Neutrale pakjes: ook sigaren en cigarillo's ontsnappen er niet aan

Sector onderneemt gerechtelijke stappen

De Belgische overheid heeft besloten de regels voor plain packaging uit te breiden. Al sinds 2020 mogen tabaksproducten zoals sigaretten en roltabak alleen in gestandaardiseerde verpakkingen zonder merkuitingen worden verkocht. Nu wil de overheid dat ook cigarillo's, sigaren, vloeipapier en tabaksaccessoires in gestandaardiseerde verpakkingen worden verkocht.

Vanaf 1 juni 2026

De uitbreiding moet op 1 juni 2026 ingaan en geldt voor alle producten die vanaf die datum geproduceerd worden. De bestaande voorraden mogen nog verkocht worden tot en met 31 mei 2027.

De maatregel, die op 18 juli 2025 door de ministerraad werd goedgekeurd, wil beletten dat tabaksfabrikanten reclame maken op de verpakkingen en wil voorkomen dat zij andere producten dan sigaretten gebruiken om hun merk te promoten. En de overheid hoopt zo roken minder aantrekkelijk te maken voor jongeren.

Ook in Nederland ligt standaardverpakking voor sigaren, e-sigaretten en e-vloeistoffen op stapel.

Gevolgen

De gevolgen voor de sigarenbranche zijn uiteraard verstrekkend:

• Alle verpakkingen moeten worden aangepast en zullen in een bruin-groene kleur geproduceerd worden.
• Sigaren mogen geen sigarenring meer bevatten. Hierdoor kan de consument het onderscheid niet meer maken tussen alle sigaren in zijn humidor.
• Ook voor winkeliers wordt het niet makkelijker. Als de klant bijvoorbeeld vijf verschillende longfillers wil kopen, moeten deze zonder ring verkocht worden.
• De merknamen van de sigaren kunnen niet meer behouden worden omdat ze wettelijk uit maximaal drie woorden mogen bestaan. Bijvoorbeeld, de naam 'Oliva Serie V Melanio Double Robusto' zal verboden zijn omdat deze uit zes woorden bestaat.
• Er mag geen uitleg binnen in de verpakking staan over het omblad, het dekblad en het binnengoed. Het wordt verondersteld dat de consument dit weet.

Juridische stappen

Met de introductie van de plain packing-wetgeving voor sigaren is België strenger dan alle andere landen in de EU, zelfs wereldwijd. De leden van vakvereniging Fecibel, de Federatie van de Sigarenindustrie in België en Luxemburg, onderzoeken momenteel in welke mate zij dit juridisch kunnen aanvechten. Dit geldt des te meer omdat er vanuit de overheid geen contact is met de industrie.

"Er zullen nog meer merken en soorten verdwijnen van de Belgische markt", klinkt het bij diverse sectorspelers. "Nieuwe lanceringen zijn zo goed als onmogelijk omdat de winkelier op geen enkele manier mag communiceren met de consument. Hij mag enkel een neutrale prijslijst tonen waarbij de consument aangeeft welk product hij wenst te kopen."

"Hierdoor zal de deur wagenwijd openstaan voor de instroom van illegale producten. Het zal immers heel moeilijk zijn om legale van illegale producten te onderscheiden. Na de markt voor sigaretten en e-sigaretten, lijkt nu ook die voor sigaren geconfronteerd te zullen worden met een bloeiend illegaal circuit."

Bovendien zal de consument hierdoor nog meer op prijs focussen. "Een neutrale verpakking kan ook de lokale markt waar het naar geïmporteerd wordt, verstoren. Neutrale verpakkingen zouden grotere, bekendere merken kunnen bevoordelen, omdat consumenten dan geneigd zijn te vragen naar wat ze kennen of waarover ze het meeste hebben gehoord, en dit benadeelt kleinere producenten/merken."

"Wanneer producten niet op basis van merkinformatie kunnen concurreren, wordt prijs de voornaamste drijfveer voor aankopen. Dit zou een 'race to the bottom' kunnen veroorzaken, aangezien klanten na verloop van tijd steeds meer waar voor hun geld eisen."

Ann-Pascale Mommerency, directeur bij Fecibel, vertelt hierover:

"De beslissing om ook sigaren in neutrale pakjes te stoppen is onbegrijpelijk. België gaat hier opnieuw veel verder in dan de Europese wetgeving voorschrijft. Je kan sigaren niet vergelijken met andere tabaksproducten. Het is duidelijk dat er geen goede analyse is gemaakt, er is overlap van diverse wetten en de timing is wederom te gek voor woorden."

"De houding van de Belgische overheid wordt zowel binnen als buiten Europa als buitensporig gezien. Bovendien raakt men ook aan het verschaffen van informatie waar de consument bij een aankoop recht op heeft. Zo worden criminele praktijken alleen maar meer gestimuleerd."

Er is dus een reële kans dat consumenten de grenzen zullen oversteken. "Men geeft de zwarte markt en grote bedrijven meer dan ooit de overhand, terwijl veel kmo's actief zijn in deze niche. Minister Vandebroucke wil toch vooral jongeren beschermen? Welnu, onze doelgroep is totaal anders. De sigarenindustrie is goed voor slechts 1,6% aandeel van de totale tabaksmarkt in België."

"Iedereen beseft dat dit een heksenjacht is. Bovendien weigert de overheid alle contact met ons, wat volstrekt onjuist is. Tot slot, alle bedrijven actief in deze industrie opereren legaal en dragen substantieel bij aan de staatskas. Ik vrees dat procederen nog ons enige antwoord is."