HOE KIES JE EEN GESCHIKTE HOOGWERKER?

Hoogwerkers zijn een onmisbaar hulpmiddel op werven. Het is evenwel zeer belangrijk, zowel voor de veiligheid als voor de efficiëntie, om het juiste toestel voor de job te kiezen. Dat hangt af van meerdere factoren waaraan de nodige aandacht besteed moet worden. Alleszins staat vast dat een goede en grondige voorbereiding al meer dan de helft van het werk is.

VEILIGHEID

Een hoogwerker is de veiligste manier om op hoogtes te werken. Veilig wordt het echter pas met een juiste planning, voorbereiding en kennis – in meer dan 80% van de gevallen is onoplettendheid of onjuist gebruik de oorzaak van ongevallen. Wie daar dus geen rekening mee houdt, vergroot het risico op omkantelen, vallen, elektrocutie, katapulteffect en beknelling met soms fatale gevolgen.

Voorbereiding

Alles begint bij de voorbereiding: op welke locatie moet de hoogwerker ingezet worden? Is dat binnen of buiten? Hoelang moet er gebruik van gemaakt worden? Hoeveel mensen moeten er tegelijk op kunnen? Welke reikwijdte is nodig? … 

Een hoogwerker is de veiligste manier om op hoogtes te werken

Op de locatie zelf moet ook gekeken worden welke ondergrond er is, wat de draaicirkel zal zijn, hoeveel ruimte er is, wat de hellingsgraad is … 

Ook de weg naar de locatie is een belangrijke factor waar vaak niet wordt bij stilgestaan. Kan je probleemloos laden en lossen op de werf? Hoe zal de hoogwerker van de vrachtwagen gehaald worden? Zijn er lage bruggen op weg naar de werf? 

Sommige klussen zijn zeer moeilijk te bereiken. Weten welke machine te gebruiken in een bepaalde situatie maakt een enorm verschil in termen van gemak van toegang, tijd die nodig is om het werk te voltooien, en het waarborgen van veiligheid op de bouwplaats. Professionals die dagelijks of sporadisch met een hoogwerker werken, moeten volgens de wet een opleiding volgen. Na die opleiding én een positieve evaluatie ben je in staat om op een veilige en verantwoorde manier om te gaan met de hoogwerker.

SOORTEN HOOGWERKERS

Telescoophoogwerkers

Telescoophoogwerkers worden ingezet als er een rechte lijn kan getrokken worden tussen het punt waar de machine staat en waar de taak uitgevoerd moet worden. Meestal zijn ze uitgerust met vierwielaandrijving voor het werken onder zware omstandigheden. Ze bereiken hoogtes tot (iets) meer dan 60 meter.

Kniktelescoophoogwerkers 

Kniktelescoophoogwerkers hebben ook een uitschuivende telescooparm. Het verschil is dat de arm kan knikken. Daardoor kan men makkelijker over obstakels en gebouwen ‘schuiven’ en zijn lastige plekken beter te bereiken. Het grote voordeel van telescoop- en kniktelescoophoogwerkers is dat ze niet ‘afgestempeld’ hoeven te worden en dus kunnen rijden op hoogte. 

Schaarhoogwerkers/schaarliften

Schaarhoogwerkers zijn erg mobiel en zijn vooral bedoeld om recht onder de werkzaamheden of langs vlakke gevels te plaatsen. Ze gaan minder hoog dan telescoophoogwerkers, maar hebben vaak een groter hefvermogen omdat hun last niet buiten de basis van de machine gaat. Er kan dus veel materiaal en personeel mee naar boven. Er kunnen hoogtes tot 34 meter mee bereikt worden.

Spinhoogwerkers 

Spinhoogwerkers zijn ideaal voor binnen- en buitenwerkzaamheden met een delicaat karakter. Deze compacte hoogwerkers op rupsen zijn zeer geschikt voor werken op moeilijk bereikbare plaatsen, verschillende ondergronden en zelfs hellingen. De steunpunten (stempels) zorgen voor de nodige stabiliteit en kunnen bovendien de machine waterpas zetten. Met hun beperkte breedte kunnen de kleine modellen makkelijk door een deuropening en door hun lage eigen gewicht zijn ze eenvoudig te transporteren. Grosso modo kunnen hiermee werken tot op 50 meter hoogte uitgevoerd worden.

Autohoogwerkers 

Autohoogwerkers zijn uiterst mobiel en flexibel, de combinatie hoogwerker-vrachtwagen/bestelwagen maakt dit tot een ideale oplossing als meerdere werkzaamheden op verschillende locaties uitgevoerd moeten worden. Het grote voordeel van dit soort hoogwerker is de werkhoogte: die kan in bepaalde gevallen zelfs tot 112 meter gaan.

Aanhangerhoogwerkers 

Aanhangerhoogwerkers zijn hiermee vergelijkbaar, bij de plaatsing wordt de stabiliteit gegarandeerd door hydraulische 'poten'. Veilig positioneren wordt zo makkelijk gemaakt.

Masthoogwerkers

Verticale masthoogwerkers

Verticale masthoogwerkers maken, mede door hun compacte afmetingen, werken tot op een grote hoogte tussen stellingen en in magazijnen en fabriekshallen prettig en efficiënt. Ze zijn erg geschikt voor service-, montage- en onderhoudswerkzaamheden.

Personenliften 

Personenliften zijn makkelijk te manoeuvreren in kleine ruimtes. Deze hoogwerkers zijn zeer wendbaar en zijn geschikt voor werkhoogtes tot 15 meter. Ze besparen veel tijd tijdens onderhouds- en installatiewerkzaamheden.

Low level access-hoogwerkers

Low level access-hoogwerkers zijn veilig, efficiënt en erg geschikt voor taken in kleine ruimtes en onderhoudswerkzaamheden, maar sterk beperkt in werkhoogte en hefvermogen.

Rupshoogwerkers

Rupshoogwerkers zijn ideaal voor gebruik op een ruwe, onverharde of drassige ondergrond, omdat ze een extra grote terreinvaardigheid hebben. Ze worden vaak ingezet bij nieuwbouwwerkzaamheden en tuinbouw door de onverharde ondergrond.

KEUZEFACTOREN

Hefvermogen

Hefvermogen is naast bereik een van de voornaamste factoren bij de bepaling van het juiste toestel. Schaarliften hebben door hun werkingsprincipe altijd al een groter hefvermogen gehad dan telescopische (knik)hoogwerkers. Ze liften namelijk enkel horizontaal, waardoor het werkplatform nooit buiten de voertuigbasis treedt. Het platform kan vaak nog groter gemaakt worden met een uitschuifbaar stuk. De fabrikanten van die laatste hebben de laatste jaren evenwel sterk ingezet om ook in deze types een hogere hefcapaciteit te realiseren.

Hefvermogen is een van de voornaamste factoren bij de bepaling van het juiste toestel

Vandaag zijn er hefcapaciteiten van 450 kilogram mogelijk, waarmee makkelijk drie arbeiders en hun materiaal tegelijk omhoog kunnen worden gebracht. De manier waarop die hogere capaciteit bereikt wordt, hangt af van de fabrikant. 

ANDERE MATERIALEN

Bij spinhoogwerkers is de uitdaging om zo hoog mogelijk te gaan en tegelijkertijd de bodemdruk te beperken, want zij worden vaak ingezet op kwetsbare vloeren. De ontwikkeling van speciale legeringen zoals koolstofstaal zorgt voor een lichtere uitvoering van deze machines, terwijl de hefhoogte behouden blijft of zelfs nog kan stijgen. Die nieuwe materialen worden ook gebruikt in autohoogwerkers.

KANTELBEVEILIGING

De grotere hefcapaciteit heeft ook repercussies voor de veiligheid, want een groter gewicht betekent meer gevaar voor omkantelen. Nu plaatst men sensoren of drukcilinders die de machine uitschakelen of in veilige modus laten werken als het gewicht in de korf te groot wordt. Die veilige modus betekent dat men enkel nog bewegingen kan uitvoeren die de machine in een veilige toestand brengen, zoals de arm intrekken of weer in een meer verticale stand brengen. 

ANTI-KNELBEVEILIGING

Wat heel sterk in de lift zit de laatste jaren zijn systemen die vermijden dat de gebruikers van (knik)telescopische hoogwerkers zich tijdens hun werkzaamheden kunnen knellen tussen een boven- of achterliggend obstakel en het werkplatform of de bovenbedieningskast. Hierdoor zijn in het verleden helaas al heel wat ernstige ongevallen gebeurd, waarvan sommige met dodelijke afloop. Er bestaan meerdere systemen, waarbij sommige werken met een passieve bescherming (beschermingskooi voor gebruiker of afscherming bovenbedieningskast tegen onvrijwillige bediening) en anderen met een actief systeem (druk- of contactsensor) dat de onveilige beweging onmiddellijk stillegt. Slechts enkele fabrikanten gaan nog verder en bieden een systeem aan dat de onveilige beweging niet alleen onderbreekt maar ook nog eens ongedaan maakt (door een korte omgekeerde beweging).

aandrijving

In de Belgische markt worden vooral diesel- en elektrische aandrijvingen gebruikt. De hybridetoestellen zijn – in tegenstelling tot de marktsituatie in veel andere landen – weinig populair in België. Elektrische aandrijvingen worden wel steeds performanter. Dieselaangedreven toestellen hebben ook te 'lijden' onder de milieuwetgeving. Bovendien zijn luidruchtige diesels weinig aantrekkelijk in verstedelijkte omgevingen of in de buurt van rusthuizen en ziekenhuizen. Op vandaag is diesel wel nog steeds de goedkoopste oplossing voor veeleisende buitentoepassingen.

KOPEN OF HUREN?

In het voordeel van kopen spelen de volgende zaken mee:

• Een eigen toestel geeft volledige zekerheid over beschikbaarheid;
• De investering blijft binnen het bedrijf, in veel gevallen is nog een stuk recupereerbaar in een latere fase;
• Naar eigen goeddunken aan te passen aan de eigen noden (eigen firmakleuren, specifieke opties ...).

In het voordeel van huren spelen deze zaken: 

• Het vermijden van een grote investeringskost;
• Geen zorgen om onderhoud en herstellingen;
• De keuringen zijn de verantwoordelijkheid van de verhuurder;
• De vloot van een kwalitatieve verhuurder wordt voortdurend geüpdatet;
• Flexibiliteit in toestellen: tientallen types met verschillend bereik en diverse capaciteiten kunnen worden gehuurd;
• Geen zorgen om vervoer: de verhuurder brengt de machine naar de werf en haalt ze op;
• Bijstand van de verhuurder bij de keuze voor een correct toestel;
• Uiteraard is huren niet in elk geval de beste optie, maar de huurprijzen zijn de laatste jaren wel merkelijk gezakt onder invloed van de grote concurrentie in deze markt. Als u evenwel een heel jaar door hetzelfde type gebruikt, kan kopen interessanter zijn;
• Geen opslagruimte voor de machine nodig.

Met dank aan Cebeko, Custers, Hinowa, IPAF, JCB, Loxam en Manitou