Kleine isolatie-ingrepen die je zelf kan doen

Goed isoleren kan een flinke hap uit je energierekening nemen, maar dat hoeft niet altijd groots of duur te zijn. Er zijn naast dak-, muur- en vloerisolatie ook een hoop kleine ingrepen die je gemakkelijk zelf kan doen om tocht een halt toe te roepen en de warmteverliezen in je woning te beperken.

 

Tochtbestrijding

Oude en deels gerenoveerde woningen hebben vaak nog te kampen met luchtlekken waarlangs tocht naar binnen kan en warmte naar buiten. Denk aan een kier langs of onder een deur, of een brievenbus dat ingewerkt zit in de gevel. Daar kan je makkelijk zelf een mouw aan passen.

Tocht opsporen

Door te voelen met je hand zal je snel te weten komen langs waar de tocht binnenkomt, maar om het wat gerichter uit te pluizen, kan je ook gebruikmaken van een aansteker, kaars of theelichtje. Als de vlam snel wappert, dan zal er ergens in de buurt een luchtstroming zijn. Tape je de zone af, en de vlam wakkert niet meer, of minder, dan weet je wel zeker waar de tocht vandaan komt. Pas uiteraard altijd op met kaarsen als je deze test doet, je weet wel waarom.

Tochtstrips kleven

Koude luchtstromen langs ramen of deuren kan je elimineren met tochtstrips. Deze sluiten de kieren af, maar zorgen er ook voor dat je het raam of de deur nog kan openen of sluiten. De meeste tochtstrips zijn zelfklevend. Je hebt ze maar op maat te knippen met een schaar of breekmes, dan plaats je ze gewoon tegen de slaglat van je deur of tegen het kozijn van je raam. Die moet je uiteraard eerst ontvetten voor je de zelf­kle­vende strip aanbrengt.

Tochtstips bestaan in verschillende uitvoeringen. Je kiest ze aan de hand van van de grootte en vorm van de naad die je wil dichten. Het profiel kan in een E, P of D-vorm zijn gemaakt, om zo passend mogelijk tussen de deur en de dagkanten te zitten.

Meestal gaat het om rubberen of siliconen strips. Die zijn erg flexibel en gaan lang mee. Je hebt ook schuimrubber strips, goedkoper en makkelijker te plaatsen, maar minder slijtvast, wat ze vooral geschikt maakt als tijdelijke oplossing.

Tochtborstel plaatsen

Onderaan een deur of langs de opening van een in de gevel/deur ingewerkte brievenbus kan je een tochtborstel plaatsen. Tocht­borstels voor onder de deur be­staan uit bor­stels of uit flexibel rubber of schuim­rubber. Die dienen voor gladde oppervlakken. Maar ook voor vast tapijt zijn er aangepaste borstels. 

Bij een buitendeur kan je de dorpel­profielen of borstels gewoon tegen de zijkant van de deur of tegen de onderkant plaatsen. Je hebt zowel zelfklevende modellen als modellen die je moet vastschroeven. Een dergelijke borstel kan je meestal om maat maken met een ijzerzaag. De brievenbusgleuf kan je overigens ook volledig vervangen door een model met geïntegreerde tocht­borstels. 

Voor wie het wat simpeler, en misschien wat esthetischer mag zijn, kan een simpele tochthond ook een optie zijn natuurlijk.

Grote kieren dichten

Zit je met grotere kieren die je wil dichten, zoals tussen het raam- of deurkozijn en de muur? Dan gaan tochtstrips het niet redden. Beter ga je dan te werk met purschuim. Dit breng je aan met een spuitbus in de naden. Na verloop van tijd zal het schuim uitzetten en zo de naad volledig vullen. Resten die uitpuilen langs de naad kan je wegsnijden met een breekmes. 

Hoogexpansief of laagexpansief?

Purschuim kan je kopen in hoogexpansieve of laagexpansieve uitvoering. Hoogexpansief purschuim zet sterk uit nadat het is aangebracht, vaak tot 3 à 4 keer zijn oorspronkelijke volume. Dit is geschikt voor het vullen van grote openingen en kieren, zoals bij isolatie van daken, muren en vloeren, of bij het opvullen van grote holtes.

Laagexpansief purschuim zet tot 1,5 à 2 keer zijn oorspronkelijke volume uit en is ideaal voor kleinere en meer gecontroleerde toepassingen, zoals het isoleren van raam- en deuropeningen of het afdichten van kleinere kieren en naden. 

Tip
Check bij aanschaf van een bus purschuim de dichtheid. Een hogere dichtheid betekent betere isolatiewaarden. Vaak wordt de dichtheid vermeld op de verpakking in kg/m³.

Hoe beng je purschuim aan?

Voor je ergens purschuim aanbrengt, plak je rondomrond de materialen best eerst goed af ter bescherming. Je wilt immers geen purschuim morsen, en zeker niet op je schrijnwerk of op natuursteen. Zorg er ook voor dat de gaten en kieren vet- en stofvrij zijn. Bevochtig de ondergrond lichtjes voordat je het purschuim aanbrengt. Dit is bevorderlijk voor de uitzetting en de werking van het product.

Zodra de naden bevochtigd zijn, kun je ze inspuiten met het purschuim. Draag plastic handschoenen. Die zijn steeds meegeleverd. Plaats vervolgens de spuitmond op de spuitbus en schud krachtig op en neer. Spuit de nodige hoeveelheid purschuim in de holtes, meestal tot ongeveer 70% van het volume van de naad. Als je verticaal werkt, spuit dan steeds van boven naar beneden. Het purschuim zal uitzetten en tegelijk uitharden.

Wanneer je klaar bent, respecteer je de droogtijd. Die staat altijd aangegeven op de verpakking, maar is ook afhankelijk van de luchtvochtigheid en van de diepte van de naden. Wanneer het purschuim volledig is uitgehard, kun je de overtollige resten afsnijden met een breekmes. Eens je klaar bent met je klus, plaats je een nieuwe spuitmond op de spuitbus. Zo is die klaar voor een nieuwe klus.

 

Warmteverlies beperken

Waar tochtbestrijding vooral draait om het tegenhouden van koude lucht die binnenkomt, focust warmteverliesbeperking op het behouden van de warmte die je al hebt. Zelfs in goed afgesloten ruimtes ontsnapt er vaak nog energie via muren, ramen, buizen of radiatoren. Ook daarvoor zijn er makkelijke oplossingen die resultaat kunnen opleveren.

Radiatorfolie aanbrengen

Een klassieke tip om de warmte van je radiatoren in huis te houden, is het plaatsen van radiatorfolie tussen de radiator en de muur. Deze speciale folie reflecteert de warmte die normaal via de achterkant van de radiator verloren gaat, terug de kamer in. Vooral bij radiatoren tegen een buitenmuur of een niet-verwarmde ruimte is dit erg effectief. Zo beperk je warmteverlies van de radiator tot wel 10%.

Om radiatorfolie op een makkelijke manier aan te brengen, moet de radiator vaak zelf eerst plaats ruimen. Dat is afhankelijk van hoeveel manoeuvreerruimte er is achter de radiator en of de radiatorfolie al dan niet zelfklevend is.

Heb je een niet-zelfklevende folievariant en is er genoeg tussen de radiator en de muur? Dan hoeft de radiator niet per se weg. Kleef dubbelzijdige plakband boven aan de muur en onder aan de radiatorfolie. Laat de radiatorfolie naar beneden zakken en kleef die op die plaats vast. Trek de folie strak en snij de bovenkant af met een mes. Kleef de folie dan ook bovenaan vast.

Radiator loskoppelen

Zelfklevende folie beschikt over een lijmlaag op de achterkant, afgedekt met en beschermfolie. Om zo'n folie aan te brengen, gaat de radiator best wel uit de weg. Anders wordt dat echt wel een onhandig werkje bij het lostrekken van de beschermlaag.

Schakel de cv-ketel uit en sluit het circuit af waarop de radiator is aangesloten. Laat het water uit de radiator lopen via het terugloopventiel en de ontluchter bovenaan, zodat hij volledig leeg is. Daarna kan je de radiator voorzichtig losmaken van de muurbeugels, en eventueel ook de beugels zelf losmaken. Er kan nog altijd wat verroest cv-water uit de leidingen lopen als je die niet afdekt met een dop. Vermijd vlekken door een doek op de vloer te leggen onder de radiator.

Folie kleven

Knip de folie op maat en breng ze deel per deel aan op de muur. Trek de beschermlaag voorzichtig los bij het bevestigen. Zorg dat de folie strak en zonder luchtbellen hangt voor een optimaal resultaat.

Hang daarna de radiator weer terug aan de muur, sluit de leidingen opnieuw aan en open de afsluitventielen. Vergeet ten slotte niet om de radiator opnieuw te ontluchten.

Tip
Er bestaan ook andere alternatieven zoals folies met magnetische strips of folierollen die je met een lat achter de radiator schuift.

Leidingen isoleren

Leidingisolatie doe je in de eerste plaats om de aanvoerwarmte van het cv-water of sanitair warm water te optimaliseren. Zo kan je de warmteverliezen aan de leiding beperken. Buisisolatie is heel efficiënt bij zichtbaar leidingwerk in niet- verwarmde ruimtes zoals je garage of je kelder, wat ook meestal de plaats is waar de leidingen toekomen. Daarnaast kan je in gevoelige ruimtes, bijvoorbeeld de garage of een tuinhuis ook de gewone waterleidingen bijkomend isoleren als bescherming tegen de vorst.

Het gaat hier om buisvormige isolatie van geëxtrudeerd polyethyleenschuim met een gesloten celstructuur. Het materiaal is behoorlijk flexibel, dus het is geen probleem om het rond de buizen te plooien. 

Tip
Neem je buisisolatie best dubbel zo dik als de diameter van de buis die je wil isoleren.

Hoe ga je te werk?

De buisisolatie kleef je vast of klem je vast door middel van bever­staarten. Door te werken met buisisolatie met een beverstaartsluiting bespaar je heel wat werk. Trek gewoon de beverstaarten voorzichtig uiteen, leg daarna de isolatie rond de buis en druk de twee helften samen. De isolatie zal zich zetten en na enige tijd is de sluiting helemaal onzichtbaar, meteen is de buis perfect geïsoleerd.

Op maat snijden doe je gewoon met een (breek)mes. Waar twee buizen moeten aansluiten, kleef je de opening dicht met tape.

Hoeken en bochten

Er zijn verschillende manieren om hoeken en/of bochten te isoleren. Het makkelijkst is om gebruik te maken van een isolerend hoekelement. Dit past precies over de hoek. Nadat je het geplaatst hebt, kleef je het dicht met vinylkleefband.

Vormen je buizen geen hoek van 90° maar heb je te maken met een flauwere bocht, dan gebruik je een recht buiselement waar je wat insnijdingen in maakt.

Onregelmatige vormen

Kranen, koppelstukken en aansluitingen hebben geen regelmatige vorm. Een standaardbuiselement zal dus niet passen. In die gevallen werk je het best met een zelfklevende schuimisolatieband. Je kan er alle moeilijk bereikbare plaatsen mee isoleren. Omwikkel de te isoleren zone met de band. Uiteraard zorg je ervoor dat de band zichzelf telkens overlapt. Breng gerust meerdere lagen van de band aan.

Raamfolie aanbrengen

Langs ramen kan er ook veel warmte verloren gaan. Uiteraard is het beter om ramen te vernieuwen en enkelglasramen te vervangen door ramen met hoogrendementsbeglazing. In afwachting van je raamrenovatie, of als het slechts over de ramen van een tuinhuis gaat, kan een isolerende raamfolie ook een goede (tijdelijke) oplossing bieden om de warmte binnen te houden. Verwacht geen mirakels, maar de koude luchtstroom kan je wel wat afremmen.

Hoe breng je het aan?

Zo'n folie bevestigen op een raam is op zich niet moeilijk, maar je moet er wel op letten dat de folie overal goed hecht en dat je geen kreuken maakt tijdens het aanbrengen.

Ontvet eerst het vensteroppervlak en kleef de bijhorende dubbelzijdige tape. Knip de folie vervolgens met wat overschot op maat, zodat deze beter te hanteren valt. Bevochtig daarna de folie om het makkelijker te kunnen bevestigen. Kleef de folie en duw met een spatel die niet kan krassen van binnen naar buiten al het water weg totdat er nergens nog luchtbellen resteren. Als dit is gebeurd, laat dan de folie zich rustig aanspannen. Dan pas kun je de resterende folie aan de randen afsnijden.

Let op
Niet elke raamfolie past op gelijk welk soort glas. Laat je grondig informeren om thermische breuken te voorkomen.

Luchtstroom blokkeren

Een andere (veiligere) oplossing dan raamfolie, is vitragegordijnen aanbrengen. Deze hebben eveneens een isolerende werking. Daarnaast kan je grote attributen rond en voor het raam zetten om de tochtstroom te blokkeren. Denk aan een decoratieve kamerplant, een zetel of een ander meubelstuk.

Garagepoort isoleren

Oude garagepoorten zijn vaak in essentie dunne metalen platen. Daarlangs verlies je doorgaans ook veel warmte. Maar je kan ook dat gemakkelijk isoleren. Kleef gewoon stijve isolatieplaten tegen de garagepoort. Het enige wat je moet doen, is de isolatie op maat snijden. Dat gaat gemakkelijk met een breekmes. Daarna kleef je de isolatie tegen de garagepoort. Kieren tussen de isolatie kan je opvullen met purschuim.