Drogen aan lagere temperaturen spaart HV-batterij

Laksystemen volgen huidige trends op de markt

De energieprijzen exploderen en impacteren zowat elke sector. Het is ook duidelijk dat de golf van hybride- en volledig elektrische wagens er nu echt zit aan te komen. Tot slot behoren geavanceerde rijhulpsystemen steeds vaker tot de standaarduitrusting. Wat hebben deze drie grote ontwikkelingen op de automobielmarkt met elkaar gemeen? Innovatieve laksystemen. Enerzijds in de vorm van luchtdrogende vernissen zodat de temperaturen nooit té hoog oplopen, anderzijds in de vorm van nieuwe, RADAR-compatibele verfsystemen ter vervanging van de gangbare metallic lakken, die door een teveel aan aluminiumschilferpigmenten in bepaalde gevallen tot transmissieverlies leiden.

Ontwikkeling 1: stijgende energieprijzen

De laatste jaren is de prijs van energie met een ruk de hoogte in geschoten. Dat kunnen we het best illustreren aan de hand van wat cijfermateriaal.

Toegepast op spuitcabines

Op een bepaald punt stond de gasprijs acht keer zo hoog als twee jaar daarvoor. En waar je vroeger voor elektriciteit gemiddeld 25 cent/kWh moest betalen, zat je in september aan een piek van 90 cent/kWh. Op jaarbasis vertaalt dat zich in een bijkomende kost voor energie van € 20.000 tot soms wel € 60.000. Dat verklaart waarom de autoherstelbranche, net als alle andere sectoren trouwens, met verhoogde aandacht kijkt naar energieverslinders zoals spuitcabines.

Laten we even de oefening maken voor een spuit-droogcyclus van 30 minuten spuiten en 30 minuten drogen bij een baktemperatuur van 60 °C. Voor corona zou dat een energiekost van € 10,1 hebben opgeleverd. In oktober 2022 kostte diezelfde cyclus (met dezelfde producten) je € 48,68 aan energie. Stel dat je jaarlijks 1.000 reparaties uitvoert, dan komt dat voor het spuiten en drogen neer op € 38.580 extra kosten!

Energiescans

Vandaag zijn er fabrikanten van laksystemen die via een online tool energiescans aanbieden. Dat zegt eigenlijk al genoeg over de winsten die door middel van optimalisatie te rapen vallen. Ze laten je een vragenlijst invullen die peilt naar je algemeen energiemanagement en die dus breder gaat dan alleen je spuitproces.

Vandaag zijn er fabrikanten van laksystemen die via een online tool energiescans aanbieden

Verlichting en perslucht zijn bijvoorbeeld elementen die worden meegenomen: hoe is de verlichting geschakeld? Blijft ze aanstaan tijdens pauzes? Maakt de persluchtinstallatie gebruik van buitenlucht? Enzovoort. Op die manier komen bepaalde pijnpunten bloot te liggen en kunnen er adviezen worden geformuleerd.

Enkele algemene tips die we sowieso kunnen meegeven, zijn:

• Plak af tijdens de voorbereidingsfase en niet in een werkende cabine met de deuren open en verlichting aan. De motoren blijven dan draaien, hetzij op vol hetzij op half vermogen. Dat is zonde van de energie.
• Check je spuittemperatuur en regel de thermostaat af indien nodig, want per extra graad neemt de energiekost met € 1 per spuitbeurt toe.
• Optimaliseer de bezettingsgraad van je spuitcabine door slim opdrachten te combineren.
• Controleer de spuitinstellingen van de cabine. Op het moment dat er perslucht nodig is voor het spuiten, zou hij op 100% verse lucht moeten staan, om daarna (na enkele minuten) over te schakelen op IRS, een soort van ventilatiestand.

Ontwikkeling 2: doorbraak hybride en full elecric

Tegelijk met de stijgende energieprijzen zien we het marktaandeel van elektrische wagens in de Europese Unie hand over hand toenemen. Vandaag zijn volledig elektrische wagens en plug-inhybrides goed voor respectievelijk 9,8 en 9,1% van de markt. En dat aandeel zal in de toekomst alleen maar toenemen. In 2040 zullen ze naar schatting 60% van de totale automarkt uitmaken. Voor België betekent dat vier miljoen elektrische auto's.

Als je een lithiumionbatterij blootstelt aan hoge temperaturen, zal die voortijdig verouderen

Je zal er in je werkplaats dus steeds vaker mee te maken krijgen. Gezien de hoge voltages en de veiligheidsmaatregelen die daarmee gepaard gaan, verandert de aanpak voor het structureel herstel- en plaatwerk wel degelijk (zie verder). De impact op het lakproces, daarentegen, is erg klein en beperkt zich tot het droogproces.

De accu's kunnen niet goed tegen extreme temperaturen. Als je een lithiumionbatterij blootstelt aan hoge temperaturen, zal die voortijdig verouderen. Vandaar dat alle OEM'ers hun eigen richtlijnen met betrekking tot maxima meegeven. Het is van groot belang om je daaraan te houden en dus aan lagere temperaturen dan gewoonlijk te bakken, temeer omdat de gebruikte aluminiumlegeringen de warmte extra goed geleiden.

Elektrische wagens vragen voorzichtigheid (en certificaten)

De hoge spanningen – bij sommige modellen tot een paar honderd volt – vragen om de nodige omzichtigheid. Alleen wie over de juiste kwalificaties en het bijbehorende HEV-certificaat beschikt, mag in contact komen met het hoogspanningssysteem van de wagen. Er bestaan drie niveaus (een vierde niveau is in de maak, voornamelijk gericht op de "speciale gevallen" die weleens voorkomen):

• HEV 1: Iemand met dit certificaat moet zich beperken tot de taken die hij bij een klassieke wagen uitvoert. Werken aan de HV-batterij, bijvoorbeeld, mag niet.
• HEV 2: Als 'vakbekwaam' medewerker, in termen van Educam, mag een HEV 2-gecertificeerd personeelslid werken aan de elektrische componenten, maar alleen nadat de elektrische circuits zijn afgekoppeld.
• HEV 3: Dit zijn de specialisten ter zake. Zij mogen aan alle onderdelen van de elektrische wagen werken, zelfs al staan ze onder spanning.

Opvallend in dit verband is dat alvast één lakfabrikant een heus EV-reparatiepakket heeft ontwikkeld om op een veilige manier met elektrische voertuigen te kunnen omgaan. Het pakket bestaat uit:

• een veiligheidsset van basisgereedsschappen
• een afbakeningsset
• een EHBO-doos speciaal gericht op ongelukken die zich bij EV's kunnen voordoen
• een gereedschapskoffer voor het veilig ontkoppelen van de batterij
• multimedia-informatie (twee video's en een veiligheidsposter voor de werkplaats)

Ontwikkeling 3: meer en meer ADAS

ADAS is een letterwoord dat staat voor Advanced Driver Assistance Systems. Daaronder vallen de verschillende elektronische rijhulpsystemen waarmee de huidige generatie van wagens is uitgerust. Denk aan RADAR, adaptieve cruisecontrol, parkeerhulp of rijstrookdetectie. Tegen 2025 zal wellicht 85% van alle nieuwe personenwagens over minstens één type ADAS beschikken.

De link met lakken wordt meteen duidelijk: de meeste van die systemen bevinden zich achter gecoate oppervlakken. Met andere woorden, interactie tussen de apparatuur en de lak is niet uitgesloten. In het bijzonder de aluminiumschilferpigmenten die worden gebruikt bij metallic lakken, blijken in sommige gevallen de overdracht van RADAR-signalen te verstoren.

Niet als de wagens nieuw van de fabriek komen, want daar kunnen ze de laagdikte van de lak bijna op de micron nauwkeurig afmeten. Bij schadeherstel is dat veel moeilijker en kunnen de laagdiktes in die mate oplopen dat de metallic lak op bijvoorbeeld de bumper wel een probleem wordt.

Nieuwe laksystemen

Geconfronteerd met de bovenstaande problematieken, zijn de lakfabrikanten aan de slag gegaan om met aangepaste oplossingen te komen.

Luchtdrogende vernissen

Hoewel ook de ventilatoren, verlichting en motoren de nodige elektriciteit verbruiken, gaat de meeste energie natuurlijk naar het opkrikken van de baktemperatuur tot wel 60 °C om de droogfase te versnellen. Dat hebben de lakfabrikanten natuurlijk ook door.

In navolging van de meubelindustrie, waar ze al meer dan 20 jaar worden gebruikt, doen luchtdrogende vernissen versneld hun intrede in de schadeherstelmarkt, en niet langer alleen voor kleinere onderdelen maar nu ook voor bijvoorbeeld volledige flanken. 

Luchtdrogende vernissen doen versneld hun intrede in de schadeherstelmarkt, en niet langer alleen voor kleinere onderdelen

Gebruikmakend van andere additieven en nieuwe chemische samenstellingen, die de temperatuur en luchtvochtigheidsgraad aanwenden om het droogproces te versnellen, hebben dergelijke lakken het grote voordeel dat ze veel sneller en bij een lagere temperatuur stofdroog zijn. Volgens sommige fabrikanten al na 20 minuten bij een droogtemperatuur van 20 °C.

Wil je tijd winnen, dan kan je de baktemperatuur verder opvoeren naar bijvoorbeeld 40 of desnoods 50 °C. Maar niet meer naar 60 °C, zoals vroeger bijna standaard het geval was. Zo sla je als schadehersteller twee vliegen in één klap: je bespaart energie – er zijn fabrikanten die gewag maken van een besparing tot 75% als het gaat om een combispuitmachine met een gasaansluiting – en je loopt niet langer het risico de batterij te beschadigen.

Nog een tip: dit soort oplossingen werkt het best als je de verschillende individuele producten binnen één laksysteem combineert.

RADAR-compatibele kleurformules

Het derde probleem – transmissieverlies boven de door de voertuigfabrikant vastgestelde drempel – los je uiteraard niet op via luchtdrogende vernissen: daarvoor heb je RADAR-compatibele kleurformules nodig. Aangezien de oorzaak van het probleem ligt bij de aluminiumschilferpigmenten die worden gebruikt in metallic lakken, komt het erop aan ze te vervangen door alternatieve toners.

Alvast één fabrikant heeft dat toegepast voor zijn premium watergedragen kleurlijnen. Wel wordt aangeraden om eerst een testpaneel te spuiten, omdat er eventueel sprake kan zijn van een kleurverschil. Dat komt doordat de standaardkleurformule prioriteit geeft aan kleuruitlijning, terwijl de RADAR-compatibele match ook rekening houdt met het transmissieverlies.

Met medewerking van Axalta, BASF, Educam, PPG en Sikkens