Elektrificatie eerste stap in energietransitie
De ATTB, die al sinds 1973 producenten en invoerders van systemen voor verwarming, koeling, ventilatie en de productie van SWW verenigt, wil een voortrekkersrol spelen in het energietransitieverhaal, en heeft daar met de nieuwe voorzitter Gerd Vrieling, managing director bij Bosch Thermotechniek, de ideale sturende kracht voor gevonden. "Het belangrijkste punt op de agenda van ATTB is om binnen onze sector een zo groot mogelijke CO2-reductie te realiseren, tegen een zo laag mogelijke maatschappelijke kost."
Energietransitie zet zich door
"Het realiseren van een energietransitie is in het huidige geopolitieke klimaat toch wel de grootste uitdaging voor onze sector", vertelt Gerd Vrieling, die actief is als managing director bij zowel Bosch Thermotechniek in België als bij Nefit Bosch in Nederland. "Ik dacht dat ik met de financiële crisis in Griekenland in 2010 het ergste wel had meegemaakt, maar de huidige situatie is toch nog van een ander kaliber. Of de energietransitie hierdoor in gevaar komt? Helemaal niet. De awareness bij het publiek is groter dan ooit, en producenten investeren momenteel veel geld in nieuwe productielijnen om de transitie vorm te kunnen geven. De HVAC-sector is immers een onmisbare schakel in het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen. De oplossingen die wij aanreiken, hebben een enorme impact op miljoenen huishoudens in Europa."
Gerd Vrielings kijk op de HVAC-wereld reikt verder dan de situatie in België of buurland Nederland, waarvan hij afkomstig is. Toen hij na zijn studies Werktuigbouwkunde en Bedrijfskunde aan de slag ging bij Bosch Thermotechniek werd hij door de internationale verwarmingsspecialist in verschillende landen over heel Europa gestationeerd, telkens in een sales- of marketinggerelateerde functie. Hij woonde en werkte in Spanje, Groot-Brittannië, Duitsland, Hongarije, enz. "Ik heb een vrij goed beeld van hoe de verschillende Europese lidstaten de energietransitie doorlopen, en helaas behoort België niet tot de beste leerlingen van de klas."
De leden van de ATTB beschikken over een enorme schat aan kennis en kunde om de energietransitie vorm te geven
"Het beste voorbeeld daarvan is het Vlaamse energieakkoord. Hierin werden hybride warmtepompen aanvankelijk naar voren geschoven als mogelijke oplossing voor nieuwbouw. Dat getuigt van een ondermaats ambitieniveau. In nieuwbouw had men vanaf dag één voor de volle 100% op warmtepompen moeten inzetten. Helaas is de energietransitie in België lange tijd onderbelicht gebleven. We hadden dit thema al 5 à 10 jaar geleden moeten oppakken. En nu het eindelijk op tafel ligt, is het in een versnipperd politiek klimaat zoals in België, met allerlei belangenorganisaties, niet simpel om een duurzame invulling te formuleren voor het Europese klimaatvraagstuk."
"Hier kan de ATTB een belangrijke rol spelen. Onze leden hebben een enorme schat aan kennis en kunde om de transitie vorm te geven", aldus Gerd Vrieling. "Al is elektrificatie zeker niet de enige oplossing in het transitieverhaal. Voor nieuwbouw wellicht wel, maar voor de renovatiemarkt mogen we geen andere technologieën uitsluiten."
Toekomst is multitechnologisch
"Huishoudens zijn verantwoordelijk voor 60% van de CO2-uitstoot in Europa, en het merendeel daarvan zijn bestaande woningen. Zeker is, dat er voor elk type huis een bestaande oplossing is om te verduurzamen. Helaas is het, volgens mij, net het veelvoud aan oplossingen dat de toekomstvisie van beleidsvoerders wat vertroebelt. Het is aan de beleidsmakers om een focus te bepalen, maar ook om tegelijkertijd naar het bredere plaatje te kijken."
"Bosch kijkt verder dan elektrificatie alleen. Zo nemen we binnenkort de eerste waterstofketel in België in gebruik. We geloven dat waterstof vanaf 2030–2035 een belangrijke energiebron zal zijn in de industrie en woningmarkt, en dat één op de acht auto's in 2030 op waterstof zal rijden. Voorts investeren we ook sterk in brandstofcellen en elektrolyse, een techniek waarbij water wordt opgedeeld in waterstof en zuurstof."
"De toekomst is multitechnologisch. Ook fossiele brandstoffen zullen voor bepaalde toepassingen de beste oplossing blijven, bijvoorbeeld in hybride systemen. Wel is het zo dat er sowieso een golf van elektrische oplossingen, zoals warmtepompen, airconditioning, ventilatie en soms zelfs elektrische ketels, op ons afkomt. Later wellicht gevolgd door een waterstofgolf. Al zal die waterstofgolf zich niet eerder dan 2030 ontrollen."
Installateur als sleutelfiguur
Terwijl de vraag naar renoveren en energie besparen zeer hoog is, is de installatiecapaciteit net zeer laag. "Het aantal nieuwe installateurs in de sector is schrikbarend laag. Het is de taak van de politiek, bouwfederaties en opleidingscentra om aan de buitenwereld duidelijk te maken dat er voor installateurs een bijzonder mooie en boeiende toekomst is weggelegd. Waar vroeger op verjaardagsfeestjes werd gepalaverd over met wat voor auto je reed, gaan de discussies tegenwoordig over welke energiebesparende maatregelen je van plan bent te nemen of hebt genomen, en dat zal ongetwijfeld nog een hele tijd zo blijven."
"Voor producenten is dan weer de taak weggelegd om installateurs te begeleiden bij de installatie van nieuwe technologieën. Want hoewel er met een warmtepomp of hybride warmtepomp gemiddeld 60 tot 80% energie kan worden bespaard ten opzichte van een conventionele installatie, is het van doorslaggevend belang dat die correct wordt geplaatst. Zoniet kan de gebruiker vier- tot vijfmaal meer gaan verbruiken dan voorheen. Zulke situaties moeten we te allen tijde vermijden."
"Daarnaast is het ook belangrijk dat installateurs breed geïnformeerd zijn. Installateurs moeten zich enerzijds misschien wel focussen op bepaalde technologieën, maar zich anderzijds ook opwerpen als energieadviseurs en hun klanten begeleiden naar de meest duurzame keuze voor een project. Alleen zo kan de energietransitie een succes worden."
