Bouwsector al 12 kwartalen op rij in rode cijfers
Malaise in de bouw blijft duren
De Bouwbarometer, de driemaandelijkse conjunctuurmeter voor de bouw, laat nog steeds rode cijfers zien. In het derde kwartaal van dit jaar klokt die af op exact 97 punten, ofwel een half punt lager dan in het tweede kwartaal. Het is nu al het 12e kwartaal op rij dat de Barometer onder de gezonde grens van 100 duikt.
“De malaise in de bouw blijft duren”, reageert Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens. “Het dalende werkvolume en de afnemende winstgevendheid blijven zorgen baren. Zo verwacht een derde van de Vlaamse bouwkmo’s een daling van de rentabiliteit. Een even groot aantal bedrijven heeft minder werk in vergelijking met het vorige kwartaal.”
Sector rijgt records aaneen
Dat het niet goed gaat, bewijzen ook het hoge aantal faillissementen in de bouw. De sector rijgt de records aaneen. De voorbije negen maanden gingen 1.945 bouwbedrijven op de fles, een stijging van maar liefst 22,1% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar (1.593). Dat was toen ook al een record. De voorbije maand september alleen al, gingen 306 bouwbedrijven over de kop. Het hoogste aantal ooit voor een septembermaand. Vooral de nieuwbouwsector zit in moeilijke papieren. We zien dit ook in het aantal vergunningen voor nieuwbouw.
Aanzienlijk minder vergunningen
“In de eerste jaarhelft van 2024 zijn opnieuw aanzienlijk minder vergunningen verleend dan in het al zwakke 2023. Hierdoor ligt het aantal toegekende bouwvergunningen in Vlaanderen nu ruim een vijfde lager dan het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar”, aldus Waeytens.
Nood aan btw-verlagingen
Om de nieuwbouw uit het slop te trekken, blijft Bouwunie aandringen op een verlaagd btw-tarief op sloop en heropbouw, inclusief verkoop. Daarnaast oppert de bouworganisatie om ook voor de nieuwbouw van een modale woning een verlaagd btw-tarief toe te passen. De renovatiesector houdt iets beter stand, maar floreren doet hij zeker niet. In dat opzicht legt Bouwunie haar hoop op de versoepeling van de renovatieplicht. Al ziet ze zelf meer heil in een optimalisering van de renovatieplicht.
Langere termijn om te renoveren
Bouwunie stelt voor om consumenten een langere termijn, namelijk 10 tot 15 jaar in plaats van de 6 jaar zoals de Vlaamse regering nu voorstelt, te geven om te renoveren naar een hoger label dan D. Die termijn moet wel gekoppeld zijn aan een master renovatieplan. Dit moet helpen om zogenaamde 'lock-ins' te vermijden. Dit zijn halfslachtige renovaties die enkel dienen om een label te halen en de maatregel haalbaar en betaalbaar houden voor mensen.
43% van de bedrijven opereert op break-evenniveau en 6% van de bedrijven verlies draait
Werkvolume daalt
19% van de bedrijven geeft aan meer werk te hebben, terwijl 32% minder werk heeft. Dit is een verslechtering ten opzichte van het tweede kwartaal. 43% van de bedrijven heeft werk voor minder dan drie maanden, een niet-onbelangrijke stijging ten opzichte van het vorige kwartaal (35%). 39% van de bedrijven heeft werk voor drie tot zes maanden, wat lager is dan in het tweede kwartaal (43%). Voor 19% van de bedrijven is het orderboek gevuld voor langer dan zes maanden. Een serieuze daling (-10%) in vergelijking met het vorige kwartaal.
“Hoewel de vooruitzichten in de eerste twee kwartalen voor de orderboekjes positief leken te zijn, stellen we toch een achteruitgang vast in het derde kwartaal. Een belangrijk signaal aan de Vlaamse regering en toekomstige federale regering om niet te talmen met maatregelen die de sector een boost moeten geven”, concludeert Waeytens.
Winstgevendheid blijft zorgwekkend
22% van de bedrijven verwacht een verbetering van de rentabiliteit in de komende weken, een stijging ten opzichte van het tweede kwartaal (16%). 48% voorziet geen verandering, terwijl 30% een daling van de rentabiliteit verwacht, vergelijkbaar met de vorige metingen. Voor iets meer dan de helft van de bedrijven (52%) blijven de prijzen winstgevend, terwijl 43% op break-evenniveau opereert en 6% van de bedrijven verlies draait. Dit laatste is een lichte toename ten opzichte van het tweede kwartaal (4%). “Op lange termijn zijn dit verontrustende cijfers. Ze verklaren mede de hoge faillissementscijfers”, aldus Waeytens.
Personeel: voornamelijk status quo
De tewerkstelling blijft overwegend stabiel, hoewel 16% van de bedrijven verwacht mensen aan te werven (tegenover 13% in het vorige kwartaal). Aan de andere kant verwacht 15% met minder personeel te werken. “Dat wijst toch op een zeker vertrouwen in het werkvolume. Anders zouden meer bedrijven overgaan tot ontslag”, besluit Waeytens.