Waarom verwarmen met convectoren?

Wie geen radiatoren wil, en vloerverwarming of infraroodverwarming niet ziet zitten, kan ook kiezen om zijn woning te verwarmen met convectoren, die – zoals de naam al doet vermoeden – een beroep doen op convectiewarmte.

Wat zijn convectoren?

Hoe werken convectoren?

Convectoren zijn verwarmingstoestellen die warmte produceren via convectie. Dat wil zeggen dat ze lucht in beweging brengen: koude lucht wordt aangezogen, opgewarmd, stijgt op en laat zo de ruimte gelijkmatig warm worden.

Net als radiatoren worden convectoren meestal aangesloten op een centrale verwarmingsketel of warmtepomp. Het warme water stroomt door een koperen buis die voorzien is van aluminium lamellen. Die lamellen vergroten het contactoppervlak en zorgen ervoor dat de warmte optimaal wordt afgegeven aan de omringende lucht.

Convectoren bevatten aanzienlijk minder water dan klassieke radiatoren - er wordt dan ook vaak gesproken over low-H₂O-toestellen. Ze reageren sneller: als er warm water instroomt, voel je vrijwel onmiddellijk warmte in de ruimte.

convector vloermodel — Convectoren zijn verwarmingstoestellen die warmte produceren via convectie.

Hoge temperatuur of lage temperatuur

Traditioneel werken convectoren op hogere temperaturen (70 - 80 °C aanvoertemperatuur). Dit was lange tijd de standaard bij klassieke cv-installaties. Tegenwoordig worden echter steeds meer woningen uitgerust met lagetemperatuursystemen (35 - 40 °C), vaak in combinatie met een warmtepomp.

Convectoren die geschikt zijn voor lage temperatuur hebben een groter lamellenoppervlak of ingebouwde ventilatoren en een snelle respons, waardoor ze ook bij lagere watertemperaturen efficiënt blijven.

Ook als bijverwarming

Naast watergevoede convectoren bestaan er ook elektrische convectoren. Die werken volledig onafhankelijk van een cv-installatie en zijn daardoor handig als bijverwarming of in ruimtes waar geen leidingen aanwezig zijn.

werking stralings convectie — Stralingswarmte (links) en convectiewarmte (rechts)

Stralingswarmte vs. convectiewarmte

Stralingswarmte

Stralingswarmte is een directe vorm van verwarming. Ze plant zich rechtlijnig voort en verwarmt in de eerste plaats objecten en personen, niet de lucht. De lucht warmt pas later op door de warmteafgifte van die oppervlakken.

Convectiewarmte

Convectiewarmte is een indirecte vorm van verwarming. Koude lucht wordt aangezogen, opgewarmd en stijgt op. Aan het plafond koelt de lucht af, waarna ze opnieuw daalt en dezelfde cyclus zich herhaalt. Zo kan een ruimte snel en gelijkmatig verwarmd worden.

Een nadeel is dat door luchtstromingen meer stofdeeltjes kunnen circuleren, wat minder gezond is voor de luchtkwaliteit.

Verhouding
Convectoren: ca. 90% convectiewarmte en 10% stralingswarmte.
Radiatoren: ca. 60 tot 70% convectiewarmte en 30 tot 40% stralingswarmte (bij gietijzeren radiatoren ligt het aandeel stralingswarmte hoger).
Dit verschil verklaart waarom convectoren sneller reageren, maar radiatoren vaak als “gezelliger” worden ervaren vanwege hun hogere stralingsaandeel.

Soorten convectoren

Convectoren heb je in verschillende uitvoeringen, waardoor je ze gemakkelijk kan doen passen in elk interieur.

voorbeeld wandconvector — Klassieke wandmodellen functioneren vergelijkbaar met radiatoren.

Wand- en compacte convectoren

Klassieke wandmodellen functioneren vergelijkbaar met radiatoren. Dergelijke modellen worden overigens bijna altijd bij een raam geplaatst om koude lucht aan te zuigen.

Er bestaan ook compacte modellen die makkelijk onder een vensterbank of in een nis weggewerkt kunnen worden. Er bestaan ook designmodellen, die esthetisch aantrekkelijk zijn en eerder decoratief ogen.

Ventiloconvectoren

Een ventiloconvector is een convector met ventilatoren die werkt op een lage aanvoertemperatuur (35 °C). Dit type convector kan zowel koude als warme lucht in de ruimte blazen. Je kan er dus er de woning of ruimte desgewenst ook mee koelen met een omkeerbare warmtepomp, zoals een lucht/waterwarmtepomp, of een geothermische warmtepomp die passief kan koelen. De nood aan koeling wordt jaar na jaar groter, en dus is het slim om een koelsysteem te voorzien om de woning toekomstbestendig te maken.

Actieve koeling met lucht-lucht warmtepomp

Bij actieve koeling, dus bij aansluiting op een lucht-luchtwarmtepomp, zal de buitenunit van de warmtepomp de energie onttrekken aan de buitenlucht en die via doorvoeren naar de binnenunit, de ventiloconvector, voeren. Via de ventilator wordt de warmte dan in de ruimte verspreid.

Een kanttekening hierbij is dat voor ventiloconvectoren met actieve koeling een afvoerbuis nodig is voor het condensvocht. Die wordt meestal niet voorzien bij renovatie en dus in de praktijk eigenlijk niet toegepast. In nieuwbouw kan die natuurlijk wel voorzien worden.

ventiloconvector wandmodel — Een ventiloconvector bestaat uit een warmtewisselaar gecombineerd met ventilatoren. (foto: vakblad Sanilec)

Passieve koeling met geothermische warmtepomp

Passieve koeling met een ventiloconvector en een geothermische warmtepomp werkt door de natuurlijke koelte van de bodem te benutten. In de zomer circuleert het relatief koele water (± 10 tot 12 °C) uit de bodemlussen rechtstreeks door de installatie, zonder dat de compressor van de warmtepomp actief moet zijn. De ventiloconvector blaast lucht langs zijn koude warmtewisselaar, waardoor de binnenlucht afkoelt. Dit proces verbruikt enkel de energie van de circulatiepomp en de ventilator, en is daardoor energiezuinig.

Hoge reactiesnelheid

Een ander pluspunt van ventiloconvectoren is dat de reactiesnelheid nog hoger ligt dan die van radiatoren. De ruimte zal dus nog een stuk sneller op de gewenste temperatuur zijn. Ventiloconvectoren op lage temperatuur combineren convectiewarmte met een ventilator om de warmte (of koelte) snel en efficiënt in de ruimte te verspreiden. Ventiloconvectoren worden daarom heel vaak toegepast in slaapkamers.

Ook kunnen ventiloconvectoren "discreter" in het interieur verwerkt worden en hebben ze minder ruimte nodig dan radiatoren om aan dezelfde warmtevraag te voldoen.

Convectorput

Een groot voordeel van convectoren is dat je ze kan inwerken in de vloer, waardoor er weer wat plaats vrijkomt - dan wordt er gesproken van een convectorput. Een convectorput is een ideale oplossing voor schuiframen of ramen die tot aan het vloerniveau komen.

De put wordt bedekt met een beloopbaar rooster – best uit aluminium, met een vrije luchtdoorlaat van 70 - 75%. Het benodigde vermogen van vloerconvectoren hangt af van het warmteverlies langs de ramen. Afhankelijk van dat warmteverlies zal de schacht waar de lucht wordt uitgeblazen één of twee luchtstromen bevatten:

Bij beperkt warmteverlies volstaat één luchtstroom langs het raam.
Bij groter warmteverlies voorziet men een tweede luchtstroom, waarbij koude lucht langs de zijkant wordt aangezogen en warme lucht centraal naar boven wordt gevoerd.

Het warmteverlies wordt bepaald door de U-waarde (W/m²K) van het glas: hoe lager de U-waarde, hoe beter de isolatie en hoe minder vermogen de convectorput moet leveren.

convectorput schuifraam — Een convectorput is een ideale oplossing voor bij schuiframen.

Hoe wordt een convector geplaatst?

De installatie van convectoren loopt vrijwel gelijk met de plaatsing van radiatoren. Je hebt een consoleset nodig die je aan de muur bevestigt. Daarin bevestig je de convector met de voorziene ophangbeugels. Vervolgens sluit je het leidingwerk correct aan. Het is erg belangrijk om de installatie daarna te vullen en te ontluchten. Volg steeds de richtlijnen van de fabrikant.

Wel moet je bij ventiloconvectoren ook rekening houden met stroomvoorziening voor de ventilator, en een condensafvoer indien de convector ook actief moet koelen.

En bij een convectorput?

Wanneer je convectoren in de vloer inbouwt, moet je erop letten dat je ze niet te dicht tegen het raam plaatst, zodat de warmte niet gevangen zit tussen het raam en een eventueel gordijn. Installeer je convectoren in de vloer, dan moet je er ook op toezien dat opstijgend vocht er niet aan kan. Zorg er verder ook voor dat de lengte van je vloerconvector zoveel mogelijk overeenstemt met de lengte van het raam waarbij je die plaatst.

De inbouwdiepte kan variëren tussen 9 cm – ideaal voor op verdiepingen - en 50 cm. Hoe diep de convector uiteindelijk wordt ingebouwd, hangt af van de warmte die je er wil uithalen. Zoals bij alles wat verwarming aangaat, laat je vooraf de dimensionering over aan een professional.

roosten van convectorput — De put wordt idealiter bedekt met een beloopbaar rooster van aluminium.

Hoe onderhoud je een convector?

Het is vooral belangrijk dat je van tijd tot tijd het stof verwijdert van je convectoren. Zo vermijd je dat stof de ruimte wordt ingeblazen. Een stofzuiger en een droge doek zijn daarvoor al genoeg. Ventiloconvectoren zijn ook uitgerust met een filter die stofdeeltjes tegenhoudt. Na een bepaalde periode zal ook die gereinigd of vervangen moeten worden.

Verder moet je convectoren ook op tijd eens ontluchten. Lees hier hoe je daarbij te werk gaat.