Vlak- en vandikteschaafmachines

VIDEO

Een vlak- en vandikteschaafmachine helpt je om hout glad, vlak, haaks, schuin en op de gewenste dikte  en breedte en onder een hoek te brengen. Dit doe je door dunne laagjes hout weg te halen. 

Hoe werkt een vlak- en vandikteschaafmachine? 

Deze machine gebruikt ronddraaiende messen om het hout te schaven. De messen zitten op een draaiende as en snijden telkens een klein stukje hout weg. Je kan de machine instellen om te bepalen hoe dik het hout moet worden. 

Manieren van schaven

1. Vlak schaven: Je legt het hout op de aanvoertafel en duwt het over de schaafmessen naar de afvoertafel. Dit maakt het oppervlak mooi vlak. 
2. Haaks schaven: Nadat het hout vlak is geschaafd, duw je het met een vlakke kant tegen een geleider om een rechte hoek te krijgen. 
3. Op breedte schaven: Eerst schaven we het hout op breedte, zodat het een breed steunvlak heeft voor het op dikte schaven. Dat is vooral belangrijk bij smalle planken. De werkstukken worden met de vlakke, geschaafde kant op tafel gelegd. 
4. Op dikte schaven: Als laatste wordt het hout op dikte geschaafd. Bij smalle stukken kan je meerdere planken naast elkaar leggen voor meer stabiliteit. 

TIP: Markeer de geschaafde kanten zodat je weet hoe je het hout moet neerleggen voor de volgende bewerking. 

Soorten schaafmachines

Deze machine wordt gebruikt voor het vlak- en haaks schaven. Ze heeft twee tafels en een schaafas met messen. De geleider helpt je om haakse hoeken te schaven en kan ook schuin ingesteld worden voor afgeschuinde kanten. 

Vandiktebank

Hiermee schaaf je hout op de juiste dikte. Het hout wordt automatisch door de machine gevoerd. Moderne modellen hebben een elektronische hoogte-instelling. Met een speciale mal kan je ook spieën schaven. 

Combinatie vlak- en vandiktebank

Dit type machine kan alles: vlak, haaks, breedte en dikte schaven. Er zijn twee varianten: 

• Met openklappende vlaktafel: De tafels klappen open in één beweging;
• Met vaste vlaktafel: Hier hoef je niets te verstellen bij het wisselen van bewerking. 

Belangrijke onderdelen

• Vlakschaafmachine: De afvoertafel moet even hoog staan als de schaafmessen. Te hoog: werkstuk stoot ertegen en het werkstuk is niet vlak. Te laag: er ontstaat een kap achteraan het werkstuk. De spaanafname wordt ingesteld met de aanvoertafel en bepaalt hoeveel er in één keer geschaafd wordt. 
• Vandiktebank: De invoerrollen  zijn van staal  en geribbeld voor meer grip, de gladde uitvoerrollen van kunststof voorkomen beschadigingen. De terugslagkleppen aan de invoerzijde zorgen ervoor dat kleine stukken niet worden weggeslagen. De spaanafname hangt af van de houtsoort en breedte van het werkstuk.  
• Schaafas: De diameter kan verschillen maar heeft meestal vier messen of verschillende vervangbare mesjes die trapsgewijs naar elkaar gemonteerd zijn. De as draait op hoge snelheid voor een glad resultaat.  
• Parallelbeveiliging: Dit is de belangrijkste bescherming en zorgt ervoor dat je handen niet bij de messen kunnen komen. De beschermkap is zo geplaatst dat de schaafas tijdens het schaven nooit zichtbaar is. 
• Afzuiging: Zorgt ervoor dat houtsnippers en stof worden afgevoerd. Controleer of de afzuiging goed staat ingesteld. Bij modellen met openklappende vlaktafels is het belangrijk om te controleren of de afzuigmond correct is geplaatst. Bij goedkopere modellen gebeurt dit handmatig, bij duurdere modellen automatisch. 

Veilig werken met de vlak- en vandikteschaafmachine! 

• Controleer of de messen scherp en goed vastzitten;
• Gebruik altijd de beveiligingskappen om splinters en ongelukken te voorkomen; 
• Houd de noodknoppen vrij voor een directe stop in geval van nood;
• Pas de veiligheidsinstructies toe en lees de veiligheidsinstructiekaart (VIK) voordat je begint;
• Zorg voor een goede stofafzuiging en draag persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) zoals een veiligheidsbril en gehoorbescherming en vermijd losse kleding of haren;
• Zorg voor een opgeruimde werkplek om struikel- en glijgevaar te voorkomen;
• Schakel de machine uit zodra je kaar bent, bij het instellen, gereedschapswissel of bij onderhoud. 

Werk veilig en precies, dan krijg je het beste resultaat met je vlak- en vandikteschaafmachine!