Wie houdt hier eigenlijk wie onder vuur?

Opiniestuk van Peter Naesen, bestuurder van Naecon bv

In dit opiniestuk kantelt Peter Naesen het debat over het Europese verbod op verbrandingsmotoren. Is de automobielsector onder vuur komen te liggen, of is het eerder de Europese Commissie zelf die ter verantwoording geroepen moet worden?

Het artikel over de onder vuur liggende Duitse automobielindustrie heeft mijn aandacht getrokken.

Die stelling zou ik willen omdraaien. Want: het Duitse protest – dat in de wandelgangen ongetwijfeld volmondig wordt bijgetreden door de Franse en Italiaanse automobielindustrie (de Britten zijn niet meer getroffen door de EU-wetgeving) – legt naar mijn gevoel veeleer de Europese Commissie onder vuur.

Een moratorium zonder nuance

Papa en opa ben ik, en ik heb met het nageslacht ook het beste voor. Net zoals mijnheer Frans Timmermans, die de Europese Commissie zover heeft gekregen dat iedereen eensgezind, met handjesgeklap, het moratorium op verbrandingsmotoren heeft afgekondigd.

Medaille voor doorzettingsvermogen en het grijpen van een kans. Trots op zichzelf. Doel behaald. Het verwerken van de gegenereerde chaos en het zoeken naar oplossingen wordt aan anderen gelaten.

Ecologie mag geen economische zelfmoord worden

Als opa ben ik ook begaan met het behoud van de welvaart in Europa. En ik zou een moratorium op verbrandingsmotoren willen koppelen aan een aantal voorwaarden:

• Globale eensgezindheid over de proportionele impact van deze maatregel op de wereldwijde overproductie van CO₂;
• Een antwoord op de vraag wat de impact zou zijn als universiteiten en ontwikkelingsafdelingen verder mochten zoeken naar CO₂-arme motoren, al dan niet op alternatieve brandstoffen;
• Globale bereidheid om dezelfde maatregel op te leggen;
• Eensgezindheid over de nieuwe problemen én klimaatimpact van het alles-EV-verhaal.

Moralisme als exportproduct

Wat mij vooral verontrust, is dat de hele Europese Commissie het groene dogmatische denken van mijnheer Timmermans en de zijnen is gevolgd, zonder stil te staan bij de economische impact voor Europa wanneer alleen Europa deze maatregel oplegt.

De wereldverbeteraar overschat ruimschoots de moraliserende impact die hij meent te hebben op de andere machtsblokken in de wereld.

Want de uitkomst van de eerder gestelde vragen fluctueert gigantisch, afhankelijk van de invulling van die ene variabele: hoeveel werelddelen stappen mee in dit dogmatisch denken?

Alles of niets, tot aan de afgrond

Het lijkt mij dat de Europese Commissie de groenen nodig had om een meerderheid te behalen, en dat men mobiliteit en energie in hun handen heeft moeten laten. Net zoals dat in de vorige Belgische regering het geval was.

Kijk waar dat ons gebracht heeft in het energiedebat. Heel Europa bouwt thoriumcentrales, en België sluit zijn kerncentrales omdat we daar nu eenmaal 25 jaar geleden toe besloten hadden. Daarmee heeft België zijn leiderspositie op het vlak van kernenergie weggegooid, voor het groene dogma.

Hetzelfde is aan het gebeuren in het mobiliteitslandschap in Europa. Ideaalbeelden worden niet getoetst aan de gevolgen in andere sectoren.

Wetenschap vraagt vrijheid

Natuurlijk roepen alle groepen en sectoren (de automobiel incluis) die hebben moeten investeren in het realiseren van het “alles elektrisch”-verhaal nu moord en brand. Maar is het verstandig om te blijven voortduwen in de richting van de afgrond, omdat je er dogmatisch van overtuigd bent dat daar de zon schijnt?

Ik pleit trouwens niet voor het wegwerpen van het EV-verhaal. Het is een mooi verhaal, dat perfect past binnen het mobiliteitslandschap. Tussen de andere doorontwikkelde mogelijkheden.

Het toelaten of zelfs promoten van onderzoek naar alternatieven, en het doorontwikkelen van verbrandingsmotoren, biedt zelfs oplossingen voor de problemen waarmee het alles-EV-verhaal geplaagd wordt: elektriciteitsproductie en -distributie, grondstoffen, productie en recyclage van batterijen … al deze gigantische problemen worden kleiner, als je ook alternatieven toelaat.

De wetenschap als richtingaanwijzer

De wetenschap floreert bij het steeds weer in vraag stellen van eerder gevonden antwoorden. Niet zo met het EV-verhaal. Het is een ingeslagen weg, en we sluiten alle afritten af. Sterker nog: we kijken niet eens meer om ons heen naar alternatieve wegen.

Wanneer is een monopolie ooit een goed idee geweest?

Toyota – als ik mij niet vergis nog steeds de grootste constructeur wereldwijd – dat altijd voorloper was in de zoektocht naar EV en hybride, heeft de alles-EV-piste al lang weer verlaten.

Laat de markt in zijn kracht

Mijn vraag aan de Europese leiders: geef de Europese constructeurs incentives om in alle vrijheid naar milieuvriendelijke mobiliteitsoplossingen te zoeken. De antwoorden zullen naar alle waarschijnlijkheid divers zijn. Even divers als de verschillende modi en de verschillende noden.

Zijn de constructeurs gedreven door winstbejag? Jazeker. We leven nu eenmaal in een kapitalistisch bestel. Maar net daardoor werken de knappe koppen bij die constructeurs. Het kapitalisme houdt in dat succes beloond wordt.

Dan moeten we voor de constructeurs alleen de inhoud van de term succes zo definiëren dat het neerkomt op de meest ecologische oplossingen.

Knappe koppen moet je laten denken en werken. Die stop je niet in een doos met slechts één kijkgaatje.

Europa: technologische leider of achterblijver?

In andere werelddelen zijn de wetenschappers en de techneuten ongetwijfeld andere mogelijkheden aan het exploreren. In Europa worden daar geen budgetten voor vrijgemaakt omwille van het moratorium.

Dus is de EU achterstand aan het creëren, omdat we ervan overtuigd zijn dat we voorsprong hebben.