Elektrisch meten en detecteren: wat bestaat er?
Wil je tot op de millimeter precies meten of zorgen dat jouw fotokader perfect recht hangt? Moet je ergens boren, maar wil je weten of je niet in een waterleiding achter de wand gaat zitten? Wil je weten hoe vochtig een muur is of wil je warmtelekken detecteren? Voor al die zaken is er een heel arsenaal aan elektrisch meet- en detectiegereedschap voorhanden. We geven een overzicht.
Voor je klussen
Afstand en uitlijnen
Lasermeter
Wat je met een rolmeter of plooimeter niet kan, lukt wel met een lasermeter. Je kan er grote afstanden in no time mee meten én de metingen zijn vaak preciezer. Een lasermeter werkt volgens een simpel principe: uit de ene lens komt de laserstraal, die wordt weerkaatst op een voorwerp en wordt opgevangen door de andere lens. Zo meet de lasermeter de afstand tot het voorwerp.
Een digitale meter kan een afstand zeer juist bepalen op basis van de tijd die verstrijkt tussen het uitzenden en het ontvangen van de laserstraal. Zowel grote als kleine afstanden, ook op moeilijk bereikbare locaties, en dat uiterst snel. Je bespaart tijd en geld, en je verzet meer werk.
Bouwlaser
Om perfecte verticale of horizontale lijnen uit te zetten, kan je een beroep doen op een bouwlaser. Denk aan het recht hangen van een fotokader, maar ook het gieten van een chapelaag. Hieronder bestaan nog verschillende varianten:
- de puntlaser: deze gebruik je om een laserpunt loodrecht naar omhoog en/of naar omlaag te projecteren;
- de lijnlaser: deze projecteert zichtbare horizontale laserlijnen voor het uitlijnen van tegels of regelwerk;
- de kruislijnlaser: deze projecteert naast horizontale lijnen ook verticale lijnen;
- de multilijnlaser: deze fungeert net als een kruislijnlaser, maar dan in meerdere richtingen (naar voren, naar onder en naar boven);
- de rotatielaser: deze projecteert een roterende laser, zodat je rondom de ruimte waarin die opgesteld staat een volle lijn krijgt.
Naast dergelijke lasers, bestaan er ook digitale waterpassen. Deze zien er net uit als een gewone waterpas, maar in de plaats van een luchtbel als centraal punt heeft deze een digitale display waarop je de gemeten hoek kan aflezen.
MEER WETEN:
> Hoe werk je met een lasermeter?
> Meten: tools en tips
Voor elektriciteit
Spanningzoeker
Je hebt een zekering in de zekeringkast afgeschakeld, maar je wil zeker zijn of er nog spanning op de stroomkring zit? Dan gebruik je een spanningzoeker. Hou de punt ervan tegen een ontbloot stuk draad of steek die in het stopcontact. Leg vervolgens een vinger op het metalen uiteinde van de zoeker. Daardoor ontstaat er een gesloten stroomkring. Bij spanning brandt het lampje.
Multimeter
Met een multimeter kan je ook spanning detecteren, maar naast spanning kunnen dergelijke toestellen ook stroomsterkte en weerstand achterhalen. Een dergelijk toestel koop je echter niet zomaar. Kies een multimeter in functie van waarvoor je die wil gebruiken. Deze worden namelijk ingedeeld volgens verschillende overspanningscategorieën. Met een meter uit de lichtste categorie moet je niet aan een zekeringkast werken.
- Een CAT I-meter gebruik je voor metingen op beschermde elektronische circuits die niet rechtstreeks verbonden zijn met het elektriciteitsnet, zoals bijvoorbeeld elektrische apparatuur in de auto;
- een CAT II-meter is geschikt voor metingen op CAT I-omgevingen en op enkelfasige apparaten die aan het elektriciteitsnet gekoppeld zijn met een stekker en circuits in een normale huiselijke omgeving, op voorwaarde dat het circuit minstens 10 m verwijderd is van een CAT II-omgeving en 20 m van een CAT IV-omgeving, zoals huishoudapparaten en elektrische gereedschappen;
- een CAT III-meter dient voor metingen in CAT I- en CAT II-omgevingen, en voor metingen aan enkel- en meerfasige (vaste) toestellen op meer dan 10 m van een CAT IV-omgeving, en metingen in of aan distributiekasten (zekeringskasten, verlichtingscircuits, elektrisch fornuis).
- Je kunt een CAT IV-meter enkel gebruiken voor metingen aan het primaire toevoerniveau. Je kunt zo'n toestel natuurlijk ook gebruiken voor metingen in lagere categorieën. Voor metingen op toestellen waarvan de toevoerkabels buitenshuis lopen (zowel boven- als ondergronds) moet je ook een CAT IV-meter gebruiken.
TIP
Koop je een multimeter? Let op dat het toestel over het het Europese keurmerk beschikt (CE) én het recentste normeringsnummer (EN 61010-1:2010).
MEER WETEN:
> Tools voor elektrische klusjes
Andere detectoren
Leidingzoeker
Om ongelukken te voorkomen bij boorwerkzaamheden, ga je het best eerst na of er niets achter de wand zit voor je boort. Als je tijdens het boren door een waterleiding of elektriciteitskabel schiet, kan dat vervelende gevolgen hebben.
Uiteraard kan je nagaan op de plannen van je woning waar er kabels en leidingen lopen, maar die plannen zijn niet altijd voorhanden. In dat geval kan een leidingdetector goed van pas komen. Afhankelijk van het materiaal van de leiding, zullen dergelijke detectoren de diepte meten. Daarnaast kan je met de meeste modellen ook nagaan of er achter een valse wand houten dan wel metalen regelwerk zit. Handig wanneer je iets stevig aan de muur wil bevestigen.
MEER WETEN:
> Hoe kies je een leidingzoeker?
Vochtmeter
Een muur dat moet worden bezet of bekleed, mag geen vocht bevatten. Het vochtgehalte in een woning kan je nagaan met een vochtmeter. Je kan die ook gebruiken om een eerste indicatie te achterhalen van de ernst van de vochtschade in een muur – uiteraard hebben professionals hiervoor geschiktere apparatuur.
Warmtelekmeter
Warmtemeters kunnen handig zijn om warmteverliezen op te sporen. Je kan kiezen voor een uit de kluiten gewassen warmtecamera, maar met een gewone warmteverliesmeter heb je een budgetvriendelijker alternatief. Deze richt je op vermoedelijke tochtgaten. Het toestel scant de omgeving naar warmteverliezen, om te achterhalen of je eventueel nog moet bij-isoleren.
MEER WETEN:
> Hoe vocht bestrijden
> Hoe tocht en koudeval opsporen
> Hoe iets ophangen aan een holle wand
Voor veiligheid en comfort
Brandveiligheid
Rookmelder
Voor een brandveilige woning is het belangrijk dat je op de hoogte bent van alle brandrisico's in huis. Verder is ook een goede detectie onontbeerlijk. Daarom installeer je op elk verdiep in je woning een rookmelder in de hal of in een centrale ruimte. Een rookmelder zal rook optisch detecteren en vervolgens een geluidssignaal laten horen. In Vlaanderen is dit sinds begin 2020 overigens verplicht.
CO-melder
Naast rookmelders, kan het ook nuttig zijn om een CO-melder te plaatsen in je woning. Een CO-vergiftiging kan immers fataal zijn, en doordat CO onzichtbaar en geurloos is, merk je het meestal te laat op. Een CO-melder plaats je dicht bij een verbrandingsketel of eender welk toestel waarbij er sprake is van verbranding van fossiele brandstoffen (meestal in de cv-ruimte of de kelder). Als dat niet haalbaar is, plaats je de melder in de hal. Houd de melder ver genoeg van ventilatie of plaatsen waar er tocht is, vochtige ruimtes of plekken waar het kan vriezen.
MEER WETEN:
> Alles over branddetectie en brandbestrijding
> Hoe een CO-vergiftiging voorkomen
Sensoren
Domotica
Domotica is een verzamelterm voor de technieken die bepaalde processen in en rondom het huis automatiseren. Denk bijvoorbeeld maar aan het aan- en uitdoen of dimmen van lichten, het regelen van de temperatuur, de bediening van de rolluiken en de muziek enzovoort. Dat verloopt ook volgens een samenspel van sensoren, die de activiteit in de woning opvolgen en op basis van hoe je het systeem regelt, alles aanpast naar je comfort.
Inbraakveiligheid
In de brede zin van het woord kan je sensoren, detectoren en camera's om inbrekers te weren hier ook onder scharen. Dat zit vervat in een alarmsysteem. Die moet binnen de 10 dagen na plaatsing geregistreerd worden (via Police on Web), en kan je ook aansluiten op een centrale om, wanneer je alarm afgaat, de juiste interventiediensten te kunnen sturen.
