Elia en Fluvius versterken actieplan rond congestiebeheer

Vlaamse netbeheerders anticiperen op capaciteitsdruk

Het aantal aanvragen voor zwaardere industriële elektriciteitsaansluitingen in Vlaanderen stijgt snel, terwijl nieuwe technologieën, zoals laadstations, extra druk zetten op het net. Netbeheerders Elia en Fluvius investeren dit decennium respectievelijk 4,8 en 11 miljard in de Vlaamse hoogspannings- en distributienetten, maar lokale netcongestie maakt onmiddellijke aansluiting niet altijd mogelijk. Daarom versterken de netbeheerders hun actieplannen rond congestiebeheer.

Aanzuigeffect door strengere regelgeving in buitenland

De vraag naar extreem hoge vermogens voor datacentra en industriële batterijen blijft groeien, waarbij er vaak weinig flexibel wordt omgaan met het net. Strengere regelgeving in Nederland en Duitsland lijkt Vlaanderen aantrekkelijker te maken voor dergelijke projecten, wat de druk op het elektriciteitsnet verder verhoogt.

Zo vroeg een datacenterontwikkelaar recent op één locatie 24 MVA aan, de helft van het totale vermogen van een standaardtransformator tussen het Elia- en Fluvius-net.

Moeilijke voorspelbaarheid van industriële elektrificatie

Hoewel Elia en Fluvius investeren op basis van onderbouwde assumpties, blijft het moeilijk te voorspellen waar en wanneer bedrijven extra vermogen nodig hebben. Hierdoor is het elektriciteitsnet op sommige locaties onvoldoende versterkt voor aanvragen boven de 1 MVA.

Momenteel wachten bij Fluvius zo’n 20 en bij Elia 15 bedrijven op een aansluiting, maar de beschikbare capaciteit van de hoogspanningslijnen of de transformatorstations is op dit moment onvoldoende.

Momenteel wachten zo'n 35 bedrijven op een aansluiting, maar de beschikbare netcapaciteit is op dit moment onvoldoende

Matthys-Donnadieu (Chief Customers, Markets and System Officer bij Elia) licht toe: “Elia investeert versneld in netversterking om de industriële elektrificatie te ondersteunen. In 2020 ging 200 miljoen euro naar het Vlaamse hoogspanningsnet, vorig jaar al het dubbele, en dit jaar voorzien we 600 miljoen euro. Omdat projecten een lange doorlooptijd hebben als gevolg van lange vergunningsprocedures en toeleveringsproblemen, werken we proactief aan een actieplan om de impact op de industrie te beperken.”

Netcongestie vermijden door een aangepast actieplan

Elia en Fluvius zien momenteel capaciteitsproblemen op 16 van de 235 Vlaamse transformatorstations waar het hoogspannings- en distributienet verbonden zijn. Extra bedrijfsaansluitingen op deze locaties kunnen leiden tot lokale congestie, vergelijkbaar met filevorming op het net. Zonder ingrepen kan dit probleem snel toenemen.

Omdat het versterken van transformatorstations, hoogspannings- én distributienetten tijd vergt, hebben Elia en Fluvius een gezamenlijk actieplan opgesteld om bedrijven intussen toch groeimogelijkheden te bieden. Het nieuwe actieplan combineert korte- en langetermijnmaatregelen met het oog op flexibiliteit en gerichte investeringen om het elektriciteitsnet structureel aan te passen aan de toenemende elektrificatie.

EnergieGRIP om de noden sneller te detecteren

Naast het technische actieplan wordt de samenwerking met het bedrijfsleven versterkt om beter inzicht te krijgen in de energietransitieplannen van middelgrote en grote Vlaamse bedrijven. Vorig jaar werd in Bornem en Puurs-Sint-Amands al een proefproject gestart door Elia, Fluxys, Fluvius en Athumi, genaamd energieGRIP. In 2025 breiden de partners dit project uit en richten ze een gezamenlijk expertenteam op dat proactief zal overleggen met de grootste Vlaamse bedrijven om hun energienoden beter in kaart te brengen.

In overleg met de Vlaamse overheid

Naast de eigen acties van Fluvius en Elia is het essentieel om scherpere keuzes te maken over toegang tot het elektriciteitsnet. Momenteel hanteren netbeheerders het ‘first come, first served’-principe, waarbij de eerste aanvraag die technisch in orde is, de gevraagde capaciteit krijgt. Elia en Fluvius overleggen met de Vlaamse overheid om tot een optimale ruimtelijke indeling voor datacenters, batterijparken en zware aansluitingen te komen.

Vlaams Minister van Energie Melissa Depraetere (Vooruit) benadrukt dat de overgang naar duurzame energie steeds sneller gaat, maar dat het elektriciteitsnet soms niet gelijke tred houdt. Daarom worden maatregelen getroffen, zoals flexibele aansluitcontracten, waarmee bedrijven minder capaciteit kunnen aanvragen wanneer nodig. Dit maakt het mogelijk voor meer bedrijven om aan te sluiten en helpt om de toekomstige energievraag beter in te schatten.

Meer informatie over de nieuwe situatie en het actieplan rond congestie voor bedrijven kan je vinden op de vernieuwde websites van Elia en Fluvius.