Efficiënt magazijnbeheer: de stille motor van productiviteit
Vruchteloos zoeken naar die ene balk, die u nochtans zéker op stock hebt liggen. Telkens weer dezelfde gereedschappen aankopen omdat ze geregeld verdwijnen. Beloftes aan een klant moeten intrekken omdat een onderdeel van een meubel plots uit stock blijkt te zijn. Dergelijke situaties komen vaker voor dan men zou willen toegeven. Een goed georganiseerd magazijn is dan ook geen luxe, maar een essentiële schakel in de productiviteit.
Onze stelling: nog veel rek op efficiënt magazijnbeheer
Het lijkt een eenvoudige taak – je neemt iets op stock of je neemt iets uit stock – en toch loopt het zo vaak mis. Dat leidt al snel tot wrevel op de werkvloer en bij klanten.
Hoewel de basisprincipes van magazijnbeheer grotendeels onveranderd blijven, evolueert de context waarin ze toegepast worden wél razendsnel. Medewerkers wisselen sneller van job, klanten stellen hogere eisen, de loonkosten blijven stijgen en het productaanbod wordt almaar breder en complexer. En dan is er nog de opmars van automatisering, die nieuwe mogelijkheden én verwachtingen met zich meebrengt.
Allemaal goede redenen om de werking van uw magazijn kritisch tegen het licht te houden. Denk aan minder zoektijd, meer overzicht en een nette werkomgeving – stuk voor stuk factoren die rechtstreeks bijdragen aan een hogere efficiëntie.

Stockeren kost geld, slecht stockeren nog veel meer
Een vaak gemaakte fout is om het magazijn als een aparte entiteit te bekijken. En dat kan geld kosten. Veel geld. Een performant magazijnbeheer begint namelijk met enkele belangrijke inzichten. Vraag u de volgende dingen af:
- Welke zijn de belangrijkste stukken (fast movers, onmisbare, zware en dure stukken)?
- Wat is de beschikbare ruimte
- En hoe zien de personeelsbewegingen eruit?
Dat laatste wordt vaak over het hoofd gezien, maar vertegenwoordigt wél een aanzienlijk onzichtbaar kapitaal. Een werknemer die dagelijks tien keer een stuk 10 meter verder moet ophalen, verliest op jaarbasis makkelijk 40 kilometer aan loze wandelingen. Dat komt neer op een volledige werkdag per persoon. In een context van hoge lonen en personeelstekorten is zoiets simpelweg onaanvaardbaar.
Efficiëntie is de echte winst
De grootste winst wordt echter gehaald uit:
- sneller wisselstukken van machines terugvinden;
- meteen het juiste boutje of schroefje vinden;
- tijdige meldingen bij lage stockniveaus;
- ...
Een efficiënt magazijnbeheer zorgt er bovendien voor dat de beschikbare ruimte veel beter benut wordt. In een klassiek rekkenmagazijn gaat al snel 50% van de oppervlakte op aan gangpaden, en ook de verticale ruimte blijft vaak onderbenut. Door dit aan te pakken ontstaat niet alleen fysieke ruimte, maar ook marge om te besparen op energieverbruik of huur.
Stockage voor grondstoffen
Gelukkig zijn er vandaag diverse oplossingen om een vlot magazijnbeheer te garanderen. We beginnen met de oplossingen om uw latten, balken en panelen veilig en efficiënt weg te bergen.
Draagarmrekken
Voor lange balken, profielen en latten zijn draagarmrekken zeer populair. Ze bieden een hoge graad van modulariteit in hoogte, lengte en diepte en laten dankzij hun verstelbaarheid toe om het rek precies af te stemmen op de afmetingen van uw materiaal.
Er zijn twee basisuitvoeringen beschikbaar:
- Dubbelzijdige rekken, waarbij aan beide zijden draagarmen zijn voorzien;
- Muurgebonden rekken, met draagarmen aan één zijde, ideaal in kleinere magazijnen.
Omdat draagarmen open zijn, kan de plaatsing en het uithalen van stukken snel verlopen. Wat draagkracht betreft, hangt veel af van het ontwerp: robuuste systemen kunnen per staanderzijde enkele tonnen aan, wat ze geschikt maakt voor intensief gebruik.
Let wel op:
- Sommige fabrikanten vermelden de draagarmcapaciteit, andere vermelden dan weer de totale staandercapaciteit;
- De beheerder van het gebouw is zelf verantwoordelijk om te bepalen of zijn gebouw wel geschikt is voor de voorgestelde oplossing.

Platenrekken
Voor de horizontale opslag van plaatmateriaal zijn platenrekken met verstelbare diepteliggers een logische keuze. Deze liggers verhogen niet alleen de draagkracht, maar maken het ook mogelijk om platen veilig met een vorkheftruck te manipuleren.
Bij manuele systemen zijn diepteliggers eveneens aanwezig, al dienen ze daar vooral als ondersteuning van de last. Net zoals bij draagarmrekken bestaan er ook hier diverse uitvoeringen en capaciteiten, afgestemd op de toepassing en het gewicht van de platen.
Verticale opslag

Voor het verticaal stapelen van langgoed zoals profielen of latten kunnen piramide- of A-rekken dan weer een prima oplossing bieden. Zij hebben eveneens het voordeel dat werknemers zeer snel het gewenste stuk kunnen nemen en terugplaatsen.
Ook platen kunnen verticaal opgeslagen worden. Via scheidingsbeugels kunnen de diverse maten en uitvoeringen naast elkaar geplaatst worden.
Palletrekken
Voor bedrijven die regelmatig met palletladingen werken, zijn klassieke palletrekken onmisbaar. Deze systemen schuiven dicht tegen elkaar aan wanneer ze niet worden gebruikt, wat tot 50% ruimtebesparing kan opleveren.
Heeft men toegang nodig tot een specifieke locatie, dan worden de rekken eenvoudig open geschoven, handmatig of automatisch. Geautomatiseerde versies reageren op een drukknop of een scanbeweging: een kleine motor opent het juiste gangpad, waarna de medewerker – eventueel met heftruck – toegang krijgt tot het gewenste pallet. Een slimme manier om beschikbare vloeroppervlakte maximaal te benutten zonder aan flexibiliteit in te boeten.
Stockage voor gereedschappen en toebehoren
Rekken met legborden
Het nadeel van rekken is de ruimte die ze innemen, maar daar staat wel tegenover dat ze een kostenefficiënte oplossing vormen voor grote stukken die niet meteen in een van de andere genoemde oplossingen geplaatst kunnen worden. Er kan gespeeld worden met de tussenhoogte, het aantal lagen in de hoogte en de breedte, de breedtes van de lagen, het materiaal van de legborden, uitschuifbare rekken …
Kwalitatieve rekken zullen niet roesten en hebben geen scherpe randen, zodat ze werkstukken niet beschadigen. Voor de opslag van beitsen, verven en lakken vormen rekken een degelijke oplossing, maar in combinatie met vakverdeelschotten en plastic vakjes zijn ze ook prima inzetbaar als stockage-oplossing voor kleiner materiaal.

Ladekasten
Voor een compacte stockage van kleine tot middelgrote goederen kunnen ladekasten ingezet worden. Die kunnen bovendien beveiligd worden met diverse slotsystemen (cilinderslot, met nummercode of op afstand te openen). Zo kunnen ook toegangsniveaus bepaald worden indien dat nodig is. Bij dure stukken is het bijvoorbeeld mogelijk om enkel de verantwoordelijke de toegang te geven tot de sleutel, wat achteraf discussies vermijdt met de spreekwoordelijke zwarte piet die tot in den treure doorgeschoven wordt als een stuk onvindbaar blijkt.
Ladekasten kunnen ook voorzien worden van wieltjes zodat ze makkelijk over de werkvloer verplaatsbaar zijn. Een bijkomend voordeel van die oplossing is dat de goederen beter beschermd zijn tegen stof, wat toch een niet te versmaden voordeel biedt in een schrijnwerkerij.
Gereedschapspanelen
Specifiek voor klein, vaak gebruikt materiaal zijn verticale gereedschapspanelen een goedkope en efficiënte oplossing. Ze hebben het voordeel dat ze in een oogopslag een goed overzicht over de aan- en afwezigheid van materiaal geven en dat ze zeer toegankelijk zijn. Ideaal dus voor het gebruik boven montagetafels.
Verticale stockage: liftsystemen

Een afgesloten liftsysteem kan om meerdere redenen handig zijn: om de stock beter in de hand te houden, om snel de kleine onderdelen terug te vinden, om gereedschappen, lijmen en silicones veilig weg te bergen of om broodnodige PBM’s en veiligheidsmateriaal altijd bij de hand te hebben. De verticale systemen blinken uit in plaatsbesparing omdat er logischerwijze in de hoogte gestockeerd kan worden zonder nood aan een ladder of heftruck.
De werking is relatief eenvoudig: elk type stuk heeft een toegewezen locatie. Als de operator een stuk wil, wordt de lade met het betreffende stuk al dan niet automatisch – via scanning bijvoorbeeld – naar beneden gehaald. Vice versa steekt de operator een nieuw stuk op stock door de bewuste lade naar beneden te halen.
In de basisversies verloopt dat zonder software en kan gewoon manueel aangeduid worden welke lade naar beneden gehaald moet worden. Wie meer functionaliteit wenst, kan kiezen uit een keur aan extra mogelijkheden: de mogelijkheid om in- en uit te scannen is al redelijk ingeburgerd, maar ook de mogelijkheid om alarmen in te stellen bij lage stockwaardes, bestelvoorstellen te poneren, sleutelbeheer te realiseren, vaste pakketten van meerdere onderdelen naar voren te halen, pickingen aan te duiden met een lichtsignaal … Het aantal functies is eindeloos. Een bijkomend voordeel van die werkwijze is dat de liften hun goederen stofvrij opbergen. Voor elektronisch gereedschap of gevoelige onderdelen – denk bijvoorbeeld aan geleidingen voor in kasten – is dat geen overbodige luxe.
Met dank aan Ohra en Vanas Engineering