Draagbare zonnepanelen en thuisbatterijen binnenkort toegelaten

Kleine 'mobiele' zonnepanelen en thuisbatterijen (ook 'plug-and-play'-toestellen genoemd) hebben de afgelopen maanden veel aandacht gekregen in ons land, maar zijn er vooralsnog niet toegestaan. Synergrid, de federatie van Belgische transmissie- en distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas, is momenteel bezig met een aanpassing van het technisch voorschrift C10/11 om het gebruik van zulke toestellen mogelijk te maken.

De aanpassing omvat de technische vereisten waaraan de toestellen moeten voldoen om gehomologeerd te kunnen worden door Synergrid.

Waarover gaat het?

Plug-and-play-toestellen zijn kleine, compacte mobiele elektriciteitsproductie-eenheden zoals zonnepanelen of thuisbatterijen, die via snoer en stopcontact worden aangesloten op de elektrische installatie van de netgebruiker, zoals elk ander elektrisch apparaat (koffiezetapparaat, televisie enz.).

Mobiele zonnepanelen zijn gemakkelijk te verkrijgen, voornamelijk via de bekende online retailers. In de ons omringende landen zijn ze al toegestaan onder de daar geldende voorwaarden.

Het Synergrid-voorschrift C10/11 is het referentiekader voor alle decentrale productieeenheden

Het technisch voorschrift C10/11 van Synergrid legt de specifieke technische vereisten vast waaraan productie-installaties moeten beantwoorden om in parallel met het distributienet te mogen werken. Dat waarborgt de veiligheid en de stabiliteit van het elektriciteitsnet. Dit voorschrift, dat kracht van wet heeft, is bindend voor iedereen die dit type productie-installatie wil installeren.

Tot nu toe moesten productie-installaties worden aangesloten via een vaste verbinding. Aansluiting via een stopcontact, ofwel “plug-and-play”, is momenteel uitdrukkelijk verboden. Dit verbod geldt niet alleen voor kleinere 'plug-and-play'-toestellen, maar ook voor toepassingen zoals onboard laders voor elektrische voertuigen of mobiele batterijcontainers zoals gebruikt voor festivals.

België past zich aan

De Belgische overheid, Synergrid en de netbeheerders hebben daarom besloten om de kwestie te heroverwegen. Voor de distributienetbeheerders, de leden van Synergrid, kunnen deze 'plug-and-play'-toestellen worden toegestaan op voorwaarde dat ze onderworpen zijn aan dezelfde regels als die welke gelden voor vaste productie-installaties.

De netbeheerders willen er vooral op toezien dat de mobiele apparaten geen nadelige impact hebben op het elektriciteitsnet

De netbeheerders willen er vooral op toezien dat deze mobiele apparaten geen nadelige impact hebben op het elektriciteitsnet. De stabiliteit en de veiligheid van het elektriciteitsnet vormen de kern van de aanpak van de netbeheerders.

De verschillende stappen voor de goedkeuring

De openbare raadpleging over de wijziging van voorschrift C10/11 ging begin 2024 van start. Bij de herziening van het voorstel van voorschrift werd rekening gehouden met de door Synergrid ontvangen opmerkingen. Op 19 juli 2024 werd het voorstel van wijziging van het voorschrift ter goedkeuring voorgelegd aan de drie gewestelijke regulators in Vlaanderen, Wallonië en Brussel (VREG, CWaPE en Brugel), zoals vereist door de technische reglementen voor de distributie van elektriciteit.

Zodra de wijziging is bekrachtigd door de regulators wordt het gewijzigde voorschrift gepubliceerd. De voorziene planning is als volgt: publicatie van het nieuwe voorschrift C10/11 tegen november en inwerkingtreding 6 maanden later.

Vanaf de publicatiedatum van het voorschrift kunnen fabrikanten van deze mobiele toestellen hun materiaal (voornamelijk omvormers) laten homologeren door Synergrid. Zes maanden later kunnen de gehomologeerde toestellen worden aangesloten ('ingeplugd') in overeenstemming met de Belgische regelgeving.

Net als bij vaste installaties moet de eigenaar van het toestel de netbeheerder inlichten volgens een duidelijk omschreven procedure.

De veiligheid van het net en de veiligheid van de binneninstallatie van de eigenaar van het materiaal: twee elementen die apart worden beheerd volgens specifieke regels

Tijdens de openbare raadpleging van Synergrid waren er veel opmerkingen over de interne veiligheid van de installaties. De vraag of de elektrische installatie (na de meter) van de netgebruiker moet worden aangepast voor dit type apparaat is een kwestie van naleving van het AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties).

Gelet op het belang van de interne veiligheid van de installaties, heeft Synergrid hierover overleg gehad met de Federale Overheidsdienst Economie en hem de vragen voorgelegd die tot zijn bevoegdheid behoren.

Synergrid vereist de naleving van het voorschrift C10/11, dat de stabiliteit en de veiligheid van het distributienet op het oog heeft en niet de interne veiligheid van de installatie van de eigenaar van deze toestellen. Dit eerste aspect is ook het doel van de homologatie van de apparatuur waarnaar in dit voorschrift wordt verwezen.

De door Synergrid goedgekeurde apparatuur biedt de eigenaar van de binneninstallatie echter wel veiligheid. Bij een stroomonderbreking wordt een installatie die voldoet aan de technische vereisten van Synergrid automatisch losgekoppeld.

Van hun kant moeten de fabrikanten, invoerders en verdelers veilige toestellen op de markt brengen, met duidelijke instructies over hoe ze te gebruiken, inclusief hoe ze aan te sluiten op de elektrische installatie van de koper. De eigenaar van de apparatuur moet op de hoogte worden gebracht van de risico's, met name als er meerdere apparaten op hetzelfde stopcontact worden aangesloten.

Synergrid zal  fabrikanten, installateurs en andere betrokkenen te zijner tijd informeren. Er zal ook over gecommuniceerd worden via de website.