin ze ondersteunen, verschilt. Sommigen zullen vooral adviseren, anderen gaan zover dat ze ook engineering support leveren en het proces helpen optimaliseren. Een derde optie is dat een leverancier een eigen technisch centrum met CNC-machines heeft in de Benelux. Daar verzorgt men niet alleen scholingen, maar kan men ook voor klanten specifieke testen doen. Voor wie meer zoekt dan enkel het gereedschap, kan dit een belangrijk selectiecriterium zijn.

Wat ook helpt, is als men een leverancier zoekt die nauw samenwerkt met de machinefabrikant. Per slot van rekening blijft verspanen een samenspel tussen machine, gereedschap en operator.

De ondersteuning van de gereedschapsleveranciers beweegt zich tegenwoordig richting digitalisering, ook bij de gereedschappen zelf. Seco Tools Seco Axiabore en Axiabore Plus zijn digitale axiale kotterkoppen die moeilijke, niet nauwkeurige kotterkopafstellingen elimineren en daarmee afkeur in de productie voorkomen

Inputdata voor CAD/CAM

Ondersteuning hoeft niet direct in de vorm te komen van een specialist die aan de machine meekijkt naar het werkstuk, materiaal en programma. Wie met CAM-programmeert, zoekt misschien wel een leverancier waarvan de gereedschappen (en liefst ook de houders) beschikbaar zijn als CAD-model, zodat deze direct in de bibliotheek van het CAM-programma kunnen worden ingelezen.

Tegenwoordig bieden de meeste A-merk gereedschapsfabrikanten deze service. En er zijn ook merkonafhankelijke databases waaruit men de 3D modellen kan laden.

Met de strenger wordende Europese ESH-regelgeving (milieu, veiligheid en gezondheid) komen er bovendien nieuwe aspecten bij waarmee gereedschapsleveranciers zich kunnen onderscheiden. Als grote klanten van hun toeleverancier bijvoorbeeld data over de CO₂-voetafdruk van het product verlangen, is het handig als de gereedschapsleverancier deze data op een eenvoudige manier inzichtelijk maakt.

Sustainability zal komende jaren eerst een USP zijn (Unique Selling Point), voordat het een sine qua non wordt. Dit type data bij de gereedschappen meeleveren is in toenemende mate iets waarmee de fabrikanten casu quo leveranciers zich willen onderscheiden. Dit is op zich niet verwonderlijk, want de maakindustrie is wereldwijd goed voor ongeveer 20% van de CO₂-emissies.

Sandvik Coromant heeft de Productivity Analyzer. Met deze rekentool kunnen verspanende bedrijven inzicht krijgen in hoe ze hun productiviteit kunnen verbeteren en welke impact dit heeft op kosten, machinebezetting, ROI et cetera. Sinds vorig jaar berekent de software ook het energieverbruik en de koolstof voetafdruk van een bedrijf of een bewerking

Snelle levering, lage voorraden

Een heel ander selectiecriterium kan leverbetrouwbaarheid zijn. Gereedschappen kosten geld. En als ze nog niet gebruikt worden omdat een order nog niet op de machine ligt, is de voorraad dood werkkapitaal. In de verspaning kunnen deze bedragen snel oplopen, zeker als men veel verschillende bewerkingen doet met veel variatie in de tooling.

Als men weet dat een gereedschappenleverancier heel betrouwbaar snel levert vanuit voorraad, kan men ervoor kiezen om met zo’n partij in zee te gaan. Men kan dan een week of enkele dagen voordat een order gepland is de gereedschappen bestellen, in de wetenschap dat deze er binnen 24 uur zijn. Op die manier houdt men de voorraadkosten in bedwang. De eerlijkheid gebiedt wel om erbij te zeggen dat proberen te standaardiseren qua tooling waarschijnlijk een grotere besparing zal opleveren.

Kwaliteit

Uiteindelijk gaat het natuurlijk om de kwaliteit van een gereedschap. Wie zich in eerste instantie richt op de A-merken, zal bij de doorsnee gereedschappen weinig grote verschillen zien. Zij beschikken over de noodzakelijke certificeringen en kwaliteitsnormen, testresultaten en case studies.

Je ziet ook dat de gereedschapsfabrikanten elkaar nauwlettend in de gaten houden. Innovaties bij de een ziet men later ook wel terug bij de ander.

Gereedschappen kunnen wel degelijk het verschil maken, maar dan gaat het vooral om de combinatie met de juiste strategie of een totaal andere aanpak dan gangbaar is, bijvoorbeeld het draaien met keramische gereedschappen. Misschien is de strategie om naast één of twee hoofdleveranciers ruimte te laten voor leveranciers met niche oplossingen daarom niet eens zo slecht.