Hoe onderhoud je je radiatoren?

Een groot deel van het onderhoud van je radiatoren kan je makkelijk zelf doen. Een eerste stap is met een doekje van tijd tot tijd het stof afdoen. Daarnaast is het wijs om regelmatig eens te ontluchten. Dit wil zeggen dat je de lucht uit de leidingen weghaalt, zodat de radiatoren terug vlot kunnen opwarmen. We gidsen je nauwgezet door deze onderhoudsklus.

 

Radiatoren ontluchten

Wanneer ontluchten?

Er zijn twee duidelijke symptomen waaraan je kan merken dat het ontluchten van de radiatoren erg dringend wordt:

• wanneer je merkt dat enkel het onderste deel van de radiator opwarmt. Het deel van de radiator dat niet opwarmt, is het deel waar er lucht zit in plaats van warm water.
• wanneer de verwarming borrelende geluiden maakt. Normaal gezien zitten je buizen en radiatoren vol met water. De verplaatsingen van dit water mag je in geen geval horen. Wanneer er echter lucht aanwezig is, hoor je het water zich wel verplaatsen: je hoort druppels vallen en luchtbellen opborrelen.

Let op: als de voordruk van het expansievat niet correct is, heeft het weinig zin om te ontluchten. Dit kan je afleiden uit de weerklank van het vat als je erop tikt. Bij een goed werkend expansievat moeten de onder- en de bovenkant verschillen in klank. Een kapot expansievat laat je uiteraard nakijken door een expert.

 

De voorbereiding

Om te kunnen ontluchten, moet de lucht uit de buizen verzameld worden in de radiatoren. Dit gebeurt automatisch wanneer je de verwarming laat draaien. Zet dus bij alle radiatoren de kranen helemaal open en zet je thermostaat op een hoge temperatuur. Laat de verwarming een kwartiertje op volle toeren draaien. Zet na dat kwartiertje de verwarming helemaal uit en wacht een vijftal minuutjes, zodat alle lucht zich kan verzamelen.

Ga in die wachttijd al eens kijken hoeveel bar de druk op het systeem bedraagt, dat moet je na het ontluchten zeker weten.

 

Ontluchten

Een tiental minuutjes nadat je de verwarming uitgezet hebt, kun je met het ontluchten van start gaan. Daarvoor heb je enkel een vod en een ontluchtingssleutel nodig. Die kun je terugvinden in elke standaard doe-het-zelfzaak. Heb je dat niet, dan kun je ook een tang of schroevendraaier gebruiken.

Werk op een systematische manier om alle radiatoren te ontluchten. Je moet beginnen op de benedenverdieping en vervolgens telkens een verdieping hoger gaan. Het ontluchten zelf heeft weinig om het lijf:

• Plaats het ontluchtingssleuteltje op het vierkante staafje van de radiator.
• Draai het sleuteltje een kwartslag los (naar links). Je hoort nu gesis, dat is de lucht die ontsnapt.
• Wanneer er water uit de opening komt, is alle lucht weg, en kun je het ontluchtingskraantje gewoon weer dichtdraaien.

Let op: het water dat uit de radiator drupt, kan erg vuil zijn (vervuild met roestdeeltjes). Bovendien kan het ook zijn dat het water in vreemde richtingen spuit. Hou daarom zeker een vod bij de hand om alle water op te drogen.

 

Aan de CV-installatie

Als je alle radiatoren ontlucht hebt, is de druk in je centrale verwarmingssysteem waarschijnlijk een stuk gezakt. Hoe je de druk weer opvoert, kan verschillen naargelang van het type ketel. Raadpleeg de handleiding van je cv-installatie. Het komt er in alle gevallen wel op neer dat je een watertoevoerkraantje openzet en water in het systeem laat lopen.

Ook de grootte van de druk die je moet nastreven kan afhangen van het systeem. Daarom is het handig de druk vooraf te controleren, je kunt nu de druk weer opvoeren tot dezelfde waarde als vooraf. In de meeste gevallen ligt die ergens tussen 1,5 en 2 bar.

 

Professioneel ontluchten
Het kan zijn dat professionelen een installatie twee keer zullen ontluchten: eenmaal in koude toestand, een tweede keer na opwarming (zoals hierboven staat uitgelegd). Dit gebeurt dan vaak met twee personen: een iemand ontlucht, een iemand vult tijdens het ontluchten de ketel constant bij om de druk op peil te houden, in plaats van achteraf de druk terug op te voeren.

 

Andere problemen met radiatoren oplossen

Geluid

Hoor je een zoemend of zingend geluid? Dat wijst op een te snel draaiende circulatiepomp. Dan moet je dus de snelheid waarmee het water door de buizen wordt gestuwd, aanpassen. Raadpleeg een expert als je niet weet hoe je dat moet doen. Krakende geluiden tijdens het opwarmen en afkoelen wijzen op onvoldoende uitzetruimte voor de buizen. Dat kan een probleem geven daar waar de buizen in de vloer gaan - daar kan je een mouw aanpassen met wat breekwerk, namelijk de opening rondom de buis groter maken om ruimte te geven.

Hydraulisch evenwicht

Blijven je radiatoren onderaan toch koud, ook na het ontluchten? Dan kan het probleem een hydraulisch onevenwicht zijn: de ene radiator heeft een te laag debiet, de andere een te hoog debiet. Dat kan worden opgelost door, op de radiatoren die zeer snel opwarmen, het debiet terug te regelen met de instelschroef op de retourkraan en zo het hydraulisch evenwicht terug op punt te stellen. Dit is echter vooral van toepassing bij eenpijpssystemen en kan verschillen bij andere systemen. Je doet er goed aan een vakman aan te spreken bij twijfel.

Een radiator die onderaan koud blijft kan ook te wijten zijn aan een opeenstapeling van roest en vuil. Dan moet de radiator losgekoppeld en doorgespoeld worden. Doe dat niet zelf, laat het over aan een vakman.