Innovaties in voedselverpakkingen met FAIRCHAIN
Houdbaarheid, duurzaamheid en technologie
De voedingsindustrie ondergaat een significante transformatie, waarin verpakkingen een centrale rol spelen in het versterken van duurzaamheid, het verlengen van houdbaarheid en het verbeteren van operationele efficiëntie. Terwijl de voorkeur van consumenten verschuift en fabrikanten zoeken naar kosteneffectieve oplossingen, hebben innovaties binnen de verpakkingstechnologie het potentieel om de volledige waardeketen te hervormen. Binnen het FAIRCHAIN-project, bestaande uit twee industriële en drie onderzoekspartners, werd onderzocht hoe dit in de praktijk kan verwezenlijkt worden.
Focus op het FAIRCHAIN-project
Een van de meest beloftevolle innovaties in de verpakkingstechnologie is afkomstig uit het FAIRCHAIN-project, dat onder Horizon 2020 valt. Het Belgische luik van dit initiatief werd recent afgerond en de resultaten werden in Kortrijk voorgesteld aan het publiek. In VEG-i-TEC (UGent) werd een vernieuwende, aseptische vulinstallatie voor vloeibare en viskeuze voedingsproducten getoond. De installatie, gezamenlijk ontwikkeld door de Universiteit Gent, INRAE, Pack4Food, ScaldoPack en Greenyard, gebruikt flexibele stazakken en combineert geavanceerde luchtfiltratie, verpakkingsdesinfectie en aseptische vulprocessen. Deze technologie verlengt niet alleen de houdbaarheid, maar vermindert ook de behoefte aan energie-intensieve hittebehandelingen.
De ontwikkeling van deze apparatuur ondersteunt de creatie van een intermediaire waardeketen (intermediate value chain - IVC) binnen de voedingsindustrie. Deze keten combineert de eenvoud van korte waardeketens met de schaalbaarheid van langere varianten. Deze benadering laat regionale producenten toe om producten van hogere kwaliteit aan te bieden aan bredere markten. Bovendien wordt samenwerking gestimuleerd en wordt een eerlijke waardeverdeling verzekerd.
Het slotevent van FAIRCHAIN bracht de verschillende stakeholders samen, waaronder landbouwers, verwerkers, apparatuurfabrikanten en verpakkingsexperten. De deelnemers deden nieuwe inzichten op over microbiële houdbaarheid, hygiënische ontwerpprincipes en duurzame verpakkingsoplossingen. De interactieve cocreatieworkshop benadrukte het potentieel van de nieuwe vulapparatuur, met boeiende discussies over de toepassing ervan binnen het IVC-framework.
Het belang van houdbaarheid
Houdbaarheid blijft een kritische factor voor het aankopen van voeding. Grotere producenten geven prioriteit aan langere houdbaarheid om het inventarisbeheer en de distributie te optimaliseren. Kleinere partijen leggen dan weer de nadruk op versheid, waarbij de houdbaarheid vaak korter is om de kwaliteit te garanderen. Ongeacht de grootte streven alle producenten een gezonde balans na tussen houdbaarheid en productintegriteit. Nieuwe verpakkingstechnieken spelen hierbij een cruciale rol.
Duurzaamheid in verpakking
Een enquête tijdens het slotevent toonde aan dat er steeds vaker naar duurzame verpakking gevraagd wordt, waarbij herbruikbare materialen zoals glas en plastic als de meest duurzame opties worden beschouwd. Hoewel glas gewaardeerd wordt voor zijn recycleerbaar karakter, maken praktische problemen zoals glasbreuk en logistiek het een minder interessant materiaal voor sommigen. Samengestelde materialen worden dan weer als minder duurzaam beschouwd door de complexe reycleerprocessen. De industrie maakt continu deze afwegingen, met het oog op het in evenwicht brengen van ecologische impact met prestaties en kost.
Stazakverpakkingen: potentieel en uitdagingen
Stazakken bieden heel wat perspectief dankzij hun energie-efficiënte productie en de lange houdbaarheid. Het effectief gebruiken van deze verpakkingsvorm verloopt echter vrij langzaam, vooral door bekommernissen omtrent kostprijs, moeilijkheden qua recycleren en lage populariteit bij de consument. Ondanks deze uitdagingen zullen verbeteringen in materialen en recycleertechnologieën waarschijnlijk de status van stazakken verbeteren, waardoor ze een duurzamere optie worden voor producenten.
Betaalbaarheid en flexibiliteit van apparatuur
De aanzienlijke kostprijs van vulapparatuur vormt een grote barrière voor kleinere producenten, die doorgaans pasteurisatie verkiezen boven meer geavanceerde aseptische technologieën. Flexibiliteit, rendabiliteit en duurzaamheid zijn cruciale parameters bij het kiezen van de geschikte apparatuur. Producenten zoeken in toenemende mate apparatuur die verschillende verpakkingstypes kan verwerken en tegelijk ook de impact op het milieu en de operationele complexiteit kan verminderen. De ontwikkeling van de FAIRCHAIN-vulapparatuur kan aan deze noden qua flexibiliteit en kosten tegemoetkomen.
De toekomst: pistes en innovaties
Wanneer we vooruit kijken, zien we dat verpakkingsinnovaties zullen focussen op betaalbaarheid, op maat gemaakte verpakking en oplossingen geschikt voor kleinere producenten. Financiële steun, stabiliteit op het vlak van regulering en samenwerking doorheen de industrie zullen cruciaal zijn om duurzame technologieën op te pikken. Deze ontwikkelingen beloven de voedingsindustrie op positieve wijze te veranderen, waardoor de houdbaarheid verlengd wordt, de impact op het milieu verkleind wordt en verpakkingsoplossingen van topkwaliteit beschikbaar worden voor producenten van elke grootte.
