Hoe snoei je een haag?

Voor veel tuiniers behoort het scheren of snoeien van de haag ook tot het pakket van de jaarlijkse tuintaken. Dit is iets dat je relatief makkelijk zelf kan doen. We geven enkele algemene en soortspecifieke tips voor een haag in topvorm!

 

Een haag snoeien: waarom, wanneer en waarmee?

Waarom moet je een haag snoeien?

Een haag is meestal een omheining. In de eerste plaats wil je dat die een nette en verzorgde uitstraling behoudt. Door regelmatig te snoeien, kun je voorkomen dat de haag te groot wordt en de ruimte overheerst.  Je doet ermee ook een health check bij de haagplanten. Dode, beschadigde of zieke delen van de haag kan je weghalen, waardoor je de algehele gezondheid van de planten op peil houdt.

Een snoeibeurt bevordert uiteraard ook de bloei en vruchtontwikkeling bij haagplanten die bloemen hebben. Voor extra privacy is een jaarlijke snoeibeurt in de eerste jaren na aanplanting overigens de ideale stimulans voor groei en verdichting. 

Wanneer snoei je welke haag?

Over het algemeen geldt dat je een haag, net zoals elke andere plant, niet snoeit bij vriestemperaturen of bij extreem warm weer. De meeste courante haagsoorten zoals een buxus, een beukenhaag of een haagbeuk, krijgen best een vormsnoei in het late voorjaar. Eventueel kan je nog een tweede keer snoeien in de nazomer, maar dat doe je best niet meer na september. 

Moet je haag stevig worden teruggesnoeid? Dan doe je dat beter iets vroeger in het voorjaar, voor de haagplanten hun eerste groeischeut krijgen.

Uiteraard zijn er haagplanten die van dat stramien afwijken, of waar de snoeiperiode minder uitmaakt. Een taxushaag kan je bijvoorbeeld op elk moment van het jaar snoeien. Voor een laurierhaag valt het ideale snoeimoment dan weer in de vroege lente. Door regelmatig te snoeien, kun je voorkomen dat de haag te groot wordt en de ruimte overheerst. Lees hier meer over de verschillende soorten hagen die je als omheining kan gebruiken.

Welk gereedschap heb je nodig?

Een haag snoei je met een heggenschaar. Die bestaat in verschillende uitvoeringen. Er bestaan manuele heggenscharen, maar als je een hogere/grotere haag hebt, ga je beter te werk met een motorisch exemplaar op accu, netstroom of benzine. Heb je een haag die zo hoog groeit dat je er niet meer aan kan? Dan gebruik je een heggenschaar op een telescopische steel.

Lees hier meer over de verschillende soorten heggenscharen en waarop je moet letten bij aanschaf van een dergelijke tool.

 

Een haag snoeien: algemene principes

Los van specifieke soortvereisten- waar we verderop in dit artikel op toespitsen - zijn er enkele zaken waarmee je bij de snoei van elke haag (en bij uitbreiding de meeste struiken) rekening moet houden.

Hoe kort moet je snoeien?

Net aangeplante hagen kan je tot een derde terugsnoeien aan de zijkanten. Vanaf het tweede groeijaar is het eerst en vooral belangrijk dat je de kerngroei niet beschadigt tot de haag de gewenste hoogte heeft bereikt. Alle andere scheuten snoei je met de helft terug. Daarna snoei je de jaarlijkse groei aan de zijkanten tot ongeveer twee derden terug.  

Bij haagbeuken, en coniferen zoals taxushagen en cipreshagen, ga je pas snoeien wanneer de haag tot op de gewenste hoogte staat. Dan snoei je de bovenkant en de zijkanten tot op de gewenste lengte terug. Bij andere hagen moet je de opgroeiende takken, zolang ze niet op de gewenste hoogte zijn, wel snoeien. Afhankelijk van de soort en de hoogte die je wil, kan je na drie à vier jaar de haag in de hoogte trimmen.

Het is vooral belangrijk om niet te veel van de haag in één keer af te knippen, omdat dit de planten kan beschadigen of verzwakken. Het is beter om regelmatig een lichte snoei toe te passen dan zware snoei in één keer.

Respecteer de groeirichting

Scheer struiken en hagen steeds in de groei­richting van onderen naar boven. Anders zou je de dunne takken naar buiten duwen. Zo zullen er sneller kale plekken of gaten in je haag ontstaan.

Recht, maar niet té recht

Om een haag in vorm te houden, moet je ervoor zorgen dat de zijkanten recht gesnoeid worden. Snoei de haag echter nooit loodrecht van boven tot beneden. Werk in een trapeziumvorm: breder vanonder en smaller naar boven toe. Op die manier krijgt de onderkant van de haag voldoende licht, en ga je ook weer verkleuringen en gaten vermijden.

Als je de bovenkant van de haag horizontaal recht wil snoeien, doe dit dan nadat je de zijkanten hebt aangepakt. Hier houd je je heggenschaar in een hoek van 0 tot 10 °. Eventueel kan je een draad spannen als referentie.

Hulpstuk voor een rechte haag

Om zeker te zijn dat je mooi recht snoeit, kan je met drie houten balken een hulpstuk maken:

• Eén lange balk die je gebruikt om tegen de haag te zetten
  
• Eén lange balk als profiel om het andere stuk loodrecht te houden
  
• Eén kort stuk om het profiel op zijn plaats te houden

De onderdelen heb je maar aan elkaar te schroeven. Je kan vooraf al de schuine balk met verstekbak haaks zagen. Onderaan doe je dit in een hoek van ongeveer 60° en bovenaan dan 30°. Buiten - bij de haag - zet je de verticale en de schuine balk al even recht. Als je zeker bent van hun positie, kan je de twee aan elkaar schroeven. Echt precies hoeft dit alles niet te zijn, niemand zal uiteraard controleren of je haag wel perfect in de haak staat.

Als laatste schroef je onderaan de schuine balk nog een steunlat. Zet je constructie recht, in de haag, en positioneer de benen zodat ze stevig staan. Door net voor de houten lat te scheren, ben je zeker dat je recht werkt.

Overige tips

Je snoeit nooit als het vriest of als het zeer warm is. Bij voorkeur snoei je een haag op een bewolkte, maar droge dag. Check voor je aan je snoeiwerken begint ook altijd eens of er geen vogelnestjes in zitten. Hark na het snoeien steeds wat compost in het wortelbed voor een gezonde bloei. Je kan de haag ook wat bijmesten, er bestaan specifieke meststofmengsels voor hagen.

 

Een haag snoeien: soortspecifieke tips

Tal van planten kunnen uitstekend dienen als haag, maar de ene zie je al wat vaker dan de andere. Bij deze zetten we enkele specifieke tips voor het snoeien van de courantste haagsoorten op een rijtje.

Cipreshaag snoeien

Om een cipreshaag in vorm te houden snoei je één keer per jaar. Een vormsnoei doe je in de late lente of de vroege zomer, wanneer de groeifase is voltooid.

Je wacht bij een cipreshaag met toppen tot de haag zijn gewenste hoogte heeft bereikt. Eens je een cipreshaag topt zullen de haagplanten namelijk meer in de breedte uitlopen. Alleen zijscheuten die naar boven groeien zullen boven de snijpunten van de hoofdtakken uitkomen. Het toppen of inkorten doe je best in het vroege voorjaar (februari-maart). 

Bij een cipreshaag snoei je nooit te fors terug. Snoei nooit in de stam, want dan zullen er geen nieuwe scheuten meer groeien en verkrijg je al snel gaten en kale plekken.

Werk je met een elektrische heggenschaar? Scheer dan van onder naar boven en niet omgekeerd. Zo voorkom je dat je per ongeluk te veel groen wegsnoeit, en vermijd je dus kale plekken.

Beukenhaag snoeien

Een beukenhaag snoei je minstens één keer, doorgaans twee keer per jaar: eenmaal net voor de zomer en eventueel een tweede keer op het einde van de zomer, niet later dan september. Is de haag te hoog of te breed geworden? Dan is een vormsnoei niet voldoende en dient een grondigere snoeibeurt zich aan. Dat doe je het best in het voorjaar (voor maart), zodat de beukenhaag in de zomer kan floreren.

Snoei een beukenhaag nooit tot op de bast om zonnebrand te voorkomen. Top de bovenkant wat af en snoei ongeveer tot op de helft terug aan de zijkant(en). Eventueel doe je het in meerdere stappen, het ene jaar de bovenkant en de zijkant langs binnen, het andere jaar de zijkant langs buiten. 

Buxus snoeien

Een jonge buxus moet twee keer per jaar gesnoeid worden: één keer voor de langste dag (21 juni), en een tweede keer tegen de herfst (tussen half september en half oktober). Later mag niet, want dan gaan die jonge nieuwe scheutjes niet de kans krijgen om voldoende af te harden tegen de volgende winter.

Je buxus snoeien doe je best op een dag dat het niet té warm is, want té warme temperaturen, die gaan ervoor zorgen dat de buxus uitdroogt en dat het heel lang duurt eer hij regenereert. Je snoeit beter op een regenachtige dag. Op een natte buxus gaan de scharen namelijk veel beter snijden. Je gaat veel gaver kunnen werken tijdens licht regenweer, of als je eerst de buxus eens goed nat giet.

Grotere struiken hebben meer baat aan één snoeibeurt per jaar. Als je te strak snoeit en altijd twee keer per jaar blijft snoeien, wordt de buitenkant bijna een schelp rond de takjes die na een periode met nat weer niet genoeg opdrogen. Dan ontstaan er buxusschimmels en die kunnen op termijn vervelende ziektes veroorzaken.

Haagbeuk snoeien

De haagbeuk geef je een jaarlijkse vormsnoei in de lente. Voor een strakke look in de wintermaanden, kan je in de nazomer ook nog eens snoeien, maar dat hoeft niet per se. Net als bij de beukenhaag kun je in de late winter ook een forse terugsnoei doen als de haag te hoog en/of te breed geworden is. 

Laurierhaag snoeien

Een laurierhaag snoei je normaal één keer per jaar. Het ideale moment is het vroege voorjaar: van februari tot april. Dan kan je de planten fors, indien nodig tot op het hout, terugsnoeien. Het gaat immers om een haagplant die zeer snel uitloopt. Vergeet niet om na een forse terugsnoei te bemesten. Idealiter doe je dat met een specifiek meststofmengsel voor laurierhagen. Een tweede snoeimoment voor de vorm kan in de nazomer, maar niet later dan september. 

Normaal blijf je tijdens het eerste jaar na aanplanting van de bovenkant afblijven tot de gewenste hoogte is bereikt, maar in het geval van een jonge laurierplant, mag je gerust tussendoor de bovenste toppen direct knippen. Zo stimuleer je de vertakking en zal de haag sneller volg dichtgroeien. 

Ligusterhaag snoeien

Doordat een ligusterhaag snel groeit, is er twee tot vier keer per jaar een snoeibeurt nodig. De beste snoeimomenten vinden plaats in de zomer, tussen mei en september. Een eerste snoeibeurt kan eigenlijk al plaatsvinden vanaf de lente die in maart begint. Je kan best fors terugsnoeien, maar idealiter snoei je niet meer dan een derde per jaar weg. 

Een doorgedreven terugsnoei van een haag die zijn vorm is kwijtgeraakt doe je best in de herfst of de vroege winter (maar check zeker of er geen vriesweer op komst is!). Omdat de bessen van een liguster giftig zijn, is het - zeker als je huisdieren of jonge kinderen hebt - beter om in juli de bloemknoppen weg te knippen.

Ook hier is het, net zoals bij buxussen, aan te raden om de plant te bewateren voor je snoeit. Dat zal het werk vergemakkelijken.

Taxushaag snoeien

Een taxushaag groeit vrij traag, maar krijgt best twee snoeibeurten per jaar om mooi in vorm te blijven. Eigenlijk kan je een taxus op elk moment van het jaar snoeien (uiteraard niet wanneer het vriest of zeer warm is), maar de beste momenten zijn in het voorjaar (mei of juni) of keer later in de zomer (augustus of september). De allereerste snoeibeurt doe je pas wanneer de haag zijn gewenste hoogte heeft bereikt.

Een taxus kan je best fors terugsnoeien, zo je het wil en indien nodig, maar laat in ieder geval ook hier onderaan de haag iets breder, zodat daar licht aan kan. Het bijzonderste aandachtspunt bij het snoeien van een taxushaag, is om lange kledij en handschoenen te dragen. Het gaat immers om een giftige plant. Spring dus ook voorzichtig om met het snoeiafval.