5 belangrijkste zuiveltrends toegelicht

sterke interesse voor lokale en pure zuivelproducten

Trendrapport zuivel

Ter gelegenheid van Wereldmelkdag lanceerde VLAM, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, een trendrapport dat de voornaamste bewegingen in consumentenvoorkeuren voor zuivel aangeeft. Opvallend: de COVID-19-pandemie versnelde enkele trends waardoor pure en lokale voeding aan belang wonnen.

1. Zuivel als populair basisproduct

Zuivel is en blijft erg populair bij Vlamingen. Zuivelproducten maken onmiskenbaar deel uit van onze eetcultuur, en zullen dat in de toekomst ook blijven doen. Meer dan 7 op de 10 Vlamingen geven aan moeilijk zonder zuivel te kunnen. Melk wordt gezien als een basisproduct dat je steeds in huis moet hebben (80%).
Zuivel wordt regelmatig gebruikt: een Vlaming consumeert gemiddeld 3,9 keer per dag een zuivelproduct. De 5 vaakst gebruikte zuiveltoepassingen zijn bakboter, smeerboter, melk in koffie, kaas en yoghurt. Vlamingen vinden zuivel vooral veelzijdig (92%), lekker (88%), kwaliteitsvol (87%) en gezond (84%). Daarnaast worden zuivelproducten als natuurlijke en authentieke producten beschouwd (82%) die voor iedereen (74%) zijn.

44% van de zuivelbestedingen komt op het conto van gezinnen met kinderen

2. keuze voor pure voeding

Consumenten kiezen steeds vaker voor pure basisproducten die zo min mogelijk bewerkt zijn en zo weinig mogelijk toevoegingen bevatten. De aandacht voor pure voeding is al even aan een opmars bezig. In 2020 gaven 2 op de 5 Vlamingen (42%) aan dat ze opteren voor gerechten op basis van pure producten, in vergelijking met ongeveer 1 op de 3 (36%) in 2015. 2 op de 5 Vlamingen (43%) geven daarnaast aan hier in de toekomst meer voor te zullen kiezen.
Meer dan 8 op de 10 Vlamingen beschouwen zuivelproducten als natuurlijke en authentieke voedingsmiddelen die een onmiskenbare plaats in onze eetcultuur innemen en een basiselement zijn binnen deze beweging naar het “pure”. Vooral artisanale – en lokale – producten zijn hierdoor heel geliefd, inclusief een toenemende voorkeur voor volle zuivelproducten zoals volle melk en volle yoghurt.

Thuisverbruik zuivelproducten — Voor zuivel steeg de besteding in 2020 met maar liefst 12% tot 3,15 miljard euro in totaal. Bron: GfK via VLAM

3. De herlancering van yoghurt

Ongeveer 1 op de 2 Belgen (49%) zegt meerdere keren per week yoghurt te eten. De verkoop van gefermenteerde zuivelproducten is geëxplodeerd in markten van onder meer de Verenigde Staten, Australië en het Verenigd Koninkrijk, en zal naar verwachting ook in andere markten een toenemende vlucht krijgen. Deze trend maakt deel uit van een grotere stroming waarbij consumenten meer en meer functionele voedingsproducten nuttigen om zo op een natuurlijke en preventieve manier de algemene gezondheid te helpen verbeteren.
In de afgelopen vijf jaar kenden yoghurtdranken een groeipercentage van 10% per jaar. Yoghurt is duidelijk een blijvertje. Met yoghurt en yoghurtvariaties zoals kefir en de IJslandse plattekaas skyr heeft de consument een snel en gezond tussendoortje. Aangezien de belangstelling voor gezonde snacks blijft groeien, wordt verwacht dat de variatie in deze categorie verder zal evolueren.

Yoghurt — Er is een toegenomen interesse voor yoghurt vanwege het gezondheidsaspect. In de afgelopen vijf jaar kenden yoghurtdranken zelfs een groeipercentage van 10% per jaar.

4. Beweging naar lokaal

actieve zoektocht

De Vlaming hechtte nog nooit zoveel waarde aan lokale producten. Het land van herkomst wint aan belang bij de aankoop van zuivelproducten. Meer zelfs, twee derde van de Belgische bevolking (65%) verkiest Belgische zuivelproducten. In 2014 gaven ook 2 op de 5 Belgen (41%) aan belang te hechten aan de lokale productie van voedingsproducten bij hun aankoop. In 2020 groeide dit aantal al naar 1 op de 2 (52%).
De consument verkiest duidelijk lokale, meer gezonde en duurzame producten. Maar daar stopt het niet. De vraag naar meer transparantie komt ook steeds vaker bij de consumentenbevragingen terug. Dit gaat verder dan enkel een clean label, waarbij de ingrediëntenlijst zo kort mogelijk wordt gehouden en waarbinnen enkel natuurlijke producten worden gebruikt. Consumenten verwachten ook meer inzicht in de levenscyclus van het product dat ze kopen, van productie tot recyclage.

Producten zoals Belgische weidemelk krijgen steeds vaker de voorkeur van consument en sector

ruimer aanbod in WINkels

Producten zoals Belgische weidemelk krijgen steeds vaker de voorkeur van de consument en de sector. Weidemelk is melk van koeien die minimaal 120 dagen per jaar minstens zes uur per dag in de wei grazen, van voorjaar tot najaar. De koeien grazen buiten als de weersomstandigheden het toelaten: als het niet te nat, te koud of te warm is. Momenteel kent het commercieel label 'Stichting Weidegang' al 2.850 deelnemende melkveehouders. Goed voor 42% die zich laat certifiëren en het logo van weidemelk mag gebruiken voor de melk die ze afleveren;

5. SMAAK BLIJFT BELANGRIJK

De Vlaamse consument varieert graag, maar kiest resoluut voor zuivel voor de smaak (60%). 3 op de 5 Belgen (62%) zeggen bovendien dat zuivel consumeren gelijk staat aan genieten. Wanneer de consument in plaats van melk toch voor een plantaardige drink kiest, doet hij dat voornamelijk om af te wisselen, omdat hij deze als gezonder inschat – de samenstelling van plantaardige drinks varieert sterk en er is meer onderzoek nodig naar hun gezondheidseffecten alvorens hierover algemene aanbevelingen te kunnen geven - omdat een alternatief beter smaakt in een bepaald gerecht of omwille van ethische overwegingen.

Kaas — 3 op de 5 Belgen (62%) zeggen dat zuivelproducten consumeren gelijk staat aan genieten

Aandeel zuivelproducten thuisverbruik — Melk heeft het grootste aandeel in volume, kaas in besteding. Sterkste groeiers in 2020: ijs, room en kaas. Bron: GfK via VLAM

Walen en gezinnen met kinderen grootste zuivelbesteders
De Waal besteedt meer aan zuivelproducten dan de Vlaming. In 2020 ging het om 313 euro per capita bij een gemiddelde Waal versus 282 euro bij een gemiddelde Brusselaar en 258 bij een gemiddelde Vlaming. De stijging in de zuivelbesteding in 2020 was het hoogst in Brussel. Ook bij de productkeuze merken we grote regionale verschillen. De Vlaming besteedt meer aan yoghurt, verse witte kaas en ijs en de Waal meer aan kaas, boter en room. Bij de Brusselaar gaat het in verhouding eerder om gefermenteerde melk en drinkyoghurt.
44% van de zuivelbestedingen komt op het conto van gezinnen met kinderen, die slechts 36% van de Belgische huishoudens vertegenwoordigen. Ze kiezen in verhouding eerder voor melk, room en verse desserts en minder voor boter, kaas en yoghurt dan de andere huishoudens. Ook qua leeftijd noteren we verschillen in productkeuzes. Jongere gezinnen besteden in verhouding meer aan (gearomatiseerde) melk en minder aan boter dan oudere gezinnen.
De sterkste stijging in de zuivelbesteding in 2020 merken we bij jonge alleenstaanden, oudere alleenstaanden en welgestelde gezinnen met kinderen, niet toevallig ook drie groepen die normaal wat vaker buitenhuis consumeren.

Kaas is in besteding het belangrijkste zuivelproduct
In een ‘normaal’ jaar besteden de Belgen op jaarbasis ruim 1,2 miljard euro aan kaas, goed voor zo’n 45% van de totale zuivelbesteding. Het thuisverbruik van kaas schommelde de voorbije jaren in België tussen de 11 en 12 kg per capita. In 2020 steeg dit thuisverbruik onder invloed van de coronapandemie met 12% tot 12,9 kg per capita.

Zuiveltrends