Parket kan net zo goed uit naaldhout bestaan
Aparte behandeling en afwerking vereist
De invloed van Scandinavisch design is inmiddels zo alomtegenwoordig dat we al lang niet meer over een kortstondige hype kunnen spreken. Eenvoudige, authentieke vormen en heldere kleuren zijn vaste elementen in veel moderne interieurs. Dat merken we ook aan de populariteit van parketvloeren uit naaldhout. Maar wat is er tegenwoordig zo allemaal op de markt? En welke lijmen zijn het meest geschikt voor naaldhout? Een overzicht.
Diverse naaldhoutsoorten
Vaak wordt naaldhout gebruikt als onderlaag of tussenlaag bij meerlagig parket. Toch zijn soorten als grenenhout (van de grove den) en vuren (van de fijnspar) een valabele oplossing voor de bovenlaag.
Die houtsoorten hebben doorgaans een warme kleur en zijn vrij goedkoop in vergelijking met bv. eik of notelaar. Mits een goede behandeling is naaldhout bovendien goed bestand tegen vocht en corrosie. We sommen de voornaamste naaldhoutsoorten voor de vloer even op.
Grenen
Grenen is een van de meest toegepaste houtsoorten. Het kernhout is licht tot roodbruin, terwijl het spinthout veeleer een witte tot geelachtig witte kleur heeft. Door dit neutrale uitzicht past de houtsoort bij nagenoeg ieder interieur. De harsconcentraties zijn te herkennen als donkere vlekken.
Grenenhout is makkelijk te bewerken en door verschillende behandelingen kan de vloer in diverse tinten worden uitgevoerd. Bovendien is de plankenvloer geschikt voor binnen en buiten - mits een hittebehandeling. Een nadeel is dat het hout matig tot weinig duurzaam is, waardoor grenenhout niet voor intensief gebruikte ruimtes geschikt is. Een massiefgrenen parket wordt doorgaans geleverd in planken van 2 m lang en 20 cm breed, met een dikte van 21 mm.
Vuren
Vuren, de genormeerde naam voor het hout van de fijnspar, deelt veel van de eigenschappen van grenen. Het is een goedkope, makkelijk te bewerken en stabiele houtsoort, maar ook hier is de keerzijde dat het materiaal niet erg duurzaam is en niet goed bestand is tegen vocht. Vaak wordt het lichte maar sterke vurenhout gebruikt voor bouwhout, zoals bij ramen en deuren, kasten en kastplanken. Anders dan bij grenen heeft vuren geen opvallende harsgeur. Voor buitentoepassingen is deze soort minder geschikt. Daarvoor moet het hout eerst in de diepte geïmpregneerd worden, wat zeer moeilijk is. Meestal wordt vuren geleverd in planken met een dikte van 21 mm en in verschillende breedtes en lengtes.
Lariks
Meer geschikt voor buitengebruik is lariks (lorkenhout), een derde naaldhoutsoort. Wie een duurzaam en hard materiaal zoekt, is hier aan het juiste adres. Zeker Siberisch lariks is perfect voor buitentoepassingen, waarbij het hout na verloop van tijd langzaam vergrijst. Daarom wordt het vaak gebruikt voor dragende buitenstructuren als gevelbekleding, maar ook voor een plankenvloer is het vrij zware lariks een goede oplossing. Het fraaie uiterlijk van de houtsoort is, dankzij het nerfpatroon en de gelijkmatige vlammenstructuur, in dit opzicht een groot voordeel.
Het is dan ook geen verrassing dat lariks de laatste jaren op een grote belangstelling kan rekenen op de houtmarkt. Daarnaast zijn er nog andere soorten naaldhout voor de vloer, zoals pitch pine en Southern pine.
Afwerking van naaldhout
Typisch voor naaldhout is dat er zich harsen in het hout bevinden. Dit hars vult de poriën van het materiaal, een functie die normaal door de oliën wordt vervuld.
Dat vereist dus een bijzondere afwerking van de vloer. Met een naaldhoutloog kan men het vergelen van de vloer tegengaan, waardoor de natuurlijke structuur beter tot haar recht komt. Een regelmatige behandeling met reiniger of zeep opent de poriën, waardoor het hout opnieuw met olie of vernis kan worden behandeld. De vloer kan zowel worden vernageld als gelijmd.
Welke lijm gebruiken?
De blijvende populariteit van hout als vloerbedekking heeft ook tot een groei van de markt geleid. Er is niet alleen een steeds breder aanbod van houtsoorten beschikbaar, ook qua afwerkingen en lijmen is er vandaag meer keuze dan ooit. Voor schrijnwerkers en parketleggers is het steeds belangrijker om op de hoogte te blijven van de evoluties en het productaanbod.
De keuze van de juiste parketlijm is afhankelijk van verschillende parameters. Hoe vlak is de ondergrond? Welke eigenschappen heeft het hout? Is er vloerverwarming aanwezig? Het moet allemaal mee in overweging genomen worden.
Chemische samenstelling
Globaal kunnen we het brede aanbod van parketlijmen onderverdelen in vier grote groepen, op basis van hun chemische samenstelling.
Dispersielijmen
Ten eerste zijn er de dispersielijmen, ook bekend als de witte lijmen. Deze bestaan uit een kunsthars dat werd gemengd met water. Wanneer dit dispersiewater wordt onttrokken aan de lijm, bijvoorbeeld door verdamping, ontstaat de verbinding. Deze lijmen zijn niet aangeraden voor naaldhout. Dispersielijmen vereisen immers een goed absorberende ondergrond en de meeste naaldhouten zijn minder doordringbaar dan hardhout.
Polyurethaanlijmen
Meer geschikt voor naaldhout zijn de polyurethaanlijmen (PU). Deze hebben goede mechanische eigenschappen en zijn minder vochtgevoelig dan de dispersielijmen. Polyurethaanlijmen zijn beschikbaar in variaties met één (PU 1K) en twee componenten (PU 2K). Bij 1K PU-lijm zijn de componenten al op voorhand gemengd. Hierdoor vereist de lijm minder voorbereidingstijd.
De ondergrond dient evenwel vlak te zijn omdat dikke of onregelmatige lijmlagen anders niet voldoende kunnen uitharden. Tweecomponentenpolyurethaanlijmen, anderzijds, zijn een prima oplossing voor waar er hoge trekkrachten zouden kunnen optreden in de lijmvoegen, zoals bij vloerverwarming. Het nadeel is dat deze lijmen een stuk duurder zijn en dat de samenstelling ervan zeer nauwkeurig moet gebeuren.
Polymeren en hybride lijmen
Naast de dispersielijmen en de twee groepen polyurethaanlijmen onderscheiden we nog een laatste groep met daarin onder andere de polymeer- en hybride lijmen. Zeker de polymeren zijn geschikt voor het lijmen van naaldhout. Dit zijn eencomponentlijmen die over nog betere mechanische eigenschappen beschikken dan polyurethaan- en dispersielijmen.
Zo beschikken ze over een hoge, blijvende elasticiteit en zijn ze toepasbaar op bijna iedere ondergrond. Door de afwezigheid van solvents of water is er bovendien een zeer laag risico op het kromtrekken van de planken.
Conclusie
We kunnen concluderen dat naaldhout tal van voordelen biedt als massieve vloerbedekking. Wat het inboet aan duurzaamheid, maakt het goed door zijn lage kostprijs en de vele mogelijkheden die het materiaal biedt. Let wel: wegens de harsen in het hout is niet elke behandeling of afwerking even geschikt en ook de dispersielijmen zijn geen goede optie. De polyurethaanlijmen en polymeren bewijzen echter dat vernagelen niet per se hoeft bij dit soort plankenvloeren, mits een geschikte ondervloer.
Met dank aan Bostik, DL Chemicals, Meister
