Hoe onderhoud je een haard of kachel?

Een haard of kachel zorgt voor warmte en gezelligheid in de living. Om ervoor te zorgen dat dat zo blijft, is onderhoud een belangrijk aspect. Dat gaat ten eerste om tijdens het stookseizoen het toestel geregeld schoon te maken en uit te kuisen, maar ook een periodiek onderhoud is van tel. Maar wat houdt dat allemaal in? We geven een overzicht.

Onderhoud tijdens het seizoen

Tijdens het verwarmingsseizoen zijn er enkele kleine wekelijkse onderhoudsklussen die belangrijk zijn voor een goede werking van je hout- of pelletkachel. 

Het raampje reinigen

Idealiter reinig je het raampje van je kachel telkens voor gebruik. Doe dit zeker één keer per week, zo heb je steeds zicht op de gezellige vlammen van je kachel, en is het vuil ook sneller weg te krijgen.

Hiervoor bestaan heel wat specifieke producten. De schoonmaak houdt dan niet veel in: even sprayen, schoonmaken met een doek of vod, en klaar is kees. Wees echter altijd voorzichtig, zeker met een natuursteen tegel of vloer, dat je geen product morst.

Eigenlijk werkt de klassieke truc even doeltreffend: een doek gedrenkt in azijn, samen met wat houtas. De as zal een schurend effect hebben zonder krassen te maken, en de azijn zorgt voor het verdere schoonmaken van de ruit. 

Asresten verwijderen

Het is verder ook belangrijk om regelmatig - idealiter na of voor elk gebruik - de aslade van je haard of kachel uit te te kuisen en asresten te verwijderen. Uiteraard geldt dit enkel voor pellet- en houtkachels, en niet voor gashackels.

Steeds vaker is er in houthaarden geen rooster en aslade aanwezig. Er wordt dan gestookt op een dichte stookplaat. Een teveel aan as op de plaat wordt verwijderd met een asschep.

Pelletkachel

Bij een pelletkachel mag je de brandkorf en de binnenkant van de brandkamer evenwel niet vergeten. Als een brandkorf niet schoongemaakt wordt, zal er onvoldoende luchttoevoer zijn, waardoor de pellets niet volledig verbranden en de brandkorf kan overlopen. Maak maandelijks ook de warmtewisselaar of brander schoon, want ook daar kunnen verbrandingsresten op achterblijven. Verder kijk je het luchttoevoerkanaal en het pelletreservoir best om de twee maanden ook eens na.

LET OP
Gebruik hiervoor een aszuiger die met dergelijke fijne deeltjes om kan en geen gewone huishoudstofzuiger! 

Jaarlijks onderhoud

Pelletkachels

Bij een pelletkachel laat je best jaarlijks ook eens een check-up doen door een professional. Die zal de ventilatoren en de luchttoevoer nakijken op verontreiniging of eventuele verstoppingen, en indien nodig schoonmaken. Ook de dichtingen en de instellingen van de elektronische apparatuur in de kachel worden aan een controle onderworpen.

Houtkachels

Bij een houthaard of -kachel is een dergelijke professionele check-up doorgaans minder van tel, maar moet je toch rekening houden met een aantal aandachtspunten.

Zo is het belangrijk om af en toe eens te checken of alle dichtingen rond de deur niet versleten zijn. Dat kan je eventueel testen door een stukje papier op verschillende plaatsen tussen de deur te steken en de deur te sluiten. Kan je het papier er makkelijk van tussen halen? Dan wijst dat op een versleten dichting en dient deze vervangen te worden.

Is je houtkachel uitgerust van een katalysator of rookfilter in de kachelpijp? Dan moet die ook regelmatig eens gereinigd worden - doe dit zeker één keer per jaar. Mogelijks zal je de katalysator na een vijf à zestal jaar ook moeten (laten) vervangen. 

Gashaarden

Bij een gaskachel volstaat het onderhoud om de binnenkant van de kachel eenmaal per jaar schoon te maken. Voor een optimale werking en een zo lang mogelijke levensduur, is een jaarlijkse controle door een vakman aangewezen - in iedere gebruiksaanwijzing van een dergelijk toestel zal dit wel door de fabrikant verplicht worden. Bij een dergelijke controle zal die de kachel schoon en stofvrij maken, alles controleren en indien nodig opnieuw afregelen.

Rookgasafvoer

Schoorsteen vegen

Voor een kachel of haard is een jaarlijkse reiniging van de schoorsteen niet verplicht, maar wel sterk aangewezen om schouwbrand of CO-vergiftiging te voorkomen.

Bij een gaskachel (die enkel voor bijverwarming wordt gebruikt) is dit in principe niet nodig, omdat er geen vervuiling optreedt. Indien de gashaard op een bestaand maar in onbruik geraakt rookkanaal wordt aangesloten, is het het wel belangrijk om de schoorsteen te laten vegen voor de gashaard zal gebruikt worden.

 

MEER WETEN:
> Hoe werkt een houthaard?
> Hoe werkt een pelletkachel?
> Hoe werkt een gaskachel?
> Hoe wordt een schoorsteen geveegd?