ENKEL OVERSTAPPEN TUSSEN SNELWISSELS ALS HET ECHT NODIG IS

De voordelen van draaikantelsystemen en snelwissels zijn duidelijk: een grotere productiviteit dankzij de snellere ombouw en een veiligere werking omdat de machinist niet langer uit zijn cabine hoeft te komen. In de recente jaren zijn er evenwel veel innovaties en evoluties in deze sector, waardoor vaker de keuze gemaakt moet worden tussen deze systemen. Of het de moeite loont om over te stappen, leest u in dit artikel.

Zeker in combinatie met een draaikantelstuk kunnen snelwissels een mooie efficiëntiewinst opleveren

SNELWISSELS

CW-systeem populair

Het vertrouwde CW-snelwisselsysteem is sinds jaar en dag zeer populair in de Benelux. Dat succes is makkelijk te verklaren: het is onderhoudsvriendelijk, vlot in gebruik, de wissel verloopt eenvoudig en het is een veilig systeem. De werkwijze is eveneens simpel om uit te leggen, al zijn er twee belangrijke types te onderscheiden: de koppelingen die werken op basis van een spindel of de hydraulische variant. Het werken met een spindel biedt als voordeel dat het iets preciezer en goedkoper is dan de hydraulische variant. Daar staat tegenover dat een hydraulische uitvoering zeer krachtig is en dat de machines in de Benelux goed voorzien zijn om alle nodige hydraulische functies uit te kunnen voeren. De veiligheid wordt gewaarborgd door een redundante uitvoering van enerzijds mechanische veren die het geheel op zijn plaats houden en anderzijds de hydraulische vergrendeling met extra terugslagklep. Mocht het dan toch nog misgaan, dan blijft het stuk door zijn vorm in principe toch hangen aan de machine.

Ook S-systeem op de markt

Onder invloed van constructeurs uit Scandinavië zien we de laatste jaren ook de S‑systemen de markt betreden. In die landen is deze symmetrische snelwissel de standaard, vandaar dat men deze ook bij ons lanceert. De werking van het systeem is eveneens relatief eenvoudig. De voordelen van het S‑systeem zijn volgens de fabrikanten de spelingsvrije wissel dankzij de constante hydraulische druk en de volautomatische eigenschappen, inclusief de hydrauliek. Verder claimen zij dat hun inbouwhoogte lager is, al moeten we dat wel in de juiste context plaatsen. Hetzelfde geldt voor het gewicht: een S-systeem is in principe lichter dan een CW, maar dat ligt vooral aan het ontbreken van de haken en assen. Deze zijn bij dit systeem voorzien aan het uitrustingsstuk, waardoor het totale gewicht van beide systemen vergelijkbaar is.

Figuur 1: bij het vergelijken tussen CW- (links) en S-systemen (midden) loont het de moeite om beide te vergelijken. Rechts zijn beide over elkaar geprojecteerd — **Figuur 1**: vergelijking tussen het CW- (links) en S-systeem (midden). Rechts zijn beide over elkaar geprojecteerd

Visuele vergelijking CW en S

In figuur 1 ziet u een vergelijking tussen beide systemen. U merkt meteen de grote gelijkenissen wat afmetingen betreft. De CW-snelwissel valt in dit voorbeeld iets lager uit, waardoor een grotere opbreekkracht gerealiseerd wordt.

Ombouwen

Wie wil ombouwen van CW naar S, kan dit zonder veel problemen laten uitvoeren, maar als u uw oude CW-uitrustingsstukken nog wilt inzetten, zult u ook moeten investeren in de correcte koppelingen; sommige uitrustingsstukken moeten zelf omgebouwd worden. Bij een S-systeem hoort ook een ander veiligheidssysteem.

Automatische snelwisselsystemen zorgen voor de automatische aankoppeling van hydrauliek, elektronica en vetsmering

DRAAIKANTELSTUKKEN

Er is in principe weinig verschil tussen de aansluiting van een draaikantelstuk op een CW- of een compactere S-snelwissel. Bij vast aan de machine gemonteerde draaikantelstukken is het totale verschil tussen beide systemen in bouwhoogte klein – zeker bij de in ons land populaire machines met brede bakken. Als we evenwel de uitneembare draaikantelstukken bekijken, dan zien we wel een groter verschil in het voordeel van het S‑systeem. De producenten van de CW‑systemen spelen hierop in door compacte CW‑CW‑systemen op de markt te brengen, waardoor de verschillen uitgevlakt worden. Deze hebben zowel aan de bovenzijde als aan de onderzijde een CW-snelwissel.

De CW-snelwissels zijn sinds jaar en dag het vertrouwde systeem in de Benelux-markt, maar ook het S-systeem kent interessante voordelen

CW-CW-systemen

Een uitneembaar draaikantelstuk met zowel boven- als onderaan een CW laat toe om het draaikantelstuk af te koppelen indien de toepassing dit vereist. Als men bv. sloopwerkzaamheden of zware graafwerkzaamheden moet verrichten waarbij de volledige opbreekkracht van de machine nodig is, kan door het afkoppelen van het draaikantelstuk de opbouwhoogte verminderen. Dat komt op zijn beurt de opbreekkracht ten goede. Daarnaast is geen enkel draaikantelstuk (van welk merk dan ook) bedoeld voor langdurig zware opbreekwerkzaamheden, dus ook de levensduur van een draaikantelstuk wordt langer indien dit enkel gebruikt wordt voor de bedoelde werkzaamheden. Daarnaast is het met een uitneembaar CW-CW-draaikantelstuk mogelijk om één draaikantelstuk te gebruiken met meerdere machines die uitgerust zijn met een standaard-CW-snelwissel.

Verschil in smeren

Over het algemeen zijn draaikantelstukken gelijk opgebouwd, het voornaamste verschil is de wijze van smeren. Sommige fabrikanten zweren bij vetsmering, anderen gebruiken een oliebad. Zij claimen dat de penetratie van de smering veel beter verloopt dankzij de vloeibare olie, wat op langere termijn zorgt voor veel minder speling op de rotor. De moeilijkheid bij deze werkwijze is de afdichting van het geheel, waardoor niet elke fabrikant volgens dit principe werkt.

Welk systeem u ook verkiest, veiligheid is altijd belangrijk. Dat geldt niet alleen voor snelwissels, maar ook voor de uitrustingsstukken

Nieuwe ontwikkelingen

Vandaag zijn er draaikantelstukken beschikbaar voor machines tot liefst 40 ton. Nieuwe ontwikkelingen situeren zich vooral in de sturing, met een toename van elektronica in zowel de besturing (joysticks bv.) als in de weergave van de functies (op schermen). Ook de tendens om gps/laser te integreren in de tiltrotators past in dit rijtje. Het is wel zo dat elektronica een stuk gevoeliger is voor vuil en trillingen dan de mechanische besturing. Het loont dus steeds de moeite om de omstandigheden waarin uw machine werkt, mee te nemen in de beslissing om al dan niet dit soort opties toe te passen.

CE-KEURING
Veiligheid is ook op bouwwerven steeds meer een belangrijk aandachtspunt. De CE-markering is een van de speerpunten in die evolutie. Met het CE-merkteken verklaart de fabrikant dat het product voldoet aan de Europese veiligheids- en gezondheidseisen. Hier is evenwel enige voorzichtigheid geboden. Nieuwe machines die in Europa sinds 1 januari 1995 op de markt gebracht werden, moeten sowieso CE-gekeurd zijn. Hetzelfde geldt voor de aparte uitrustingsstukken. Bent u dan in regel als uw machine/uitrustingsconfiguratie beide apart CE-gecertificeerd zijn? Neen is het verrassende antwoord. Als u een uitrustingsstuk op een machine plaatst, spreken we veiligheidsgewijs over een ‘samenbouw’ en is een aparte CE-certificering vereist voor de complete machine (dus de combinatie machine/uitrustingsstuk). In principe is het de persoon of het bedrijf dat de samenbouw uitvoert dat moet instaan voor deze bijkomende certificering, let er dus altijd op dat dit effectief gebeurt. Een rondvraag bij enkele actoren uit de sector levert hier overigens geen duidelijk beeld op over de exacte verplichtingen van alle betrokkenen (producent machine, producent uitrustingsstuk, verdeler en eindklant). Zorg dus dat de verantwoordelijkheden duidelijk vastliggen, zodat u zelf niet het kind van de rekening wordt. Sommige machineproducenten bezitten lijsten met goedgekeurde uitrustingsstukken voor hun machine.

Enkel overstappen tussen snelwissels als het echt nodig is