"aanbod krantenwinkels kan je niet meer  vergelijken met 10 jaar geleden"

Freya Naeyaert van Europress De Haan over de veranderingen en uitdagingen binnen haar sector

Freya Naeyaert is zaakvoerder van Europress De Haan, sinds 2017 te vinden in de Stationsstraat 19. Daarvoor was de zaak 2 huizen verder te vinden, op nummer 15. "Maar dat was mijn eigendom niet", vertelt ze daarover. "En het pand was vrij verouderd dus ik had geen zin om het over te kopen en echt tijd om deftig te verbouwen heb je niet als krantenwinkelier." Het pand op nummer 19, een oude klerenzaak, kon ze wel overkopen.

Beperking op hoogbouw

De Haan is een vrij interessante kustgemeente voor tweede eigenaars, vermits er een beperking geldt op hoogbouw. In tegenstelling tot de andere kustgemeenten staat de zeedijk van De Haan niet tjokvol hoogbouw. De gemeente, bekend om haar villa's in belle-époquestijl, is vastberaden dat zo te houden. Het maakt haar ook bekend tot ver over de landsgrenzen en vooral Duitsers vinden makkelijk hun weg naar De Haan.

De Haan, een gemeente van nog geen 13.000 inwoners, heeft naar schatting evenveel tweedeverblijvers. Minder aanbod in vergelijking met andere kustgemeenten zorgt zeker voor hogere prijzen, en dat betekent dat de meeste eigenaars in De Haan wel wat kapitaal kunnen voorleggen.

Freya (40) is altijd al krantenwinkeluitbaatster geweest, sinds 2006. Daarvoor was ze eveneens actief in de krantenzaak van haar ouders, maar als jobstudente, vanaf haar 16 jaar. Haar diploma Communicatiemanagement behaalde ze aan de Arteveldehogeschool in Gent. Nu haar ouders met pensioen zijn, helpen zij sporadisch mee in de zaak als flexi-jobbers. Daarnaast werkt er één jobstudente in de zaak. "Maar een heel goede", vertelt ze fier.

Jobstudenten

"Vroeger moesten jobstudenten in een krantenwinkel eigenlijk niet zoveel kunnen, of weten. Vandaag moeten ze echt van veel meer op de hoogte zijn, vermits het aanbod ook enorm is uitgebreid. Zelfs binnen één specifieke groep producten of diensten zijn er al verschillen. Dat maakt de job er niet makkelijker op."

"Neem nu sportweddenschappen: elke aanbieder verschilt van de ander in zijn manier van werken, uitbetalen enzomeer. Het personeel in een winkel moet daar allemaal van op de hoogte zijn. Mijn jobstudente, Britt, komt hier al van haar 16 jaar. Ze is nu 22 en heeft ook nooit iets anders gedaan. Tot slot zijn er ook nog twee vaste bedienden: Petra en Nadine."

respect voor de buren

Europress ligt in een winkelstraat, met een paar huizen verder een bakker en een beenhouwer. Dat is ook de reden waarom Freya bijvoorbeeld geen belegde broodjes verkoopt. "Ik wil niet tegen de schenen van mijn buren schoppen. Zij doen dat ook niet bij mij, want het filiaal van AD Delhaize hiernaast verkoopt bijvoorbeeld geen lottoproducten of telefoonkaarten. We blijven zoveel mogelijk uit elkaars vaarwater."

aanbod

de krant weg?

Freya ziet de verkoop van kranten dag op dag verminderen, en die trend is al een tijdje aan de gang, zegt ze. "Ik hoop eigenlijk dat de dagelijkse krant op een dag uit de krantenwinkel verdwijnt: ik zou bijlange zoveel uren niet meer moeten open doen. Vandaag ben ik open van 06.30 tot 18.30 uur, van maandag tot en met zaterdag ('s zomers ook op zondagvoormiddag)."

"Dat vroege uur is enkel en alleen voor klanten die nog binnenkomen voor een krant. Maar dat aantal is bijlage niet zo hoog. Dus ja, doe de krant weg uit de krantenwinkel en ik kan gerust een paar uurtjes later opendoen. Dan zijn we uiteraard geen krantenwinkel meer (lacht), maar we evolueren toch al lang meer en meer naar een soort van conveniencewinkel. Als je ons aanbod vandaag vergelijkt met dat van 10 jaar geleden, dan geloof je je ogen niet."

"Ik verkoop wel nog wat Duitse en Franse kranten zoals Le Figaro, Le Monde, The New York Times en de Financial Times, die laatste vooral in het weekend. Net als De Tijd; financiële kranten doen het dan wel nog goed."

"Wij verkopen wel nog een redelijk aantal magazines. Vroeger had je veel meer gespecialiseerde winkels in pakweg Brugge, Oostende, Ieper … met véél titels; maar dat aantal is in de loop der jaren verminderd waardoor het voor mij wel nog loont om een degelijk aanbod in huis te hebben. Ik krijg zelfs klanten over de vloer die uit het binnenland komen, op zoek naar hun favoriete hobbymagazine."

"Want het zijn vooral die gespecialiseerde, thematische magazines die nog goed scoren. Bij mij toch. Je kan uiteraard moeilijk alle magazines in huis halen die over één of andere hobby gaan, dus je moet wel selecteren in het aanbod en dat kan je enkel door te praten met je klanten en ze daardoor ook te leren kennen. Op dit vlak mag je ons dus gerust nog een ouderwetse krantenwinkel noemen."

"Ik krijg zelfs klanten over de vloer die uit het binnenland komen, op zoek naar hun favoriete hobbymagazine"

Vakantiesouvenirs

Freya verkoopt ook veel zichtkaarten, sneeuwballen en miniatuurbeeldjes van De Haan; vakantiesouvenirs dus. Of strips of fotoboeken die over De Haan of de kust gaan, vooral gegeerd bij de lokale bevolking. "Er bestaat bijvoorbeeld een verhaal van De Kiekeboes dat zich in De Haan afspeelt. Zo'n zaken gaan bijzonder vlotjes over de toonbank. Echte verzamelobjecten dus, mensen hebben dat graag."

"Van dat boek vol oude affiches van de kust (Hannibal Books) heb ik er al 10 verkocht, en er is nog vraag naar. Ook het fotoboek 'De Kust 4 augustus 1945', met foto's van na de bevrijding, scoort bij mijn klanten."

"Duitse en Franse boeken doen het eveneens goed, Nederlandse enkel als het bestsellers zijn. Kookboeken verkopen niet meer zo goed, in tegenstelling tot 15 jaar geleden. Toen er bijvoorbeeld een nieuwe SOS Piet uitkwam, schoten de verkoopcijfers de lucht in. Vandaag is dat niet meer het geval. Alles is immers ook online te vinden."

"Goedkope boeken, romans van 5 à 6 euro bijvoorbeeld, verkoop ik wel goed. Strips houden ook stand, vooral specifieke strips van De Haan. Gelukkig is hier geen Standaard Boekhandel om de hoek."

rookwaren

Wat rookwaren betreft, valt het Freya op dat vooral de grote merken het goed blijven doen. "Zoals Camel, Pall Mall, Marlboro, en ook Next dat uit zijn graf is opgestaan verkoopt plots weer goed. Alleen de marges zijn helemaal niet om gelukkig van te worden", vertelt ze daarover.

"De verkoop van sigaren is middelmatig. Vooral rond de feestdagen en in de zomerperiode zie je meerverkoop. Leveranciers vragen mij regelmatig om een groter assortiment in huis te halen. Maar dat ga ik niet doen. Ik ga zeker geen frigo inruilen voor een extra humidor." Freya verkoopt een klein assortiment van Cubacigar Benelux en Balmoral sigaren van Scandinavian Tobacco Group.

E-sigaretten scoren wel. "Het zijn vooral ex-sigarettenrokers die op zoek zijn naar iets wat op een sigaret lijkt, en dan komen ze algauw uit bij merken zoals Hexa, blu en Vuse. We hebben niet echt een jong publiek, ook een ouder publiek is er fan van. Zelfs van de wegwerptoestellen. Da's ook een trendy product, alleen zullen ze op termijn verboden worden, denk ik."

"We hebben ook bijzonder veel vraag naar IQOS, vooral van Duitsers. Helaas wordt dat in ons land nog niet verkocht." Open toestellen verkoopt Freya helemaal niet. "Daar is ook geen vraag naar", vertelt ze daarover.

"De overheid doet trouwens niks om ons hierbij te ondersteunen. Tabak zouden ze bijvoorbeeld al eens uit de voedingssector mogen halen", zegt ze nog geërgerd.

"De overheid zou tabak wel eens uit de voedingssector mogen halen. Maar ze doet niks om ons te ondersteunen"

Drank

Sterkedrank verkoopt ze niet. "Ik weet dat veel collega's dat doen als onderdeel van de uitbreiding van hun assortiment, maar ik vrees dat dit een 'ander publiek' zal aantrekken. En dat wil ik niet." Gewoon bier verkoopt ze uiteraard wel. "Ik ga zelfs Jupiler en Red Bull aankopen in de Colruyt: dat is goedkoper dan via de groothandel."

Speelgoed

"Ik heb een beetje speelgoed staan, eerder een beperkt aanbod maar het verkoopt wel goed. Met trendy producten ga ik niet altijd mee, vermits je niet altijd op voorhand weet of ze een blijvertje zijn of niet. Panini stickers bijvoorbeeld zijn helemaal terug van weggeweest, net als Pokémon."

Freya heeft een beperkt assortiment Lego, maar geen bordspelen. "Wel de klassiekers, zoals vier op een rij, kaartspelen, dobbelspellen, Uno, schaakborden ... Zelfs denksporten doen het plots weer goed."

Pakjes

Pakjes komen er bij Freya niet in. "Ik heb er geen plaats voor, het is te veel werk en je verdient er te weinig op. Vanaf een euro per pakje wil ik van gedacht veranderen, maar niet voor 20 cent."

Ligging is alles

We vroegen Freya tot slot wat volgens haar vandaag dé manier is om als krantenwinkel te overleven? "Ik vind dat je wel vriendelijk tegen je klanten moet zijn, maar daar alleen red je het niet mee. Ligging is alles. Je kan niet overleven met je vrienden alleen."

Zijn er niet te veel krantenwinkels in Vlaanderen? "Zeker. In Jabbeke had je er op een bepaald moment twee naast elkaar: da's te veel, ze beconcurreren elkaar. Dus het feit dat er zoveel winkels verdwijnen, is misschien zo slecht nog niet."

Europress De Haan
Stationsstraat 19, 8420 De Haan
Oppervlakte: 100 m²
Openingsuren: maandag–zaterdag (06.30–18.30 uur), tijdens de zomermaanden ook op zondagvoormiddag
Omzet:
– 2021 vs. 2020: +20% (daggemiddelde aantal bezoekers: 509, 10 jaar geleden tijdens de zomer nog makkelijk 1.700)
– 2022 vs. 2021: +10% (daggemiddelde aantal bezoekers: 504)
Actief op Facebook