Minigraver gericht op gebruiksgemak en comfort

Minigraafmachine — Sommige werkers zijn dagelijks heel wat uren aan de slag met een minigraver. Fabrikanten besteden dan ook steeds meer aandacht aan het comfort voor de bestuurders (Loxam)

Ondanks hun naam tonen minigravers zich groots bij tal van toepassingen. Deze krachtige manusjes-van-alles herbergen heel wat vermogen in een compacte behuizing en maken het zelfs mogelijk om klussen te klaren die in eerste instantie boven hun niveau lijken. Hun makers besteden bovendien steeds meer aandacht aan het gebruiksgemak en comfort.

Minigravers vs. midigravers en grote gravers

Minigravers wegen tussen de 800 kg en 10 ton, midigravers tussen de 10 en 12 ton, en grote graafmachines meer dan 12 ton.

Keuzeparameters

Op maat van de werkomgeving

Vanzelfsprekend moet de minigraver de plaats van de klus probleemloos kunnen bereiken. Bij sommige projecten moet de machine namelijk door relatief smalle gangen en deuropeningen kunnen passeren. Ook ter plaatse moet de machine voldoende 'armslag' hebben om er de uit te voeren taak tot een goed einde te kunnen brengen.

Vermogen

Het vermogensbereik van minigravers gaat van 9,5 kW tot 55 kW. Zwaardere modellen hebben logischerwijs meer motor- en hydraulisch vermogen en lenen zich zo tot projecten gericht op pure kracht en productiviteit.

Ook op plaatsen met weinig bewegingsruimte is het 'compacte vermogen' van een minigraver inzetbaar (Bobcat)

Een hoger hydraulisch vermogen kan ook nuttig zijn bij het gebruik van eerder complexe aanbouwwerktuigen die meer hydraulisch debiet vragen, zoals bijvoorbeeld een breekhamer — Een hoger hydraulisch vermogen kan nuttig zijn bij het gebruik van aanbouwtools die meer hydraulisch debiet vragen, zoals een breekhamer (JCB)

Onderwagen

Minigravers op rupsen (rubber, staal of roadliners) hebben een relatief lage bodemdruk en staan over het algemeen stabieler op de ondergrond dan modellen op wielen. De keerzijde is dat rupsbandmodellen in de meeste gevallen transport op een aanhangwagen of container vereisen, wat extra tijd en kosten met zich kan meebrengen.

Minigravers op banden besparen de gebruiker de eventuele extra kosten voor het huren van transportmaterieel, alsook de tijd van het beladen van de graver. Op zich staat dit type doorgaans wel minder stabiel op onstabiele ondergronden, maar heel wat modellen zijn voorzien van ingebouwde of aan te bouwen stabiliseringsfuncties.

Deze graver op wielen kreeg een stabiliseringsfunctie ingebouwd — Deze graver op wielen heeft een ingebouwde stabiliseringsfunctie (Wacker Neuson)

Aanbouwwerktuigen

Er bestaan uiteenlopende hulpstukken voor minigravers, in relatie tot hun inzetgebied. De meest standaard configuratie bestaat uit een banaanbak, dieplepelbak en slotenbak. Voorts geldt in principe dat alles mogelijk is, van standaard graafbakken, slotenbakken, kantelbakken, en ook grondvijzels over klepel- en bermmaaiers, maaibalken en zagen. Bij nivelleerwerken van taluds worden bijvoorbeeld kantelbakken ingezet - als een goedkoper alternatief voor tiltrotators die de bak volledig kunnen laten roteren en die onder een gradenhoek kunnen positioneren.

Alles is dus mogelijk, in vele gevallen ook maatwerk, zolang je maar zorgt dat je hydraulische bediening hebt tot waar het nodig is op de machine.

Cabine

Comfort krijgt een steeds prominentere plaats toebedeeld, met elementen als een voldoende ruime cabine, met airco, radio ... Ook het gebruiksgemak neemt toe, onder meer door intuïtieve bedieningspanelen. Ten slotte neemt ook het belang van het luik veiligheid toe, met bijvoorbeeld 360° zichtbaarheid.

Een goede zichtbaarheid rondom is onder meer belangrijk bij werkzaamheden in drukkere omgevingen met veel verkeer — Een goede zichtbaarheid rondomrond is onder meer een voorwaarde bij werkzaamheden in stedelijke omgevingen, met veel passage van voertuigen en personen

Bij de kleinste minigravers is de overkapping zuiver als beveiliging bedoeld (tegen omvervallen) of ontbreekt ze volledig, wat een nog compactere graver oplevert — De kleinste minigravers hebben geen cabine en bepaalde modellen hebben zelfs geen enkele vorm van overkapping. Dergelijke gravers zijn ideaal voor bijvoorbeeld klussen in gebouwen die ontoegankelijk zijn voor grotere minigravers (Komatsu)

Andere opties

Andere opties zijn onder meer slangbreukbeveiliging, extra hydraulische functies voor de aansluiting van een breekhamer en sorteergrijper, een hydraulische snelwissel in plaats van het manueel vergrendelen van graafbakken, een elektrische brandstofvulpomp, automatische smeersystemen, extra hijsvoorzieningen …

De optielijsten worden steeds langer, en steeds meer opties worden standaarden. Machines worden steeds completer aangekocht, niet in het minst met het oog op comfort. De strenger wordende milieu- en veiligheidseisen zijn daar niet vreemd aan - extra verlichting, extra bescherming, camerasystemen, comfortpakketten ...

Machines worden steeds completer aangekocht, vooral met het oog op comfort

Nog meer comfort met elektrische graver

Elektrische en hybride gravers doen qua performantie niet onder voor hun conventionele, dieselverbruikende tegenhangers. De e-graver kwam er natuurlijk in de eerste plaats met het oog op het behalen van milieutechnische normen, maar kadert eveneens in het toenemende comfort die minigravers bieden. Het werken ermee is namelijk over de hele lijn minder belastend voor de bestuurder. Enerzijds krijgt die daarmee minder schadelijke gassen binnen, anderzijds blijft die gespaard van de aanhoudende geluidsoverlast en trillingen die eigen zijn aan draaiende dieselmotoren. Die voordelen laten zich overigens a forteriori gelden bij werkzaamheden in (beperkte!) afgesloten ruimtes (waar gas moeilijk weg kan, geluid weergalmt ...) en/of vroeg of laat op de dag in bewoonde gebieden, waar geluidsnormen gelden. Een bijkomend voordeel van de e-graver voor de eigenaar is dat die niet meer hoeft te denken aan het vervangen van olie, filters en andere onderhoudsgerelateerde zaken die de dieselgraver met zich meebrengt, die zijn daarmee immers van de baan.

De e-graver kadert eveneens in het algemeen toenemende comfort die minigravers bieden

Voldoende autonomie

Heel wat e-gravers kunnen in opgeladen toestand 3 à 4 uur werken, vol vermogen. Voor de meeste opdrachten waarvoor ze bedoeld zijn, bedraagt de maximale werktijd niet meer dan 2,5 tot 3 uur. Vier uur reëel gebruik is in de regel dan ook voldoende. Het stationair draaien neemt overigens in veel gevallen tot wel 50% van de totale werktijd in beslag - steeds meer gravers schakelen dan een energiebesparingsfunctie in - ook dieselmodellen.

Het actuele aandeel van 'e-graafmachines' blijft beperkt, maar elektrische (en hybride) modellen winnen terrein, onder meer in de voedingssector, waar men elke mogelijke contaminatie wil voorkomen.

Vier uur autonomie volstaat normaal voor het werk waarvoor minigravers bedoeld zijn — Vier uur autonomie volstaat doorgaans voor het werk waarvoor minigravers bedoeld zijn (SMT Belgium)

Elektrisch aangedreven modellen zijn vanwege hun stille motorwerking ideaal voor vroeg of laat werken in woongebieden — E-gravers zijn met hun stille motor ideaal voor vroege of late werkzaamheden in woongebieden (Wacker Neuson)

Huren, kopen of leasen

Huren

Huren is ideaal voor startende aannemers, of om tijdelijke tekorten te overbruggen. Zij kunnen dan uitdagende klussen aannemen zonder zich te overijlen door een machine aan te kopen - wat zou kunnen leiden tot excessieve machinestilstand enerzijds en financiële consequenties anderzijds. De prijzen variëren, van een kleine 120 euro voor het meest basic model minigraafmachine tot ruwweg 350 euro per dag (exclusief btw) voor de grootste varianten in dit segment. Doorgaans bieden verhuurfirma's zelf het transport aan, wat het comfort voor de aannemer enkel maar doet toenemen. Een ander voordeel van huren is dat de aannemer zich niet hoeft te bekommeren om het onderhoud van of herstellingen aan de machines.

Kopen

Wanneer beginnende aannemers zich na verloop van tijd verzekerd zien van een stabiel aandeel van grotere opdrachten (minimaal 200 uren per jaar), kan het fiscaal de moeite waard zijn om een minigraafmachine aan te schaffen - iets wat aanvankelijk misschien niet binnen de mogelijkheden lag. Door een minigraafmachine aan te kopen, wordt zo ineens komaf gemaakt met het risico op een eventuele onbeschikbaarheid op de verhuurmarkt. Daarbij hoeft zelfs de angst om zélf aan onderhoud te moeten voldoen niet langer een struikelblok te zijn. Steeds meer fabrikanten en verdelers bieden immers onderhouds- en reparatiecontracten aan, waarmee ze de aannemer in belangrijke mate kunnen ontzorgen. Afhankelijk van de grootte, het vermogen en de uitrusting van de machine variëren de prijzen van een 14.000 euro voor een instapmodel tot 100.000 euro voor een grotere en meer krachtige minigraafmachine.

Fabrikanten en verdelers bieden onderhouds- en herstelcontracten aan, waarmee ze de aannemer in belangrijke mate helpen te ontzorgen

Leasen

Naar analogie met de auto-industrie komt - naast kopen of huren - ook steeds nadrukkelijker een derde optie bovendrijven: financiële leasing. Daarbij wordt een machine voor een bepaalde afgesproken periode geleased, inclusief de kosten voor de onderhoudsbeurten. Het voordeel daarvan is dat de machine door dat onderhoud in goede staat blijft en de hurende partij ze na een bepaalde periode kan aankopen tegen een sterk verlaagde prijs. Het alternatief bestaat erin om af te zien van de aankoop en een nieuw leasingcontract af te sluiten, wat er, naast het voordeel van het onderhoud, ook voor zorgt dat het bedrijf op elk moment een recente machine ter beschikking heeft.

Opleiding minigravermachinist verplicht?
“Eigenlijk moet men een opleiding volgen voor het werken met een minigraafmachine”, klinkt het bij een fabrikant, “maar daarrond bestaat nog geen wettelijk kader. Ik pleit er alvast voor om een verplichting te voorzien voor alle professionele machinegebruikers”, iets wat ook bijval krijgt bij een andere fabrikant: “Ook ik ben persoonlijk voorstander voor een uniforme opleiding voor werkplaatsmachinisten, inclusief een verplichte test met veiligheid en verantwoordelijkheid als belangrijke factoren.”
“In de praktijk worden operatoren van machines opgeleid via school of de werkgever”, vertelt een fabrikant, hierin opnieuw bijgestaan door een andere partij: “Velen krijgen het al doende aangeleerd, maar er zijn tegenwoordig voldoende mogelijkheden voor opleidingen als machinist. Daarbij moet je als bestuurder kunnen aantonen dat je over de nodige kennis beschikt om een graafmachine te besturen en dat je alle risico’s en veiligheidsvoorwaarden kent.”

Met medewerking van: Bobcat, JCB, Komatsu, Loxam, SMT Belgium en Wacker Neuson

HUURLAND