Digitale transformatie in onderhoud bij veel bedrijven nog in beginfase 

Uit het onderzoek “Industrial Maintenance in Transition” van osapiens en het Fraunhofer Instituut voor Material Flow and Logistics (Fraunhofer IML) blijkt dat twee derde van de bedrijven in Europa en de Benelux nog aan het begin staat van hun digitale transformatie in onderhoud. Hoewel bijna alle bedrijven overtuigd zijn van de meerwaarde van digitale onderhoudstools, lukt het veel organisaties nog niet om tastbare resultaten en rendement te behalen.

"Veel bedrijven denken dat ze al vergevorderd zijn in hun digitalisering, maar wat we vaak zien zijn losse systemen in plaats van volledig geïntegreerde oplossingen," zegt Dr.-Ing. Thomas Heller, afdelingshoofd faciliteits- en servicemanagement bij Fraunhofer IML. "De volgende stap is het verbinden van die systemen en het creëren van overzicht over data, processen en mensen. Dáár begint de echte waarde van digitaal onderhoud."

Gefragmenteerde digitalisering

Het onderzoek, uitgevoerd onder 407 onderhoudsverantwoordelijken in middelgrote productiebedrijven in het Verenigd Koninkrijk, de DACH-regio, de Benelux en Frankrijk, toont dat bijna alle bedrijven (92%) het belang van voorspellend en verbonden onderhoud erkennen. Toch verloopt de digitalisering nog ongelijkmatig:

• Voor planning gebruikt ongeveer een derde (31%) ERP-systemen, terwijl 29% nog spreadsheets inzet.
• Voor uitvoering vertrouwt 59% op Excel of Google Sheets, 49% op ERP-systemen en 41% werkt nog met papieren checklists.
• Slechts 6% maakt gebruik van een CMMS (Computerized Maintenance Management System).

CMMS-platforms worden gezien als een veelbelovende technologie die reactief onderhoud omzet in intelligente, voorspellende processen. Minder dan een derde (28%) van de bedrijven beschrijft hun processen als volledig gepland en preventief, terwijl 37% ze als gepland maar reactief omschrijft. De meerderheid combineert beide benaderingen en heeft moeite met consistentie.

Technologie vormt een uitdaging: de overstap naar geïntegreerde CMMS-systemen verloopt traag. De grootste obstakels zijn integratie met bestaande systemen (43%) en culturele weerstand (38%). Ongeveer een derde van de bedrijven kampt met beperkte IT-middelen en een tekort aan digitale vaardigheden.

Onderhoudsvolwassenheidsindex wijst de weg

Fraunhofer IML en osapiens ontwikkelden een Onderhoudsvolwassenheidsindex. Dit vijfstappenmodel toont hoe organisaties evolueren van handmatig, reactief onderhoud naar intelligent, voorspellend onderhoud. Het model helpt bedrijven zichzelf te benchmarken en biedt een praktische routekaart.

De belangrijkste bevindingen

• 35 procent van de Europese bedrijven bevindt zich in fase 2, met een gedigitaliseerde basis;
• 25 procent is gevorderd tot fase 3 en gebruikt gestructureerde systemen zoals CMMS of ERP-modules;
• Slechts 15 procent heeft hogere volwassenheid bereikt: 10 procent integreert onderhoud in productieplanning (fase 4), en 5 procent werkt met volledig voorspellende systemen;
• Een kwart van de organisaties blijft in de laagste, reactieve fase hangen.

AI luidt het volgende tijdperk van onderhoud in

Technologische vooruitgang in onderhoud gaat hand in hand met AI. De meeste organisaties gebruiken AI momenteel tactisch:

• 43 procent voor workflowautomatisering.
• 40 procent voor kennisbeheer via chatbots.
• 34 procent voor anomaliedetectie.

Middelgrote bedrijven geven prioriteit aan snelle efficiëntiewinsten boven volledig geïntegreerde strategieën.

Rendementskloof: van vertrouwen naar bewijs

Hoewel 92 procent van de bedrijven overtuigd is dat digitale tools meetbaar rendement opleveren, kan slechts een minderheid dit aantonen met harde data.

• KPI-dashboards, een duidelijke ROI-indicator, worden door slechts 40% gebruikt.
• Andere tools zoals integratie met ERP- en productiesystemen (34,5%) of digitale werkinstructies (SOP’s, 34,3%) blijven onder de helft.

"Bedrijven weten dat digitaal onderhoud waarde oplevert," zegt Daniel Schwarz, medeoprichter van osapiens Asset Ops. "Nu is het zaak die waarde zichtbaar te maken. Wie daarin slaagt, maakt van onderhoud een echt concurrentievoordeel."